GAZİANTEP SAHRE SOFRALARININ DÜNÜ BUGÜNÜ VE YARINI

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 11, 30.06.2023

İbrahim Çekiç

Öz

Sofra toplumların karakteristik özelliklerini yansıtan önemli bir göstergedir. Fiziksel varlığının etrafında çok sayıda geleneği ve sosyal pratiği barındıran bu gösterge bilişsel sürecin şekillendirdiği çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Bu çalışma bünyesinde dinlenme, eğlenme, sosyalleşme ve yeme-içme gibi birçok katmana yer veren Gaziantep sahre sofralarının spesifik özelliklerini ortaya koymak ve süreç içerisinde değişime uğrayan geleneksel yapısını mukayeseli bir biçimde irdelemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışma verileri, içerisinde 4 açık uçlu soru bulunan yarı yapılandırılmış mülakat formu aracılığı ile sahre geleneğine hâkim olma şartını taşıyan 40 yaş üzeri 16 kültürel miras aktarıcısından toplanmıştır. Ulaşılan veriler üzerinden yapılan değerlendirme sonucunda 8 farklı temayla (Hıdırellez sahresi, esnaf sahresi, nişanlı sahresi, yün yıkama sahresi, meşk sahresi, güveyi sahresi, nevruz sahresi, gelin sahresi) sürdürülen Gaziantep sahre kültürünün hızlı bir değişim-dönüşüm süreci içerisinde olduğu ve sahre sofralarına ait birçok sosyal algı ve pratiğin unutulmaya yüz tuttuğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Sahre, Gaziantep Sahre Geleneği, Sahre Sofraları

Kaynakça

• Ademoğlu, A. (2022). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki özel gün ve törenlerde yapılan gastronomi uygulamaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Devellioğlu, F. (1997). Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
• Ersoy, R. (2002). Esnaf Folkloru Bağlamında Gaziantep Esnaf Sahre Geleneği. Gap Çerçevesinde Halk Kültürü Sempozyumu, 12-13 Ekim 2001, Gaziantep.
• http://sehitkamil.gov.tr/kulturel-ozellikler [Erişim Tarihi: 11.05.2023].
• https://esnafsahresi.com/esnaf.html [Erişim Tarihi: 11.05.2023].
• https://www.aintabdata.com/2016/07/26/esnaf-sahresi/ [Erişim Tarihi: 13.05.2023].
• Karafak, M. E. (2021). Gaziantep’teki Sahre Kültürünün Değişimi.
• http://www.toplumveutopya.com/gaziantepteki-sahre-kulturunun-degisimi-m-enes-karafak/ [Erişim Tarihi: 25.03.2023].
• Kartal, M. (2015). Gaziantep şehrinde rekreasyonel faaliyetlerin dağılışı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Köksel, B. (2016). Gaziantep'te Yeme-İçme Kültürünün Toplumsal İşlevleri. IV. Kazan Uluslararası Halk Kültürü Sempozyumu, 29 Eylül – 1 Ekim, Ankara, Türkiye.
• Özdal, A. (2018). Günümüz Gaziantep esnafının meslek folkloru, yayınlanmamış Doktora tezi, Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman.
• Polat, Ö. (2021). Kent Yaşamında Kent Kültürü ve Belleğinin Önemi. Demir, A., Tombuloğlu, T., Balcı, S. Ed., s:139-158. İstanbul: Efe Akademi Yayıncılık; İstanbul.
• Tacirli, M. (2017). Bey Mahallesi’nde gündelik hayat, Yayınlanmamı. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Tan, A. ve Karakış, S. (2017). Tüketici Davranışı Olarak Gaziantep’te Piknik (Sahre) Kültürü Üzerine Bir Saha Araştırması. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), 3(12), pp. 136-150.
• Tokuz, G. (2004). 20.yy’da Gaziantep’te Eğlence Hayatı. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi yayınları. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.