The Effect of Organizational DNA on Organizational Agility: A Study on Hotel Enterprises

Yıl 2023, , 467 - 485, 27.09.2023

Faruk Gökçe , Elbeyi Pelit

https://doi.org/10.32572/guntad.1251984

Öz

The aim of this study is to determine the effect of organizational DNA perceptions of employees working in five-star hotels on their organizational agility levels. Employees of five-star hotels in Istanbul and Antalya constitute the population of the study. Since it is not possible to reach the entire study population due to limitations such as time and cost, stratified sampling method was used to sample the study population. Questionnaire technique, one of the data collection methods, was used in the study. Within the scope of the study, a total of 820 questionnaires were evaluated and the results were analyzed. As a result of the analyzes made in the study, it was concluded that organizational DNA has a significant and positive effect on organizational agility in hotel businesses. At the same time, it was determined that there is a significant and positive relationship between organizational DNA and organizational agility. In addition, a significant and positive relationship was found between all sub-dimensions of organizational DNA (flexible organization, military organization, full-time organization, fits and starts, overmanaged and passive-aggressive organization) and organizational agility.

Anahtar Kelimeler

Organizational DNA, Organizational Agility, Hotel Enterprises, Antalya, İstanbul

Örgütsel DNA’nın Örgütsel Çevikliğe Etkisi: Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bu çalışmanın amacı, beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin örgütsel DNA algılarının örgütsel çeviklik düzeyleri üzerindeki etkisinin belirlenmesidir. İstanbul ve Antalya’daki beş yıldızlı otel işgörenleri araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Araştırma evreninin tamamına ulaşılmasının zaman ve maliyet gibi sınırlılıklardan dolayı mümkün olmadığından, araştırma evreni üzerinden tabakalı örnekleme yöntemi ile örneklem alma yoluna gidilmiştir. Çalışmada veri toplama yöntemlerinden anket tekniği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında toplam 820 anket değerlendirmeye alınmış ve sonuçları analiz edilmiştir. Araştırmada yapılan analizler sonucunda otel işletmelerinde örgütsel DNA’nın örgütsel çeviklik üzerinde anlamlı ve pozitif yönde bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Aynı zamanda örgütsel DNA ve örgütsel çeviklik arasında anlamlı ve pozitif yönde bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra örgütsel DNA’nın tüm alt boyutları (esnek örgüt, askeri örgüt, tam zamanlı örgüt, esinlemeler-başlangıçlar, yönetim ağırlıklı ve pasif-saldırgan örgüt) ile örgütsel çeviklik arasında anlamlı ve pozitif yönde ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel DNA, Örgütsel Çeviklik, Otel İşletmeleri, Antalya, İstanbul

Kaynakça

• Abdul-Majeed, O. R. (2016). The effect of organizational immune systems on crisis management strategies: testingthe mediating role of strategic information systems: A field study on Jordanian food industry companies [Doctoral dissertation, Middle East University Jordan].
• Abu Ehjair, T. & Abu Naser, H. (2017). The mediating role of financial transparency in the relationship between regulatory genes and managing corruption risks. An applied study on Palestinian ministries from the viewpoint of employees of the supervision and inspection department. The Coalition For Integrity and Accountability AMAN, Gaza, Palestine.
• Akgül, A. (2003). Kamu Yönetim Sisteminin DNA’sını Değiştirme Modeli: Değişim Mühendisliği. Türkiye İsrafı Önleme Vakfı Yayınları.
• Akkaya, B. & Tabak, A. (2018). Örgütsel çeviklik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İş ve İnsan Dergisi, 5(2), 185-206. https://doi.org/10.18394/iid.439184
• Al-Sa’idi, M. & Za’lan, A. (2013). The role of knowledge management process in the DNA of business organizations: exploratory research in a sample of Iraqi banks. Journal of Economics and Management, 3(10), 1-28.
• Badawn, Z. M. (2018). Relationship of organizational DNA with institutional excellence "field study on the Palestinian Universities in Gaza strip [Master's dissertation, Alazhar University Gaza].
• Azudin, A. & Mansor, N. (2017). Management accounting practices of SMEs: the impact of organizational DNA, business potential and operational technology. Asia Pacific Management Review, 23(3), 1-5. https://doi.org/10.1016/j.apmrv.2017.07.014
• Baskin, K. (1995). DNA For corporations: organizations learn to adapt or die. The Futurist, 29(1), 68.
• Basrı, S. & Zorlu, K. (2020). Örgüt kültürü algısının örgütsel çeviklik üzerindeki etkisinin incelenmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20(39), 147-164. https://doi.org/10.30976/susead.705821
• Booz, A. H. (2002). When everyone agrees but nothing change: aligning people, incentives and knowledge to overcome organizational inertia. Business + Strategy Review. Retrieved from http://www.strategy-business.com
• Booz, A. H. (2004). Organizational DNA. Booz & Company. http://www.orgdna.com
• Bordia, R., Kronenberg, E., & Neely, D. (2005). Innovations Organizational DNA. http://www.boozallen.com adresinden 2 Kasım 2022 tarihinde alınmıştır.
• Changewise (2020). Leadership agility, team agility and organizational agility. http://changewise.biz/?page_id=635.
• Çandır, E. (2005). Örgütsel DNA ve bir uygulama [Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi]. http://acikerisim.uludag.edu.tr/jspui/handle/11452/8694
• Çetin, R. B. (2014). Okul DNA’sı metaforunun çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/ 206408/yokAcikBilim_10043193.pdf?sequence=-1&isAllowed=y
• Çetin, R. B. & Döş, İ. (2014). Örgüt DNA’sı ölçeğinin geliştirilmesi ve MEB üzerine bir tarama çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(31), 560-575.
• Dahmardeh, N. & Banihashemi, S. A. (2010). Organizatinal agility and agile manufacturing. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, (27), 178-184.
• David, G. K. & Neilson, G. (2006). Organizational to executive: it’s in the DNA. Ivey Business Journal, 1–16. Dove, R. (1995). Agile and otherwise, series of articles on agile manufacturing. Production Magazine, Nowember to July.
• Gharmy, B. (2006). The factor of organizational DNA. Harvard Business, 119, 3–10.
• Glenn, M. (2009). Organisational agility: how business can survive and thrive in turbulent times. The Economist, March, 1-27.
• Gökyar, A. (2021). Sivil toplum kuruluşlarında, örgütsel kimlik ve örgütsel dna’nın gönüllülerin verimliliği, motivasyonu, iş tatmini üzerindeki etkisi [Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi].
• Güloğlu, E. (2020). Çalışanların örgüt DNA'sına ilişkin algılarının örgütsel bağlılığa etkisi [Yüksek lisans tezi, Toros Üniversitesi]. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/685946
• Holoday, R. (2005). Simple rules: organizational DNA. Human System Dynamics, 37(5), 1-10.
• Ivanov, S. (2013). Defects in modern organizations: field findings and discovery. International Journal of Innovation, Management and Technology; Singapore, 4(2), 204-208. https://doi.org/10.7763/IJIMT.2013.V4.392
• Kahraman, Ü. (2019). Okul yöneticilerinin yönetim tarzı, örgüt DNA’sı ve örgütsel değişimin okullardaki korku kültürüne etkisi [Doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi]. https://gcris.pau.edu.tr/handle/11499/3580
• Karalar, S. (2015). Ödül yönetiminin örgütsel özdeşleşme ile işgücü atikliği üzerine etkisi ve bir araştırma [Doktora tezi, Trakya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=uXyfvsxU59uc8Po41gft8A&no=n8Pt1bJUEfHxKpBjfqacWw
• Katayama, H. & Bennett, D. (1999). Agility, adaptability and leanness: a comparison of concepts and a study of practice. International Journal of Production Economics, 60-61(1999), 43-51. https://doi.org/10.1016/S0925-5273(98)00129-7
• Kettunen, P. (2009). Adopting key lessons from agile manufacturing to agile software product development-a comparative study. Technovation, 29(6–7), 408–422. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2008.10.003
• Köse, Ö., & Kahveci, G. (2022). An analysis of relationship between schools’ DNA profiles and organizational happiness according to the perception of teachers. Journal of Education-US, 202(4), 365–374. https://doi.org/10.1177/0022057421996256
• Lazar, O. (2019). The Four Pillars of Portfolio Management Organizational Agility, Strategy, Risk, and Resources. CRC Press Taylor & Francis Group.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1991). A three component cenceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Reviev, 1(1), 61-89. https://doi.org/10.1016/1053-4822(91)90011-Z
• Morgan, G. (2006). Images of Organization. Sage Publications.
• Naderi, A. (2009). Organization DNA Explanation and How to Find it. Management [Master’s dissertation, Islamic Azad University].
• Onay, M. & Ergüden, S. (2012). Yeni bir metafor: kurum DNA’sı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), 203-212.
• Nacar, D. & Demirtaş, Z. (2021). Okulların örgütsel DNA özellikleri ölçeğinin geliştirilmesi çalışması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(44), 7594-7615. https://doi.org/10.26466/opus.885896
• Pelit, E. (2008). İşletmelerde işgören güçlendirmenin işgörenlerin iş doyumuna etkisi: otel işletmelerinde bir araştırma [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=-Z0vbSUgrhM9fXoGkRe6Q_igRfjxZhEKlBqTKT_-9IUulJvAw9OsKHaUdfpsjtve
• Rahimiatani, A., Zare, H. & Yazdani, H. (2018). Increasing organizational agility based on effective meta organizational parameters. Postmodern Openings, 9(4), 140-156. https://doi.org/10.18662/po/49
• Rauf, S., Gooding, J. J., Akhtar, K., Ghauri, M. A., Rahman, M., Anwar, M. A. & Khalid, A. M. (2005). Electrochemical approach of anticancer drugs-DNA ınteraction. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 37(2005), 205-217. https://doi.org/10.1016/j.jpba.2004.10.037
• Sağır, M. & Aydın, A. U. (2017). Konaklama işletmelerinde insan sermayesi ve örgütsel çevikliğin rekabet avantajına etkileri. Uluslararası Kültürel Miras ve Turizm Kongresi, Konya, Türkiye.
• Sağır, M. & Oraç, E. (2020). Yapısal bilgi süreçleri, yapısal sermaye ve örgütsel çeviklik arasındaki etkileşim. Ekonomi, İşletme ve Yönetim Dergisi, 4(1), 110-136.
• Sharifi, H. (1999). A methodology for asisting manufacturing organizations to ımplement agile manufacturing [Doctoral dissertation, The University of Liverpool].
• Sharifi, H. & Zhang, Z. (1999). A methodology for achieving agility in manufacturing organizations: an intruduction. International Journal of Production Economics, (62), 7-22. https://doi.org/10.1016/S0925-5273(98)00217-5
• Sharifi, H. & Zhang, Z. (2001). Agile manufacturing in practice-application of a methodology. International Journal of Operations & Production Management, 21(5/6), 772-794. https://doi.org/10.1108/01443570110390462
• Sharp, J. M., Irani, Z., & Desai, S., (1999). Working towards agile manufacturing in the UK industry. International Journal of Production Economics, 62(1-2), 155-169. https://doi.org/10.1016/S0925-5273(98)00228-X
• Shin, H., Lee, J., Kim, D. & Rhim, H. (2015). Strategic agility of Korean small and medium enterprises and its influence on operational and firm performance. International Journal of Production Economics, 168, 181-196. https://doi.org/10.1016/J.IJPE.2015.06.015
• Thomas, L. (2007). Innovation organizational DNA. http://www.12manage.com adresinden
• Ural, A. & Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi (4. Baskı). Detay Yayıncılık.
• Verschoor, C. C. (2004). Can organizational DNA excludeethics? Strategic Finance, September 2004, 19-20.
• Zhang, Z. & Sharifi, H. (2000). A methodogy for achieving agility in manufacturing organizations. International Journal of Operations & Production Management, 20(4), 496-5113. https://doi.org/10.1108/01443570010314818