Frig Mutfağından Günümüze Bir Yansımanın Değerlendirilmesi: Midas Güveci

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 558 - 578, 25.09.2025

Muhammed Kavak , Emrah Yıldız , Oktay Emir , Hilmi Rafet Yüncü

https://doi.org/10.32572/guntad.1630464

Öz

Bu çalışma, Frig kültürüne (MÖ 9. ve 7. yüzyıl) ait yemek unsurlarını gastronomi, turizm ve arkeoloji disiplinlerinin kesişiminde ele almaktadır. Amacı, elde edilen bulguların günümüze uyarlanabilir bir perspektifle değerlendirilmesidir. Bu bağlamda, “UNESCO Dünya Mirası Listesi”’nde yer alan Frig başkenti Gordion antik kentindeki Midas Tümülüsü’nde (MÖ 740) kral onuruna düzenlenen cenaze yemeği ile ilgili önceki araştırmaların büyük ölçüde tek disiplin odaklı yöntemlerle gerçekleştirilmiş olması, elde edilen bulguların bilimsel doğruluğunu ve güvenilirliğini farklı perspektiflerden yeniden değerlendirme ve sorgulama imkânını sınırlamaktadır. Bu durum, disiplinler arası bir yaklaşımın gerekliliğini ve önemini açıkça ortaya koymaktadır. Bu kapsamda araştırmada farklı bakış açıları yansıtılarak bir durum çalışması yürütülmüştür. Çalışmanın bulguları, ilgili yemeklerin içerisinden modern yöntemlerle hazırlanan Midas Güveci’nin lezzet açısından üstün olduğu ve tüketici tercihlerini karşıladığını göstermektedir. Diğer yandan ürünlerin duyusal analizlerinde gözlemlenen sapmalar, ilgili alanlarda iyileştirme yapılması gerektiğini de göstermektedir. Çalışmanın bulguları ışığında çeşitli turizm işletmeleri tarafından kullanılabilecek standart yemek tarifleri ile önceki çalışmaların oluşturulmasında belirtilen ifadelerin tartışması gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Duyusal Analiz , Anadolu Mutfak Kültürü , Frig Mutfağı , Frigler , Gastronomi

Evaluation of a Reflection from Phrygian Cuisine to the Present: Midas Stew

Öz

This study examines the culinary elements of the Phrygian culture (9th–7th centuries BCE) at the intersection of archaeology, tourism and gastronomy disciplines. Its aim is to evaluate the findings from an adaptable perspective for contemporary applications. In this context, previous research on the funerary feast held in honor of the king at the Midas Tumulus (740 BCE) in the ancient city of Gordion, the Phrygian capital and a UNESCO World Heritage Site, has largely been conducted using single-discipline approaches. This limitation restricts the ability to reassess and scrutinize the scientific accuracy and reliability of the findings from different perspectives. This highlights the necessity and importance of adopting an interdisciplinary approach. Accordingly, the study implements a case study methodology, reflecting diverse perspectives. The findings indicate that among the analyzed dishes, the modern preparation of Midas Stew stands out in terms of flavor and meets consumer preferences. On the other hand, sensory analyses reveal deviations, suggesting the need for improvements in related areas. Based on the findings, standardized recipes that can be utilized by various tourism businesses have been proposed, and the expressions noted in prior studies have been critically discussed.

Anahtar Kelimeler

Sensory Analysis , Anatolian Culinary Culture , Phrygian Cuisine , Phrygians , Gastronomy

Kaynakça

• Akurgal, E. (2017). Anadolu uygarlıkları. (2. Baskı). Phoenix Yayınevi.
• Akoğlan Kozak, M., & Çiçek, D. (2022). Friglerin kullandıkları mitolojik unsurların bölge turizmine yansımaları. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism, Recreation and Sports Sciences (ATRSS), 5(2), 255-268. https://doi.org/10.53353/atrss.1089271
• Albayrak, A., Solak, Ü. M., & Uhri, A. (2008). Deneysel bir arkeoloji çalışması olarak Hitit mutfağı. Metro Kültür Yayınları.
• Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
• Ayyıldız, S., & Şahingöz, S. A. (2019). Arkeolojik olarak elde edilen mutfak ekipmanlarının gastronomik dili; anadolu medeniyetler müzesi araştırması. siyasi sosyal ve kültürel yönleriyle Türkiye ve Rusya. Berikan Yayınevi.
• Berndt-Ersöz, S. (2012). Frig krallığı: Kökenleri, tarihi ve politik gelişimi. T. Sivas & H. Sivas (Ed.), Frigler: Midas’ın Ülkesinde, Anıtların Gölgesinde (16–41) içinde. Yapı Kredi Yayınları.
• Berndt, S. (2019). To drink bull’s blood: An analysis of the story of Midas. In G. R. Tsetskhladze (Ed.), Phrygia in Antiquity: From the Bronze Age to the Byzantine Period. Proceedings of an International Conference of the Phrygian Lands over Time from Prehistory to the Middle of the 1st Millennium AD (s. 183) içinde. Peeters Yayınları.
• Bülbül, P. (2017). Eski Anadoluda tarım faaliyetleri. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17, 269‐282.
• Branting, S., Özarslan, Y., Lehner, J., Marston, J. M., & Graf, S. R. (2019). Kerkenes and Phrygia: Old and new directions of research. G. R. Tsetskhladze (Ed.), Phrygia in Antiquity: From the Bronze Age to the Byzantine Period. Proceedings of an International Conference of the Phrygian Lands over Time from Prehistory to the Middle of the 1st Millennium AD (539–547) içinde. Peeters Yayınları.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (5. baskı). Akademi Kitabevi.
• Erdan, E. (2018). Frig kültürü ve uygarlığı. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Fooladi, E., Hopia, A., Lasa, D., & Arboleya, C. (2019). Chefs and researchers: culinary practitioners’ views on interaction between gastronomy and sciences. International Journal of Gastronomy and Food Science, 15, 6-14. https://doi.org/10.1016/j.ijgfs.2018.11.003
• Gürsoy, D. (2004). Tarihin süzgecinde mutfak kültürümüz. Oğlak Yayıncılık.
• Graff, S. R., Branting, Scott., & Marston, J. M. (2019). Production requires water: Material remains of the hydrosocial cyclein an ancient Anatolian city. Economic Anthropology, Water and Economy, 6, 234–249. https://doi.org/10.1002/sea2.12147
• Hall, C. M., & Valentin, A. (2005). Content analysis. B. Ritchie, P. Burns & C. Palmer (Ed.), Tourism Research Methods (ss. 191–209) içinde. CAB International.
• Hancock, R. D., & Algozzine, B. (2006). Doing case study research. Teachers College Press.
• Herodotos. (2016). Tarih (M. Ökmen, Çev.; 12. basım). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Homeros. (2018). İlyada (A. Erhat & A. Kadir, Çev.; 7. basım). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kavak, M. (2020). Frig kentleri. T. F. Çakmak (Ed.), Turist Rehberleri için Anadolu’da Antik Kent ve Merkezler (123–151) içinde. Detay Yayıncılık.
• Kılıç, G., Yücedağ, N., & Aytekin, E. (2017). A general evaluation on Hittite and Phrygian cuisine culture. In 3. Gastronomic Tourism Congress (7–9 Aralık 2017, 140–155). İzmir, Türkiye.
• Kivela, J., & Crotts, J. C. (2006). Tourism and gastronomy: Gastronomy’s influence on how tourists experience a destination. Journal of Hospitality & Tourism Research, 30, 354–377. https://doi.org/10.1177/1096348006286797
• Kral Midas’ın Cenaze Yemeği. (2010). The funerary banquet of King Midas. https://www.penn.museum/sites/expedition/the-funerary-banquet-of-king-midas/# adresinden 15 Şubat 2021 tarihinde alınmıştır.
• Liebhart, R., & Stephens, L. (2016). Tumuls mm: Fit for a king – Tümülüs mm: Krallara layık. Rose, C. B., & Darbyshıre, G. (Eds.) The Golden Age of King Midas: Exhibition Catalogue (ss. 28–39) içinde. University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology. https://doi.org/10.2307/j.ctt1dr36rj.9
• McGovern, P. E. (2000). The funerary banquet of king Midas. Expedition-Philadelphia, 42(1), 21-29.
• McGovern, P. E., Glusker, D. L., Moreau, R. A., Nunez, A., Beck, C. W., Simpson, E., Butrym, E. D., Exner, L. J., & Stout, E. C. (1999). A funerary feast fit for king Midas. A royal banquet has been reconstructed from residues in pots found ınside the tomb. Nature, 402, 863-864. https://doi.org/10.1038/47217
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Jossey-Bass Publishers.
• Onoğur, T. A., & Elmacı, Y. (2015). Gıdalarda duyusal değerlendirme. (2.baskı). Sidas Medya.
• Penn Museum. (2021). Midas stew recipy. https://penntoday.upenn.edu/node/148959 adresinden 15 Şubat 2021 tarihinde alınmıştır.
• Roller, L. E. (1983). The legend of Midas. Classical Antiquity, 2(2), 299-313. https://doi.org/10.2307/25010800
• Rose, C. B. (2021). Midas, matar, and Homer at Gordion and Midas city. Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens, 90(1), 27-78. https://doi.org/10.2972/hesperia.90.1.0027
• Sams, G. K. (2012). Frig tümülüsleri. T. Sivas & H. Sivas (Ed.), Frigler: Midas’ın Ülkesinde, Anıtların Gölgesinde (244–257) içinde. Yapı Kredi Yayınları.
• Scarpato, R. (2002). Gastronomy studies in search of hospitality. Journal of Hospitality and Tourism Management, 9(2). 1-12.
• Sevin, V. (2003). Eski Anadolu ve Trakya: Başlangıcından Pers egemenliğine kadar. İletişim Yayınları.
• Simpson, E. (2016). Kral Midas’ın mobilyaları. C. B. Rose & G. Darbyshire (Ed.), The Age of King Midas – Kral Midas’ın Altın Çağı (70–75) içinde. Penn Museum. https://doi.org/10.2307/j.ctt1dr36rj.15
• Subaşı, M., & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
• Storl, W. D. (2016). A curious history of vegetables: aphrodisiacal and healing properties, folk tales, garden tips, and recipes. North Atlantic Books.
• Şensoy, F., & Tiritoğlu, S. (2018). Beslenme arkeolojisi: günümüz Ankara yemeklerinde geçmişin izleri. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek.1), 209-233.
• Taghisoylu, R. (2020). Nitel bir araştırma tekniği olarak: durum çalışması. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 6(33), 1161-1167. https://doi.org/10.31576/smryj.556 Tüfekçi Sivas, T., & Sivas, H. (2007). Frig vadileri. TMMOB.
• Tüfekçi Sivas, T. (2012). Frig vadileri ve kutsal yazılıkaya-Midas kenti. Tüfekçi Sivas, T. & Sivas, H. (Ed.), Frigler: Midas’ın Ülkesinde, Anıtların Gölgesinde (s. 112-159) içinde. Yapı Kredi Yayınları.
• Yankı, M. (2017). Üzümün ve asmanın Anadolu ve Trakya’da tarih öncesinden Bizans dönemine yolculuğu. İçinde Üzümün Akdenizdeki Yolculuğu Konferans Bildirileri. İzmir, Türkiye.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Yıldız, E. (2020). Gastronomi disiplini ve ilişkileri. H. R. Yüncü (Ed.), Gastronominin Temelleri (33–59) içinde. Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Yin, R. (1984). Case study research: design and methods. (3. Basım). Sage Publications.