The Moderating Role of Social Comparison in the Effect of Psychological Empowerment on Organizational Identification: An Applıcatıon on the Accommodation Businesses

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 468 - 487, 29.09.2022

Okan Türk , Aziz Gökhan Özkoç

https://doi.org/10.32572/guntad.1057780

Öz

This study intends to identify whether the social comparisons of the employees working in the accommodation businesses have a moderating role in the effect of employees perceptions of psychological empowerment practices on their identification with their organization. For this purpose, the necessary literature has been reviewed, a theoretical model has been built, and research hypotheses have been generated for this goal. Employees from three, four, and five-star accommodation businesses in Nevsehir make up the population of the study. The convenience sampling approach, which is one of the non-random sampling methods, was employed in the present study, and the sample size that best represented the population was established, with data gathered from 316 hotel employee. As a consequence of the research, it was discovered that employees' psychological empowerment perceptions had a positive impact on their organizational identification. Furthermore, social comparison has been found to have a negative moderating influence on this effect. Finally, the study's findings were appraised, and several recommendations were made based on the findings.

Anahtar Kelimeler

Psychological Empowerment, Organizational Identification, Social Comparison, Moderator Effect

Psikolojik Güçlendirmenin Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisinde Sosyal Karşılaştırmanın Düzenleyici Rolü: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama

Öz

Bu çalışmanın amacı konaklama işletmelerinde çalışan işgörenlerin psikolojik güçlendirme uygulamalarına yönelik algılarının örgütleri özdeşleşmeleri üzerindeki etkisinde yapmış oldukları sosyal karşılaştırmaların düzenleyici bir role sahip olup olmadığının belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda ilgili yazın incelenmiş, kuramsal bir model oluşturulmuş ve araştırma hipotezleri geliştirilmiştir. Çalışmanın evrenini, Nevşehir’de faaliyet gösteren üç, dört ve beş
yıldızlı konaklama işletmelerindeki işgörenler oluşturmaktadır. Araştırmada
örnekleme yöntemi olarak, tesadüfî olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda
örnekleme yöntemi kullanılmış olup, evreni en iyi şekilde temsil edebilecek
örneklem hacmi belirlenmiş ve toplam 316 otel çalışanından veri toplanmıştır. Araştırma sonucunda işgörenlerin psikolojik güçlendirme algılarının örgütleri ile özdeşleşmeleri üzerinde pozitif yönde etkili olduğu tespit edilerek, bu etki üzerinde sosyal karşılaştırmanın negatif yönde düzenleyici bir role sahip olduğu belirlenmiştir. Son olarak ulaşılan sonuçlar değerlendirilmiş ve çalışmanın sonuçlarına göre çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Güçlendirme, Örgütsel Özdeşleme, Sosyal Karşılaştırma, Düzenleyici Etki

Kaynakça

• Ağaoğlu, O. K. (1992). İşgücünü verimli kullanma tekniklerinin turizm sektörüne uygulanması. Verimlilik Dergisi, 110-121.
• Akın, A. ve Saruhan, S. (2016). Küçük Ölçekli İşletmelerde Psikolojik Güçlendirme ile Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 25-42.
• Akgunduz, Y. ve Bardakoglu, O. (2017). The impacts of perceived organizational prestige and organization identification on turnover intention: The mediating effect of psychological empowerment. Current Issues in Tourism, 20(14), 1510-1526.
• Anderson, J.C. ve Gerbing, D.W. (1988). Structural equation modeling in practice: a review and recommended two-step approach, Psychological Bulletin, 103(3), 411-423.
• Ashforth, B. E. ve Mael, F. (1989). Social identity theory and the organization. Academy of management review, 14(1), 20-39.
• Bandura, A. ve Jourden, F. J. (1991). Self-regulatory mechanisms governing the impact of social comparison on complex decision making. Journal of personality and social psychology, 60(6), 941.
• Baron, R.M. ve Kenny, D.A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: conceptual, strategic, and statistical considerations, Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
• Bartel, C. A. (2001). Social comparisons in boundary-spanning work: Effects of community outreach on members' organizational identity and identification. Administrative Science Quarterly 46(3): 379-413.
• Bayram, N. (2016). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Amos Uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Blanchard, K. H., Carlos, J. P. ve Randolph, W. A. (1999). The 3 keys to empowerment: Release the power within people for astonishing results. Berrett-Koehler Publishers.
• Brehm, S. ve Kassin, SM (1993). Social Psychology. Boston: Houghton Mifflin Company.
• Boroş, S. (2008). Organizational identification: Theoretical and empirical analyses of competing conceptualizations. Cognition, Brain, Behavior, 12(1), 1-27.
• Bulut, E. (2015). Personel güçlendirme, örgütsel özdeşleşme ve çalışan performansı arasındaki ilişki: Katılım bankalarında araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doosje, B. ve Ellemers, N. (1997). "Stereotyping under threat: The role of group identification." The social psychology of stereotyping and group life. (Der.) R. Spears, v. d. Oxford: Blackwell. 257-273.
• Erbay, E. ve Turgut, T. (2015). Yapısal güçlendirme ve örgütle özdeşleşme arasındaki ilişkide psikolojik güçlenmenin ara değişken etkisi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 37(2), 261-284.
• Ertürk, A. (2010). Exploring predictors of organizational identification: Moderating role of trust on the associations between empowerment, organizational support, and identification. European journal of work and organizational psychology, 19(4), 409-441.
• Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human relations, 7(2), 117-140.
• Gibbons, F. X. ve Buunk, B. P. (1999). Individual differences in social comparison: development of a scale of social comparison orientation. Journal of personality and social psychology, 76(1), 129.
• Gün, F. ve Turabik, T. (2017). Öğretim elemanlarının algılarına göre psikolojik güçlendirme ile örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 886-905.
• Gürbüz S. ve Şahin F. (2015) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hair, J. F., Black, W., Babin, B. ve Anderson, R. (2009). Multivariate Data Analysis. England: Pearson New İnternatoinal Edition.
• Hogg, M. A. ve Vaughan, G. M. (1995). Social psychology: An introduction. London: Prentice Hail. Hortaçsu, N. (2007). Ben biz siz hepimiz: Toplumsal kimlik ve gruplararası ilişkiler. İmge Kitabevi. Ankara.
• Huguet, P., Dumas, F., Monteil, J. M. ve Genestoux, N. (2001). Social comparison choices in the classroom: Further evidence for students' upward comparison tendency and its beneficial impact on performance. European Journal of Social Psychology 31(5), 557-578.
• Joo, B. K. ve Shim, J. H. (2010). Psychological empowerment and organizational commitment: the moderating effect of organizational learning culture. Human resource development international, 13(4), 425-441.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Dinamik Akademi.
• Kanbur, E. (2017). Psikolojik güçlendirme ve örgütsel özdeşleşme arasında birey-örgüt uyumunun aracı rolü. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(7), 63-82.
• Karagöz Y. (2017). SPSS ve AMOS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kruglanski, A. W. ve Mayseless, O. (1990). Classic and current social comparison research: Expanding the perspective. Psychological bulletin, 108(2), 195.
• Mael, F. ve Ashforth, B. E. (1992). Alumni and their alma mater: A partial test of the reformulated model of organizational identification. Journal of organizational Behavior, 13(2), 103-123.
• Nevşehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). İstatistikler. https://nevsehir.ktb.gov.tr/TR-238371/konaklama-tesis-ve-yatirimlari.html. (Erişim Tarihi: 23 Ocak 2020).
• Özgözgü, S. ve Bektaş, M. (2018). Organizational identification in school psychological counselors: The role of psychological empowerment and self-efficacy beliefs Okul psikolojik danışmanlarında örgütsel özdeşleşme: Psikolojik güçlendirme ve öz-yeterlik inançlarının rolü. Journal of Human Sciences, 15(4), 1993-2011.
• Psailla, G. ve Roland, W. (2007). E-Commerce and Web Technologies. 8th International Conference, EC-Web 2007, September 3-7, 2007, Regensburg, Germany.
• Polat, M. Meydan, C. H., ve Tokmak, İ. (2010). Personel güçlendirme, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel sinizm ilişkisi üzerine bir araştırma. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 20(2).
• Prati, G. ve Zani, B. (2013). The relationship between psychological empowerment and organizational identification. Journal of Community Psychology, 41(7), 851-866.
• Shamir, B. ve Kark, R. (2004). A single‐item graphic scale for the measurement of organizational identification. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(1), 115-123.
• Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of management Journal, 38(5), 1442-1465.
• Tajfel, H. (1978). Social categorization, social identity and social comparison. Differentiation between social group, 61-76.
• Tajfel, H. ve Turner, J. C. (1978). Intergroup behavior. Introducing social psychology, 401-466.
• Sürgevil, O., Tolay, E. ve Topoyan, M. (2013). Yapisal güçlendirme ve psikolojik güçlendirme ölçeklerinin geçerlilik ve güvenilirlik analizleri. Journal of Yasar University, 8(31), 5371-5391.
• Tak, B. ve Çiftçioğlu, B. A. (2009). Algılanan örgütsel prestij ile örgütsel bağlılık ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkilerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi, 9(18), 100-116.
• Taştan, S. (2012). Bir pozitif psikoloji kavramı olarak örgütle özdeşleşmenin psikolojik güçlendirme algısı ve gönüllü performans davranışı arasındaki ilişkide ara değişken rolünün değerlendirilmesi: gıda sektöründe yapılan bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 227-238.
• Teközel, İ. M. (2000). Sosyal karşılaştırma süreçlerinde benliğin olumlu değerlendirilmesi ihtiyacının incelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı, İzmir.
• Temel, E. (2016). Dönüşümcü liderlik ve psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Nazilli'deki kamu kurumlarında bir uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın).
• Turner, J. C., Hogg, M. A., Oakes, P. J., Reicher, S. D. ve Wetherell, M. S. (1987). Rediscovering the social group: A self-categorization theory. Basil Blackwell.
• Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). Çalışanların algıladıkları örgütsel destek ve iş stresinin örgütsel özdeşleşme ve iş performansına etkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 183-206.
• Tüzün İ. K. (2006). Örgütsel güven, örgütsel kimlik ve örgütsel özdeşleşme ilişkisi; uygulamalı bir çalışma, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Van Dick, R. (2001). Identification in organizational contexts: Linking theory and research from social and organizational psychology. International Journal of Management Reviews, 3(4), 265-283.
• Vogel, E. A., Rose, J. P., Okdie, B.M., Eckles, K. ve Franz, B. (2015). Who compares and despairs? The effect of social comparison orientation on social media use and its outcomes. Personality and Individual Differences 86, 249-256.
• Yarmacı, N. (2012). Psikolojik güçlendirmenin örgütsel özdeşleşmeye etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Yılmaz, C. (2019). Psikolojik güçlendirme-örgütsel özdeşleşme ilişkisi üzerine bir saha çalışması. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi (İKTİSAD), 4(10), 238-261
• Zhu, W., Sosik, J. J., Riggio, R. E. ve Yang, B. (2012). Relationships between transformational and active transactional leadership and followers’ organizational identification: The role of psychological empowerment. Journal of Behavioral and Applied Management, 13(3), 168-212.