Gastronomi Turizmi Kapsamında Coğrafi İşaretli Ürünlerin Yiyecek İçecek İşletmelerinde Kullanımı: Niğde İli Örneği

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 538 - 560, 28.09.2024

Şinasi Özmen , Gaye Deniz

https://doi.org/10.32572/guntad.1513414

Öz

Bu çalışmanın amacı, Niğde iline ait coğrafi işaretli ürünlerin yiyecek ve içecek işletmelerinde kullanımını, gastronomi turizmi bağlamında incelemektir. Araştırma kapsamında, öncelikle Niğde’ye özgü tescilli ve başvuru sürecinde olan coğrafi işaretli ürünler tespit edilmiş, ardından bu ürünlerin işletmelerdeki kullanım durumları analiz edilmiştir. Niğde ilinde yer alan yiyecek içecek işletmeleri arasından amaçlı rastgele örnekleme yoluyla örneklem belirlenmiştir. Verilerin toplanmasında doküman incelemesi ve yarı yapılandırılmış görüşmeler kullanılmış; bu doğrultuda, 18 yiyecek ve içecek işletmesi sahibi ya da yöneticisi ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, Bor Söğürmesi, Niğde Tahinlisi ve Niğde Tavası gibi coğrafi işaretli ürünlerin menülerde yer aldığını, ancak Darboğaz Kirazı ve Niğde Kelle Söğüş gibi ürünlerin kullanılmadığını ortaya koymuştur. Ayrıca, coğrafi işaret başvuru sürecinde olan Niğde Elmasının tescillenerek menülerde yer alması gerektiği önerilmektedir. Bunun yanı sıra, Orta Dolma, Mazaklı, Oğma Çorbası, Beyaz Tarhana Çorbası gibi coğrafi işaret tescili bulunmayan, ancak menülerde yer alması gereken diğer potansiyel yerel ürünlerin de önemi vurgulanmıştır. Sonuç olarak, coğrafi işaretli ürünlerin menülerde kullanımı, Niğde’nin tanıtımına ve turizm potansiyelinin geliştirilmesine katkı sağladığı yönünde bir farkındalık oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi Turizmi, Coğrafi İşaret, Niğde, Yiyecek İçecek İşletmeleri

Etik Beyan

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar ve Yayın Etik Kurulu’ndan 24.02.2023 tarih ve 2023.02.35. sayılı karar numarası ile izin alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurum ve/veya kuruluştan destek alınmamıştır.

The Utilisation of Geographical indications in Food and Beverage Businesses within the Context of Gastronomy Tourism: A Case Study of Niğde Province

Öz

The aim of this study is to examine the use of geographically indicated products from Niğde in food and beverage establishments within the context of gastronomy tourism. Initially, the geographically indicated products that are either registered or in the application process were identified, and subsequently, their usage in food and beverage businesses was analyzed. A purposive random sampling method was employed to select the sample from food and beverage establishments in Niğde. Data were collected through document analysis and semi-structured interviews, with 18 business owners or managers participating in the interviews. The findings revealed that geographically indicated products such as Bor Söğürmesi, Niğde Tahinlisi, and Niğde Tavası were included in the menus, while Darboğaz Kirazı and Niğde Kelle Söğüş were not utilized. Additionally, it was recommended that the geographically indicated Niğde Apple, currently in the application process, should be registered and included in menus. Furthermore, the importance of other local products without geographical indications, such as Orta Dolma, Mazaklı, Oğma Soup, and Beyaz Tarhana Soup, was emphasized as potential items for inclusion in menus. In conclusion, the use of geographically indicated products in menus is seen as raising awareness and contributing to the promotion of Niğde and the enhancement of its tourism potential.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy Tourism, Geographical Indication, Niğde, Food and Beverage Establishments

Kaynakça

• Ab Karim, S., & Chi, C. G. Q. (2010). Culinary tourism as a destination attraction: An empirical examination of destinations' food image. Journal of Hospitality Marketing & Management, 19(6), 531-555. https://doi.org/10.1080/19368623.2010.493064
• Akgöl, Y. (2012). Gastronomi turizmi ve Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turistlerin gastronomi deneyimlerinin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=rcbWnuqW6HxCZ_98ARapgumzuDafluypSRWmsb6E8YmnCTZhXpKL8SYxppDlKnSJ
• Aksoy, M., & Sezgi, G. (2015). Gastronomi turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi gastronomik unsurları. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 3(3), 79-89. https://doi.org/10.21325/jotags.2015.47
• Apak, Ö. C., & Gürbüz, A. (2023). The effect of local food consumption of domestic tourists on sustainable tourism. Journal of Retailing and Consumer Services, 71, 103192. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2023.103192
• Atlı, H. E. (1999). Geçmişten Günümüze Bor. Boyut Yayın Grubu.
• Avşar, M., & Eryılmaz, B. (2022). Coğrafi işaretli ürünlerin Amasya turizminin gelişimine katkısının değerlendirilmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(4), 988-1003. https://doi.org/10.26677/tr1010.2022.1262
• Ballı, E. (2013, Nisan). Gastronomi turizmi ve Adana mutfak kültürü. 2. Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu, Adana, Türkiye.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Baş, M. (2017). Medeniyetlerin Burcunda Bir Şehir: Niğde. Feyza Matbaacılık.
• Baydeniz, E., Kılıcı, L., & Çelik, S. (2023). Yerel mutfak algısı gastro aktivite ve gastro deneyimin destinasyon marka imajına etkisi: Afyonkarahisar örneği. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 133-153.
• Belisle, F. J. (1983). Tourism and food production in the Caribbean. Annals of Tourism Research, 10(4), 497-513. https://doi.org/10.1016/0160-7383(83)90005-3
• Belpınar, A. (2014). Gastronomi turizmine yönelik turist görüşlerinin kültürlerarası karşılaştırılması: Kapadokya örneği [Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=sY7m19PfcL6F1NUw-cr80DMIl8EHb1t45lQW4jbmzb_I0hYyb0NuDtFtEg335m7y
• Bessière, J. (1998). Local development and heritage: Traditional food and cuisine as tourist attractions in rural areas. Sociologia Ruralis, 38(1), 21-34. https://doi.org/10.1111/1467-9523.00061
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi.
• Cihangir, İ. S., Akmeşe, K. A., & Akmese, H. (2023). Gastronomi turizmi bağlamında mutfak kültür mirası olarak törensel bir yemek “Örfene”. Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 122-133.
• Çapar, G., & Yenipınar, U. (2016). Somut olmayan kültürel miras kaynağı olarak yöresel yiyeceklerin turizm endüstrisinde kullanılması. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 4(Special Issue 1), 100-115.
• Çavuş, O., & Eker, Ş. (2022). Coğrafi işaretli ürünlerin sürdürülebilir gastronomi turizmi bağlamında değerlendirilmesi: Bolu Kanlıca Mantarı, Mengen örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 303-320. https://doi.org/10.26677/tr1010.2022.1274
• Çeşmeci, N., Çulfacı, G., & Kılıçhan, R. (2023). Turistlerin yerel mutfak yeme eğilimleri ile unutulmaz turizm deneyimleri arasındaki ilişki: Kayseri örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(1), 84-105.
• De Miguel Molina, M., de Miguel Molina, B., Santamarina Campos, V., & del Val Segarra Oña, M. (2016). Intangible heritage and gastronomy: The impact of UNESCO gastronomy elements. Journal of Culinary Science & Technology, 14(4), 293-310. https://doi.org/10.1080/15428052.2015.1129008
• Denk, E., & Bilici, N. S. (2021). Erzurum ilinin coğrafi işaret (Ci) almış ürünlerinin gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 5(1), 102-122.
• DiCicco‐Bloom, B., & Crabtree, B. F. (2006). The qualitative research interview. Medical Education, 40(4), 314-321. https://doi.org/10.1111/j.1365-2929.2006.02418.x
• Dilsiz, B. (2010). Türkiye'de gastronomi ve turizm: İstanbul örneği [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=ZeTyprYuef2HkaF3xt4wYl3nvRIEd-8gXhpWZcrML2DqPawGdzkJhgcPy-kDe3Ei
• Doğan, B. (2015). Coğrafi işaret korumasının gelişmekte olan ülkeler için önemi. Social Sciences, 10(2), 58-75.
• Duram, L., & Oberholtzer, L. (2010). A geographic approach to place and natural resource use in local food systems. Renewable Agriculture and Food Systems, 25(2), 99-108. https://doi.org/10.1017/S174217051000003X
• Eren, D., & Eroğlu, S. (2019, Eylül). Niğde ilinin gastronomi turizmi potansiyelinin değerlendirilmesi. 4. Uluslararası Gastronomi Turizmi Araştırmaları Kongresi, Nevşehir, Türkiye.
• Eren, F. Y., & Sezgin, A. C. (2021). Coğrafi işaretli yöresel ürünlerin destinasyonlar açısından önemi: Kapadokya bölgesi örneği. Journal of Tourism Research Institute, 2(1), 61-78.
• Eroğlu, S., & Belber, B. G. (2018). Turizmde destinasyon markalaşması: Niğde üzerine bir uygulama [Yüksek lisans tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=MzP7PYssFqdb3WIjlroAkYyzzIpqfTcKzbWza6ITUpap_NUiIzZtPrMLkA2ul5QA
• Fields, K. (2003). Demand for the gastronomy tourism product. Motivational factors. In A. M. Hjalager, & G. Richards (Eds.), Tourism and gastronomy (pp. 36–50). Routledge
• Figueiredo, E. (2021). Rural provenance food as cultural heritage: A way of promoting territorial development?. In A. Covas, R. Rodrigues, P. A. Silva, & F. Teles (Eds.), Handbook of research on cultural heritage and its impact on territory innovation and development (pp. 114-137). IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-7998-6701-2.ch006
• Flick, U. (2014). An introduction to qualitativer. Sage publications.
• Göker, G. (2011). Destinasyon çekicilik unsuru olarak gastronomi turizmi (Balıkesir ili örneği) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=EEdeQgIdFRxX5NbvVau-ApPkoPLvFapUJn8DKWgeEhA0XQMJ2c4XMQSdmvxKSfi6
• Güngör, A., & Kök, A. (2021). Coğrafi işaretli ürünlerin sürdürülebilir gastronomi turizmi açısından önemi: Akçakoca-Melengücceği tatlısı örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 5(1), 61-74.
• Güngör, O. (2022). Sürdürülebilir gastronomi turizmi bağlamında coğrafi işaret: Aydın Bozdoğan Olukbaşı oğlak çevirme kebabı örneği. Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 84-92.
• Hall, C., & Mitchell, R. (2001). Wine and food tourism. In N. Douglas (Ed.), Special interest tourism (pp. 307-329). Brisban: Wiley & Sons.
• Harrington, R. J., & Ottenbacher, M. C. (2010). Culinary tourism—A case study of the gastronomic capital. Journal of Culinary Science & Technology, 8(1), 14-32. https://doi.org/10.1080/15428052.2010.483765
• Hazarhun, E., & Tepeci, M. (2018). Coğrafi işarete sahip olan yöresel ürün ve yemeklerin Manisa’nın gastronomi turizminin gelişimine katkısı. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 371-389.
• Kan, M., Gülçubuk, B., & Küçükçongar, M. (2012). Coğrafi işaretlerin kırsal turizmde kullanılma olanakları. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(22), 93-101.
• Karahan, G. (2019). Gastronomi turizminin yerel halk üzerindeki algısı ve sürdürülebilirliği: Giresun ili örneği [Yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=jNRDC1RLfVd4_T7x7ZXmmX9RBTzErsgbd8EVFuQqOnTintn55dBiG-Gh5y8k9Km2
• Karataş, M., Aksu, F. B., & Deniz, G. (2023). Unesco yaratıcı şehri Gaziantep’in gastronomi turizmi cazibe unsurları. Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 3(1), 105-125.
• Kattiyapornpong, U., Ditta-Apichai, M., & Chuntamara, C. (2022). Exploring gastronomic tourism experiences through online platforms: Evidence from Thai local communities. Tourism Recreation Research, 47(3), 241-257.
• Kaya, M. (2023). Coğrafi İşaretli Ürünlerin Sürdürülebilirlik Açısından Değerlendirilmesi: Samsun Örneği. Mavi Atlas, 11(1), 105-119.
• Kelly, G. (1963). A theory of personality: The psychology of personal constructs. WW Norton & Company. Kızılkaya, F. (2017). Kapadokya Niğde. Feyza Matbaacılık.
• Kiraz, G., & Altun, Ö. (2020). Değişen turizm trendleri. Hiper Yayın.
• Kodaş, D., & Dikici, E. (2012). Ahlat kırsal bölgesinde gastronomi turizminin muhtemel toplumsal etkileri üzerine nitel bir çalışma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 51-68.
• Korkmaz, H. U. (2021). Kop bölgesi coğrafi işaretlerinin incelenmesi ve öneriler. Sivas Interdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 36-53.
• Küçükaltan, G. (2009, Nisan). Küreselleşme sürecinde gastronomide yöresel tatların turistlerin destinasyon tercihlerine ve ülke ekonomilerine etkileri. 3. Ulusal Gastronomi Sempozyumu Bildirileri, Antalya, Türkiye.
• Küçükkömürler, S., Şırvan, N. B., & Sezgın, A. C. (2018). Dünyada ve Türkiye’de gastronomi turizmi. Uluslararası Turizm Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 2(2), 78-85.
• Kyriakaki, A., Zagkotsi, S., & Trihas, N. (2016). Gastronomy, tourist experience and location: The case of the ‘Greek Breakfast’. Tourismos, 11(3), 227-261.
• Laenko, L. V. (2021). Gastronomic realias though intercultural interaction. In O. O. Boriskina (Ed.), Алексеева е. А. (pp. 320-328). [Yayıncının adı eksik].
• Long, L. M. (Ed.). (2004). Culinary tourism. University Press of Kentucky.
• Marshall, C., & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage publications.
• Matviichuk, L. Y., Lepkyi, M. I., Dashchuk, Y. Y., Sydoruk, S. V., & Mezentseva, I. V. (2022). Approach to formation of enogastronomic tourism based on the geographical indication system. Journal of Geology, Geography and Geoecology, 31(4), 689-701.
• Mercan, Ş. O., & Üzülmez, M. (2014). Coğrafi işaretlerin bölgesel turizm gelişimindeki önemi: Çanakkale ili örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(2), 67-94.
• Ölmez, M. (2021). Yöresel yiyecek ve içeceklerin gastronomi turizmine etkileri: Niğde ili örneği [Yüksek lisans tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=v7BkNnnepTnbhn8rNR77LT6VN_j4nHCX81NUEZwtKPF1tcqEWE0GLm4xfg56lPC9
• Özer, O. (2021). Kayseri Hürmetçi Sazlığı’nın coğrafi işaretli ürün potansiyeli ve gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi. Journal of Tourism Research Institute, 2(2), 107-125.
• Pérez Gálvez, J. C., Torres-Naranjo, M., Lopez-Guzman, T., & Carvache Franco, M. (2017). Tourism demand of a WHS destination: an analysis from the viewpoint of gastronomy. International Journal of Tourism Cities, 3(1), 1-16.
• Pillay, S. K., Sigamany, V., & Belwal, M. (2018). Geographical indication: An exploratory examination on GI tagging Indian food in opening avenues to develop culinary/gastronomic tourism. IOSR Journal of Environmental Science, Toxicology and Food Technology (IOSR-JESTFT), 12(10), 60-68.
• Piramanayagam, S., & Seal, P. P. (2022). Geographical indication (GI) tagged foods and promotion of gastronomic tourism: A developing country perspective. In H. Oktadiana, M. Rahmanita, R. Suprina, & P. Junyang (Eds.), Current issues in tourism, gastronomy, and tourist destination research (pp. 393-399). Routledge.
• Quan, S., & Wang, N. (2004). Towards a structural model of the tourist experience: An illustration from food experiences in tourism. Tourism Management, 25(3), 297-305.
• Rasmi, A. A., Phuoc, J. C., Othman, Z., & Azman, N. (2022). Geographical indication for gastronomy tourism: Maximising intellectual property value and branding. Academy of Strategic Management Journal, 21(2), 1-13.
• Sabur, D. G., & Güneş, S. G. (2023). Kayseri Bünyan ve Akkışla gilaburusu örneğinde coğrafi işaret tescili ve gastronomi turizmi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 7(1), 141-156.
• Scarpato, R. (2003). Gastronomy as a tourist product: The perspective of gastronomy studies. In A.-M. Hjalager & G. Richards (Eds.), Tourism and Gastronomy (pp. 65-84). Routledge.
• Seal, P. P., & Piramanayagam, S. (2018, June). Branding geographical indication (GI) of food and its implications on gastronomic tourism: An Indian perspective. In 8th Advances in Hospitality and Tourism Marketing and Management (AHTMM) Conference (p. 125).
• Stake, R. (1995). Case study research. Sage.
• Süslü, C., Eryılmaz, G., & Demir, E. (2020). Coğrafi işaretli ürünlerin gastronomi kapsamında değerlendirilmesi: Mersin ili örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(2), 135-149.
• Şahin, G. (2013). Coğrafi işaretlerin önemi ve Vize (Kırklareli)’nin coğrafi işaretleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 23-37.
• Şahin, H., & Güçlütürk, G. (2022). İzmir’de yöresel ve coğrafi işaretli yiyecek ve içeceklerin menülerde yer verilme durumu. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(4), 1180-1198.
• Şimşek, A., & Güleç, E. (2020). Gastronomi turizmi kapsamında coğrafi işaretli ürün: Elazığ Orciği. Aydın Gastronomy, 4(2), 73-81.
• Tarım ve Orman Bakanlığı. (2024). İllere Göre Gıda İşletmelerinin Sektörel Dağılımı. https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Belgeler/DB_Gida_Isletmeleri/2012_yili_gida_sanayi_envanteri/3_Turkiye_Geneli_Onay_Kayit_Isletmeler.pdf
• Tekelioğlu, Y. (2019). Coğrafi işaretler ve Türkiye uygulamaları. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 47-75.
• Temiz, T. (2019). Konya örneğinde coğrafi işaretli ürünlerin gastronomi turizmi açısından önemi [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=Mir2lXQK1dkmQ9Ige3PZbiP2wOARhpfHeb3MWrp-ubBZfCBVtdJgBRmPBCeWLEkJ
• Torusdağ, G. B., Önem, E. Ö., Sami, F., & Kızıldemir, Ö. (2022). Yerel mutfakların gastronomi turizmi çerçevesinde değerlendirilmesi. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 5(1), 66-82.
• Tuncay, N., & Özcan, C. (2022). Gastronominin yerel ekonomiler üzerindeki etkileri. Turizm ve Rekreasyon Akademik Çalışmalar Dergisi, (32), 31-45.
• Tutar, H. (2023). Nitel araştırma deseni belirleme ölçütleri ve gerekçelendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 334-355.
• Türk Patent ve Marka Kurumu. (2023a). Veri tabanı. Türk Patent ve Marka Kurumu. https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=51&tur=&urunGrubu=&adi=
• Türk Patent ve Marka Kurumu. (2023b). Coğrafi işaret nedir? Türk Patent ve Marka Kurumu. https://ci.turkpatent.gov.tr/sayfa/co%C4%9Frafi-i%C5%9Faret-nedir
• Türk Patent ve Marka Kurumu. (2023c). Niğde Tavası. Türk Patent ve Marka Kurumu. https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/2ceb867a-5d61-4222-b662-bdb8c25f364d.pdf
• Türk Patent ve Marka Kurumu. (2020a). Darboğaz Kirazı. Türk Patent ve Marka Kurumu. https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/fdbe7655-7d0e-415d-8c4a-6f648231f603.pdf
• Türk Patent ve Marka Kurumu. (2020b). Niğde Tahinlisi. Türk Patent ve Marka Kurumu. https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/70fa4025-1437-42fb-8336-2c7967e57d91.pdf
• Türk Patent ve Marka Kurumu. (2017a). Bor Söğürmesi. Türk Patent ve Marka Kurumu. https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/317.pdf
• Üner, E. H. (2014). Her şey dâhil sistemde Türkiye gastronomi turizmi potansiyelinin değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=sY7m19PfcL6F1NUw-cr80LbreLO9OiAIYrWgFJNe0z3lJOgDStEMMWSn2QGOw19B
• Yanar, A., & Karadeniz, C. (2020). Coğrafi işaretli el sanatı ürünlerine müzeografik bir yaklaşım ve Ankara örneği. Ankara Araştırmaları Dergisi, 8(2), 269-283.
• Yarış, A. (2014). Mardin’de gastronomi turizmi: Turist görüşlerine ilişkin bir uygulama [Yüksek Lisans Tezi, Mardin Artuklu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=gyLHMouPes-CvnhRcjQsKVxegvdG4sG3_nEOb-Lngb2hb8e2eHBw7Zaj-5y2ty-w
• Yıldız, M. H. (2021). Coğrafi işaretli ürünlerin bölge halkı tarafından bilinirliğinin gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmesi: Isparta örneği [Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=8tbPippmWV_b-Irrn9YEAuUudB3pxheRNhkqGKd-FvKiD55gSXXtQPSyo6vNG91w
• Yun, D., Hennessey, S. M., & MacDonald, R. (2011). Understanding culinary tourists: Segmentations based on past culinary experiences and attitudes toward food-related behaviour. University of Prince Edward Island. https://hdl.handle.net/20.500.14394/42496
• Yurt, İ., Bayraklı, B., & Özengi, M. (2024). Gastronomi Turizminin Sürdürülebilirliğinde Turist Rehberlerinin Rolü. Journal of Academic Tourism Studies, 5(1), 61-78.