The Use of Artificial Intelligence Technologies in Gastronomy Tourism: The ChatGPT Example

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 109 - 131, 18.03.2025

Salim İbiş

https://doi.org/10.32572/guntad.1518594

Öz

Artificial intelligence tools have begun to be accepted and used in almost every sector. ChatGPT is an artificial intelligence technology that has been developing day by day, causing significant changes and transformations in many areas since its emergence. It is thought that artificial intelligence technology has the potential to cause significant changes in gastronomy tourism. In this context, the aim of the research is to discover the possible areas of use of artificial intelligence technologies such as ChatGPT in gastronomy tourism, to identify the opportunities it offers, to reveal the problems and potential errors it may cause, and to evaluate the role of these technologies in the digital transformation of the sector. In this context, the research first touches on the relationship between artificial intelligence, tourism and gastronomy tourism, and then, in line with current developments in the sector and new scientific research, questions regarding gastronomy tourism were directed to ChatGPT. It can be said that the research is important in terms of being a pioneering study addressing the use of ChatGPT in gastronomy tourism. In the study, eight questions were asked to ChatGPT using the qualitative research method, and the answers received were explained by synthesizing them with information in the literature. As a result of the research; while artificial intelligence tools provide opportunities to learn the strengths and weaknesses of destination managers, discover opportunities, offer personalized products and services, catch up with trends and ensure sustainability in destinations, it was seen that they provide information and ideas on many subjects such as food and restaurant recommendations, trip planning, event suggestions, language translations, and local product information for gastronomy tourists before and during their travels, and it was also seen that ChatGPT produced incorrect information on some subjects.

Anahtar Kelimeler

Artificial Intelligence, ChatGPT, Gastronomy Tourism

Yapay Zekâ Teknolojilerinin Gastronomi Turizminde Kullanımı: ChatGPT Örneği

Öz

Yapay zekâ araçları neredeyse her sektörde kabul görmeye ve kullanılmaya başlanmıştır. ChatGPT ortaya çıktığından bu yana pek çok alanda önemli değişimlere ve dönüşümlere yol açan her geçen gün gelişmeye devam eden bir yapay zekâ teknolojisidir. Yapay zekâ teknolojisinin gastronomi turizminde de önemli ölçüde değişimlere neden olma potansiyeline sahip bir teknoloji olduğu düşünülmektedir. Bu kapsamda araştırmanın amacı, ChatGPT gibi yapay zekâ teknolojilerinin gastronomi turizminde olası kullanım alanlarını keşfetmek, sunduğu fırsatları tespit etmek, yol açabileceği sorunları ve potansiyel hataları ortaya koymak, sektörün dijital dönüşümünde bu teknolojilerin rolünü değerlendirmektir. Bu çerçevede araştırmada öncelikle yapay zekâ, turizm ve gastronomi turizmi ilişkisine değinilmiş, ardından sektördeki güncel gelişmeler ve bilimsel alandaki yeni araştırmalar ile uyumlu olarak ChatGPT’ye gastronomi turizmine ilişkin sorular yöneltilmiştir. Araştırmanın gastronomi turizminde ChatGPT kullanımı konusunu ele alan öncü bir çalışma olması açısından önem taşıdığı söylenebilir. Çalışmada nitel araştırma yönteminden faydalanılarak ChatGPT’ye sekiz soru yöneltilmiş, alınan cevaplar literatürdeki bilgiler ile sentezlenerek açıklanmıştır. Araştırma sonucunda; yapay zekâ araçlarının, destinasyon yöneticilerinin güçlü ve zayıf yanlarını öğrenme, fırsatları keşfetme, kişiselleştirilmiş ürün ve hizmet sunumuna gitme, trendleri yakalamak ve destinasyonlarda sürdürülebilirliği sağlamak için fırsatlar sunarken, gastronomi turistleri için seyahat öncesinde ve seyahat esnasında yemek ve restoran önerileri, gezi planlamaları, etkinlik önerileri, dil tercümeleri, yöresel ürün bilgisi gibi pek çok konuda bilgi ve fikir sunduğu, ancak bazı konularda ChatGPT’nin hatalı bilgiler ürettiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yapay Zekâ, ChatGPT, Gastronomi Turizmi

Kaynakça

• Akpur, A. (2023). Seyahat danışmanı olarak ChatGPT’nin yeteneklerini keşfetmek: Turizm pazarlamasında üretken yapay zekâ üzerine bir araştırma. International Journal of Contemporary Tourism Research, 7(2), 93-105. https://doi.org/10.30625/ijctr.1325428
• Aktay, S., Gök, S., & Uzunoğlu, D. (2023). ChatGPT in education. Türk Akademik Yayınlar Dergisi, 7(2), 378-406.
• Ali, M. Y. (2024). AI ChatGPT Applications in Libraries-Challenges and Opportunities. Bilgi ve Belge Araştırmaları, 20, 18-26. https://doi.org/10.26650/bba.2023.20.1364582
• Alshater, M. (2022). Exploring the role of Artificial Intelligence in enhancing academic performance: A case study of ChatGPT. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.4312358
• Armutcu, B., Giritlioğlu, İ., & Düzgün, M. (2016). Geleneksel Gaziantep mutfağının kuşaklararası bilinirliğine yönelik bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 126-138.
• Ballı, E. (2016). Gastronomi turizmi açısından Adana sokak lezzetleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4, 3-17.
• Battour, M., Mady, K., Salaheldeen, M., Ratnasari, R. T., Sallem, R., & Sinawi, S. A. (2024). Halal tourism and ChatGPT: An overview of current trends and future research directions. Journal of Islamic Marketing. https://doi.org/10.1108/JIMA-11-2023-0379
• Bulut Solak, B., & Eken, V. (2021). Gastronomi turizminde Konya yöresel yemeklerinin tarihsel gelişim süreci. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 371-383.
• Calvaresi, D., Ibrahim, A., Calbimonte, J.-P., Schegg, R., Fragniere, E., & Schumacher, M. (2021). The evolution of chatbots in tourism: A systematic literature review. Information and Communication Technologies in Tourism 2021: Proceedings of the ENTER 2021 eTourism Conference. Springer International Publishing.
• Carvalho, I., & Ivanov, S. (2023). ChatGPT for tourism: applications, benefits and risks. Tourism Review, 79(2), 290-303. https://doi.org/10.1108/TR-02-2023-0088
• Casidy, R., Wymer, W., & O'Cass, A. (2018). Enhancing hotel brand performance through fostering brand relationship orientation in the minds of consumers. Tourism Management, 66, 72-84. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2017.11.008
• Chen, X. (2023). ChatGPT and its possible impact on library reference services. Internet Reference Services Quarterly, 27(2), 121-129. https://doi.org/10.1080/10875301.2023.2181262
• Cooper, G. (2023). Examining science education in ChatGPT: An exploratory study of generative artificial intelligence. Journal of Science Education and Technology, 32(3), 444-452. https://doi.org/10.1007/s10956-023-10039-y
• Cömert, M. (2014). Turizm pazarlamasında yöresel mutfakların önemi ve Hatay mutfağı örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(1), 64-70.
• Creswell, J. (2003). Research design, qualitative, quantitative and mixed methods (2 Ed.). Sage.
• Çakmak, M. (2022). İzmir mutfak kültürü üzerine bir değerlendirme. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(7), 934-949. https://doi.org/10.26677/TR1010.2022.1036
• Çelik, M., & Aksoy, M. (2017). Yerli turistlerin gastronomi turizmine yönelik tutumları: Şanlıurfa örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(3), 422-434.
• Çiçekdağı, M. (2024). Yapay zekâ destekli sohbet robotları ile tatil rotası belirleme: Karşılaştırmalı bir analiz. Çatalhöyük Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12, 1-15. https://doi.org/10.58455/cutsad.1470842
• Çolak, O. (2023a). The role of Generative Pre-trained Transformers (GPT) in recreational tourism: An interview with ChatGPT. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(3), 733-748. https://doi.org/10.25307/jssr.1341967
• Çolak, O. (2023b). The impact of artificial intelligence on the employment structure of the tourism industry: An interview with ChatGPT. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 8(22), 919-939. https://doi.org/10.25204/iktisad.1347642
• Değerli, A. H., & Tatlısu, N. B. (2023). Cooking with ChatGPT and Bard: A study on competencies of AI tools on recipe correction, adaption, time management and presentation. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 11(4), 2658-2673. https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1312
• Deniz, T., & Atışman, E. (2017). Kayseri ilinin gastronomi turizmine yönelik bir SWOT analizi çalışması. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(3), 56-65.
• Dwivedi, Y. K., Pandey, N., Currie, W., & Micu, A. (2024). Leveraging chatgpt and other Generative Artificial Intelligence (AI)-based applications in the hospitality and tourism industry: Practices, challenges, and research agenda. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 36(1), 1-12. https://doi.org/10.1108/IJCHM-05-2023-0686.
• Ellis, A., Park, E., Kim, S., & Yeoman, I. (2018). What is food tourism? Tourism Management, 68, 250-263. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.03.025
• Eriç, A., Özgür, E., Asker, Ö., & Bekiroğlu, N. (2024). ChatCPT ve sağlık bilimlerinde kullanımı. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(1), 176-182.
• Erul, E., & Işın, A. (2023). ChatGPT ile sohbetler: Turizmde ChatGPT’nin önemi. Journal of Tourismand Gastronomy Studies, 11(1), 780-793. https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1217
• Fetzer, J. H. (1990). What is artificial intelligence?. Artificial Intelligence: Its scope and limits. 4.Baskı, (3-27) içinde. Springer.
• Fidan, S., & Özcan, F. (2019). Gastronomi kenti Gaziantep’te özel gün yemekleri üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(67), 65-80.
• Fusté-Forné, F., & Jamal, T. (2020). Slow food tourism: an ethical microtrend for the Anthropocene. Journal of Tourism Futures, 6(3), 303-310. https://doi.org/10.1108/JTF-10-2019-0120
• Fusté-Forné, F., & Orea-Giner, A. (2023). Gastronomy in tourism management and marketing: an interview with ChatGPT. ROBONOMICS: The Journal of the Automated Economy, 4, 42.
• Genç, N. (2023). Rekreasyon tutkunları için ChatGPT: Gelecekte ne bekleniyor? Sportive, 6(2), 67-83. https://doi.org/10.53025/sportive.1309495
• Göktaş, L. S. (2023). The role of ChatGPT in vegetarian menus. Tourism and Recreation, 5(2), 79-86. https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1343598
• Gupta, B., Mufti, T., Sohail, S. S., & Madsen, D. (2023). ChatGPT: A brief narrative review. Cogent Business & Management, 10. https://doi.org/10.1080/23311975.2023.2275851
• Gursoy, D., Li, Y., & Song, H. (2023). ChatGPT and the hospitality and tourism industry: An overview of current trends and future research directions. Journal of Hospitality Marketing & Management, 32(5), 579-592.
• Güzel Şahin, G., & Ünver, G. (2015). Destinasyon pazarlama aracı olarak “gastronomi turizmi”: İstanbul’un gastronomi turizmi potansiyeli üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(2), 63-73.
• Hassabis, D., Kumaran, D., Summerfield, C., & Botvinick, M. (2017). Neuroscience-insipred artificial intelligence. Neuron, 95(2), 245-258. http://doi.org/10.1007/s11747-020-00749-9
• Huang, A., Chao, Y., Velasco, E. d., Bilgihan, A., & Wei, W. (2022). When artificial intelligence meets the hospitality and tourism industry: an assessment framework to inform theory and management. Journal of Hospitality and Tourism Insights, 5(5), 1080-1100. https://doi.org/10.1108/JHTI-01-2021-0021
• Huang, H. (2014). A study on artificial intelligence forecasting of resort demand. Journal of Theoretical and Applied Information Technology, 70(2), 265-272.
• Ivanov, S., & Soliman, M. (2023). Game of algorithms: ChatGPT implications for the future of tourism education and research. Journal of Tourism Futures, 9(2), 214-221. https://doi.org/10.1108/JTF-02-2023-0038
• Ivanov, S., & Webster, C. (2017). Adoption of robots, artificial intelligence and service automation by travel, tourism and hospitality companies – a cost-benefit analysis. International Scientific Conference “Contemporary tourism – traditions and innovations. Sofia.
• İnci Kavak V., Evis D., & Ekinci A. (2024). Dil eğitiminde ChatGPT kullanımı. Experimental Applied Medical Science, 5(2),72-8.
• Jeblick, K., Schachtner, B., Dexl, J., Mittermeier, A., Stüber, A. T., Topalis, J., Weber, T., Wesp, P., Sabel, B., Ricke, J., & Ingrisch, M. (2022). ChatGPT makes medicine easy to swallow: An exploratory case study on simplified radiology reports. European Radiology, 34(5), 2817-2825.
• Kabak, T., & Kırbaş, İ. (2023). Chatgpt with risks and opportunities. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(2), 365-376. https://doi.org/10.29048/makufebed.1271477
• Kara, C., & Türkay, O. (2024). İstanbul’un yöresel lezzetleri ve gastronomi kimliğine katkıları bakımından incelenmesi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 108-133. https://doi.org/10.32572/guntad.1333329
• Kılınç, E. (2023). İşletmelerde yapay zekâ alanında scopus veri tabanında yapılan çalışmaların bibliyometrik olarak analizi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 6(4), 1185-1198.
• Kirtania, D.K., & Patra, S.K., (2023). OpenAI ChatGPT generated content and similarity index: A study of selected terms from the library & information science. Annals of Library and Information Studies, 70. https://doi.org/10.32388/FO1CP6.3
• Knollenberg, W., Duffy, L. N., Kline, C., & Kim, G. (2020). Creating competitive advantage for food tourism destinations through food and beverage experiences. Tourism Planning & Development, 18(4), 379-397. https://doi.org/10.1080/21568316.2020.1798687
• Lithgow, D., Martínez, M. L., Gallego-Fernández, J. B., Silva, R., & Ramírez-Vargas, D. L. (2019). Exploring the co-occurrence between coastal squeeze and coastal tourism in a changing climate and its consequences. Tourism Management, 74, 43-54. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2019.02.005
• Liu, X., Mehraliyev, F., Liu, C., & Schuckert, M. (2020). The role s of social media in tourists choices of travel components. Tourist Studies, 20(1), 27-48. https://doi.org/10.1177/1468797619873107
• McCarthy, J. (2004). What is Artificial Intelligence. https://cse.unl.edu/~choueiry/S09-476-876/Documents/whatisai.pdf.
• Mol, S., & Varlık, C. (2019). İstanbul’un gastronomi turizmi potansiyeli ve balığın rolü. Aydın Gastronomy, 3(2), 65-74.
• Okumus, B. (2021). Food tourism research: a perspective article. Tourism Review, 76(1), 38-42. https://doi.org/10.1108/TR-11-2019-0450
• Onur, N. (2021). Gastronomi turizmi ve Hatay lezzet rotası. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(2), 150-162.
• OpenAI. (2024). ChatGPT (Sürüm 3.5) [Yazılım]. https://openai.com/ adresinden alındı.
• Özer, S., & Bayram, M. (2024). ChatGPT ve Turizm: Araştırmalar Ne Öngörüyor? Journal of Global Tourism and Technology Research, 5(1), 1-11. https://doi.org/10.54493/jgttr.1384089
• Özgen, E., & Tiryaki, E. (2024). Halkla ilişkiler alanında kullanılabilecek yapay zekâ destekli araçlar üzerine bir inceleme. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(1), 88-122.
• Paul, J., Ueno, A., & Dennis, C. (2023). ChatGPT and consumers: benefits, pitfalls and future research agenda. International Journal of Consumer Studies, 1213-1225. https://doi.org/10.1111/ijcs.12928
• Richards, G. (2021). Evolving research perspectives on food and gastronomic experiences in tourism. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 33(3), 1037-1058. https://doi.org/10.1108/IJCHM-10-2020-1217
• Rospigliosi, P. (2023). Artificial intelligence in teaching and learning: What questions should we ask of ChatGPT. Interactive Learning Environments, 31(1), 823-843. https://doi.org/10.1080/10494820.2023.2180191
• Shcherbina, O., & Shembeleva, E. (2014). Modeling recreational systems using optimization techniques and information technologies. Annals of Operations Research, 221, 309-329. https://doi.org/10.1007/s10479-011-1011-3
• Sigala, M., Ooi, K. B., Tan, G. W. H., Aw, E. C. X., Buhalis, D., Cham, T. H., & Ye, I. H. (2024). Understanding the impact of ChatGPT on tourism and hospitality: Trends, prospects and research agenda. Journal of Hospitality and Tourism Management, 60, 384-390. https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2024.08.004
• Sökmen, A., Arıcı, H. E., & Çalışkan, G. (2024). Determinants of the usage of ChatGPT in the tourism and hospitality industry: A model proposal from the technology acceptance perspective. Journal of Tourism and gastronomy Studies, 12(1), 626-644. https://doi.org/10.21325/jotags.2024.1398
• Şen, M. A. (2020). Gastronomi turizmi kapsamında Trabzon mutfağına özgü bir ürün “Kuymak”. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 29, 251-268.
• Türkoğlu, H., & Yılmaz, G. (2022). The place and importance of artificial intelligence in the gastronomy sector. Gazi University Journal of Science Part C: Design and Technology, 10(4), 1070-1082. https://doi.org/10.29109/gujsc.1199093
• Vanian, J. (2022). Why tech insiders are so excited about ChatGPT, a chatbot that answers questions and writes essays. https://www.cnbc.com/2022/12/13/chatgpt-is-a-new-ai-chatbot-that-can-answer-questions-and-write-essays.html
• Wong, I. A., Lian, Q. L., & Sun, D. (2023). Autonomous travel decision-making: An early glimpse into ChatGPT and generative AI. Journal of Hospitality and Tourism Management, 56, 253-263.
• Yiğit, S. (2023). Yapay zekâ gastronomi eğitimine katkı sunabilir mi? ChatGPT örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 11(3), 1970-1982. https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1276
• Yılmaz, A. (2023). Yapay Zekâ Eğitim Kitabı (12.baskı). Kodlab Yayınevi.
• Yılmaz, İ., & Doğan, S.N. (2023). Bursa yemek kültürü üzerine nitel bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 11(4), 2808-2829.