Ormancılık Örgütü Çalışanlarının “Orman Alanlarında Ekoturizm” Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla Analizi

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 226 - 254, 18.03.2025

Damla Yıldız , Bennur Değirmenci

https://doi.org/10.32572/guntad.1541998

Öz

Türkiye’de daha çok korunan alanlarda yapılan etkinlikler topluluğu olarak görülen ve kanıksanan ekoturizm, Orman Genel Müdürlüğü sorumluluk alanlarındaki orman alanlarında da mevzuat düzenlemeleriyle uygulanmak istenmektedir. Yeni ve güncel olan bu konu yeterince araştırılmadığından ve ormancılık personelinin düşüncelerine başvurulmadığından, bu ilgi grubunun ekoturizm uygulamalarına yönelik algı ve bilinçlerinin ortaya konması büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada ormancılık yönetici ve teknik personelinin “orman alanlarında ekoturizm” kavramına yönelik algılarını metaforlar aracılığıyla belirlemek amaçlanmıştır. Çalışma grubu belirlenirken kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış ve toplam 70 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışma kapsamında veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu yardımıyla ve yüz yüze elde edilmiştir. Elde edilen nitel verilerin içerik analizleri gerçekleştirilmiştir. Nitel yollarla elde edilen bilgiler analiz edilerek nicel verilerle desteklenmiş ve ayrıca nicel analiz verileri SPSS 22.0 istatistik paket programı ve MS Excel aracılığıyla tablolar halinde sunularak, frekansları ve yüzde değerleri hesaplanmıştır. Katılımcılar 77 adet metafora ürettikleri tespit edilmiştir ve en fazla sayıda kullanılan metaforların “okul, sosyal aktivite, altın)” şeklinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tüm metaforlar “öğrenmek”, “değerli”, “doğa”, “tahrip”, “yaşam”, “ihtiyaç”, “sağlık”, “ilişki”, “bilinçlenmek”, “hizmet”, “kavuşma” olmak üzere toplamda 11 farklı kategori altında sınıflandırılmıştır. Çalışma sonucunda katılımcıların konuya ilişkin ağırlıklı olarak olumlu metaforlar ürettikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ekoturizm, Metafor, Orman, Ormancılık Personeli

Analysis of Forestry Organisation Employees’ Perceptions of the Concept of “Ecotourism in Forest Areas” With the Help of Metaphors

Öz

Ecotourism, which is mostly seen and accepted as a group of activities carried out in protected areas in Türkiye, is also wanted to be implemented in forest areas under the responsibility of the General Directorate of Forestry through legislative regulations. Since this new and current issue has not been sufficiently researched and the opinions of forestry personnel have not been consulted, it is important to reveal the perceptions and awareness of this interest group towards ecotourism practices. This study aimed to determine the perceptions of forestry managers and technical staff towards the concept of “ecotourism in forest areas” through metaphors. While determining the study group, a convenience sampling method was used and a total of 70 people were included in the study. Within the scope of the study, data were obtained with the help of a semi-structured interview form and face-to-face. Content analysis of the qualitative data obtained was carried out. The information obtained qualitatively was analyzed and supported with quantitative data, and the quantitative analysis data were presented in tables through SPSS 22.0 statistical package program and MS Excel, and their frequencies and percentage values were calculated. It was determined that participants produced 77 metaphors and it was included that the most used metaphors “school, social activity, gold”. All metaphors were classified under a total of 11 different categories including “learning”, “valuable”, “nature”, “destruction”, “life”, “need”, “health”, “relationship”, “raising awareness”, “service”, “reunion”. As a result of the study, it was concluded that the participants produced predominantly positive metaphors on the subject.

Anahtar Kelimeler

Ecotourism, Metaphor, Forest, Forestry Personnel

Kaynakça

• Akgün, T., Ok, K., Yılmaz, E., Kul, A. A., & Çelik, İ. (2020). Yönetim amacı farklı orman alanlarındaki ekoturizm çekiciliklerinin önceliklerinin belirlenmesi. Türkiye Ormancılık Dergisi, 21(4), 417-427, https://doi.org/10.18182/tjf.774829.
• Aksu, Ö. (2015). Korunan doğal rekreasyon alanlarında donatı elemanlarının tasarımları: Altındere vadisi milli parkı örneği. Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 15(2), 267-278. https://doi.org/10.17475/kuofd.07523
• Alınoğlu, S. (2020). Artvin ili Arhavi ilçesinin ekoturizm potansiyeli. [Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi] https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=gz66YgpH2s5yfqv3OAS9sA&no=vjZZ8BOUwXfkXMZvuVG_dA
• Baş, T., & Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri (Güncellenmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Çalışkan, İ. Ö. (2018). Küre Dağları Milli Parkı’nda kadınların ekoturizm faaliyetlerine ilişkin sosyo-ekonomik analizler. [Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=uS_1vzV6ZvITYxICqxM-2A&no=Ap4g5yLhe10epLRfuuVdWQ
• Daşdemir, İ. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri (Gözden Geçirilmiş 2. Basım). Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
• Demir, C., & Çevirgen, A. (2006). Ekoturizm yönetimi (1. Basım). Nobel Yayınları. Ankara.
• Erdoğan, N. (2003). Çevre ve ekoturizm (1. Basım). ERK Yayınları, Ankara.
• Erdoğan Morçin, S. (2022). Kadın dostu turizm kavramına yönelik bir metafor analizi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(2), 1399-1414.
• Güçlü, İ. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri teknik-yaklaşım-uygulama (Gözden Geçirilmiş 2. Baskı). Nika Yayınevi.
• Gürlen, E., & Köseoğlu, P. (2019). Üniversite öğrencilerinin toprak ve toprak kirliliği kavramlarına ilişkin algılarının metafor ile analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 243-256.
• Hays, D. G., & Singh, A. A. (2012). Qualitative inquiry in clinical and educational settings (1st edition). New York: Guilford Press.
• Kaplan, T., & Ercan, F. (2023). Turizm fakültesi öğrencilerinin gençlik turizmine ilişkin metaforik algılarının tespitine yönelik bir araştırma. Journal of Humanities and Tourism Research, 13(3), 505-520.
• Kasalak, M. A., & Bahtiyar Sarı, D. (2023). Her yönüyle ekoturizm. Kapadokya Üniversitesi Yayınları, Nevşehir https://doi.org/10.35250/kun/9786054448708
• Kaymaz, Ç. K. (2018). Artvin ilinin ekoturizm potansiyelinin değerlendirilmesi. [Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi] https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=T1mWGp9MngYYkCSgiJvtVvwQk4ZExQerX8JuLkKtJue4alEdojMj7zgLoxEGU1Sa
• Kiracıoğlu, Ç., Batur, M., Şafak, İ., Zoza, Z., & Öner, H. H. (2013). Doğa yürüyüş güzergahlarının incelenmesi (Ovacık-Sinancılar örneği). Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Teknik Bülten No: 55, Müdürlük Yayın No: 73. İzmir.
• Korkmaz, M., & Tolunay, A. (2002). Kırsal kalkınma aracı olarak ekoturizm (ecotourism as a tool of rural development). First Tourism Congress of Mediterrenean Countries, Akdeniz University School of Tourism &Hotel Management, 17-21 April 2002, s. 429-443, Antalya.
• Köşker, H. (2021). Ahlat halkının Ahlat ve turizm kavramına yönelik metaforik algıları. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 53, 419-438.
• Köşker, H. (2023). Üniversite eğitimi alan yabancı öğrencilerin Türkiye ve turizm kavramına yönelik metaforik algıları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 573-588.
• Krippendorf, K. (2012). Content analysis: an introduction to its methodology (3rd edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Kuter, N., & Ünal, H. E. (2009). Sürdürülebilirlik kapsamında ekoturizmin çevresel, ekonomik ve sosyokültürel etkileri. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 9(2), 146-156.
• Lee, C.-K., Lee, J.-H., & Han, S.-Y., (1998). Measuring the economic value of ecotourism resources: The case of South Korea. Journal of Travel Research, 36(4), 40-46 https://doi.org/10.1177/0047287598036004
• Luzar, E. J., Diagne, A., Gan, C., & Henning, B. R. (1995). Evaluating naturebased tourism using the new environmental paradigm. Journal of Agricultural and Applied Economics, 27(2), 544-555
• OGM, (2021). Orman Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Resmi Ormancılık İstatistikleri. https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler URL adresinden 13.04.2023 tarihinde alınmıştır.
• Oğuzbalaban, G. (2019). Karadeniz Ereğli’de yaşayan yerel halkın turizm kavramına ilişkin algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, 7(4), 2566-2581.
• Özkan, U. B. (2022). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi (5. Baskı). Pegem Akademi.
• Saatci Savsa, G., & Atalay Tohumcu, S. (2023). Turist kavramına ilişkin turizm çalışanlarının metaforik algılarının incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 6(1), 418-427.
• Taş Gürsoy, İ., & Sonuç, N. (2019). Turizm ve kültür: lise ve üniversite öğrencilerinin algılarına ilişkin metafor analizi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(23), 1811-1828.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). Sürdürülebilir kalkınma amaçları değerlendirme raporu. Ankara. https://www.sbb.gov.tr/yayinlarimiz/ URL adresinden 14.11.2024 tarihinde alınmıştır.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü. (2023a). Orman Genel Müdürlüğü stratejik plan. https://www.ogm.gov.tr/tr/stratejik-plan URL adresinden 11.02.2023 tarihinde alınmıştır.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü. (2023b). Orman Genel Müdürlüğü E-kütüphane mevzuat. https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/mevzuat URL adresinden 11.02.2023 tarihinde alınmıştır.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü. (2023c). Orman Genel Müdürlüğü E-kütüphane kitaplık. https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/kitaplik URL adresinden 11.02.2023 tarihinde alınmıştır.
• TDK. (2023). Türk Dil Kurumu sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/ URL adresinden 03.03.2023 tarihinde alınmıştır.
• Tekin, Ö. (2017). Ekoturizm açısından Konya ili doğa yürüyüşü rotaları üzerine bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 377-400.
• TIES, (2015). What is ecotourism? The international ecotourism society resmi web sayfası. http://www.ecotourism.org URL adresinden 05.09.2023 tarihinde alınmıştır.
• Tutcu, A. (2021). Ekoturizm ve Türkiye’nin ekoturizm potansiyelinin değerlendirilmesi. Atlas Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 5(6), 68-82.
• UN. (2014). The millennium development goals report 2014. United Nations, New York. https://www.undp.org/publications/millennium-development-goals-report-2014 URL adresinden 03.03.2023 tarihinde alınmıştır.
• Ünal, A., & Çelen, O. (2022). Turizm ve destinasyon pazarlaması (1. Baskı). Nobel yayınları, Ankara.
• WCED, (1987). Our common future. World Commission on Environment and Development, Oxford: Oxford University Press. https://www.are.admin.ch/are/en/home/media/publications/sustainable-development/brundtland-report.html URL adresinden 11.02.2023 tarihinde alınmıştır.
• Weaver, D. B. (1999). Magnitude of ecotourism in Costa Rica and Kenya. Annals of Tourism Research, 26(4), 792-816. https://doi.org/10.1016/S0160-7383(99)00044-4
• Yanarateş, E., & Yılmaz, A. (2020). Öğretmen adaylarının çevre duyarlılığı kavramına yönelik metaforik algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(3), 1019-1050.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Güncellenmiş 12. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım Saçılık, M., Çevik, S., & Özkan, Ç. (2016). Turizm ve otel işletmeciliği bölümü önlisans öğrencilerinin turizm olgusuna ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 53, 84-103.
• Yıldız, D., & Coşgun, U. (2024). Sustainable Ecotourism Policies in Forest Areas and Legislative Evaluations from Past to Present. 4th İnternational Architectural Sciences & Applications Symposium, May 30-31 2024, IKSAD Publishing House, Girne- Turkish Republic of Northern Cyprus.
• Yıldız, D., Coşgun, U., & Güneş, H. (2024). Evaluation of Metaphorical Perceptions of Ecotourism and Forest Park. 4th İnternational Architectural Sciences & Applications Symposium, May 30-31 2024, IKSAD Publishing House, Girne- Turkish Republic of Northern Cyprus.
• Yıldız, O. (2019). Sürdürülebilir kalkınma kapsamında ekoturizmin muğla ilinin ekonomik kalkınmasına etkileri. [Doktora Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi].https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=xTsijUqFoDRQs5FRrGf1nQ&no=Ou0LI048N4PIJFtM9FlAiw
• Yılmaz, E. (2004). Orman kaynaklarının işlevsel planlaması. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Yayın No: 32, Teknik Bülten No: 23, Tarsus.