Geopolitical Reality of Turkish Foreign Policy in the Context of Regional Leadership: The Turkic World

Yıl 2022, , 5 - 37, 31.08.2022

Güngör Şahin , Medihanur Argalı

https://doi.org/10.17752/guvenlikstrtj.1080249

Cited By: 2

Öz

In the discipline of International Relations, studies have concentrated on regionalization and regional powers along with globalization. There are studies examining in which ways and how much regional powers can influence their regions in the literature. Accordingly, a regional power can use empire, hegemony, or leadership strategies. In this context, being a regional power, Türkiye’s sphere of influence and interest extends to the Middle East, the Balkans, and the Turkic World. This study examines that the key to Türkiye’s geopolitical reality and being a regional power is the Turkic World. A theoretical and historical analysis has been presented by utilizing the qualitative research method. Destradi’s article has been used to create a theoretical framework, and this study has determined that Turkish foreign policy implemented a regional hegemony strategy in the Middle East between 2002 and 2016 and turned to the Turkic World in 2016. In this context, this study has concluded that Türkiye is on the way to becoming an egalitarian regional leader.

Anahtar Kelimeler

Security, Geopolitics, Middle East, Turkish Foreign Policy, Turkic World

Bölgesel Liderlik Bağlamında Türk Dış Politikasının Jeopolitik Gerçeği: Türk Dünyası

Öz

Uluslararası İlişkiler disiplininde küreselleşme ile birlikte bölgeselleşme ve bölgesel güçler üzerine de çalışmalar yoğunlaşmaktadır. Literatürde bölgesel güçlerin, bölgelerine nasıl ve ne kadar etki edebildiklerini inceleyen çalışmalar mevcuttur. Buna göre bir bölgesel güç; emperyal, hegemonya ya da liderlik stratejilerini kullanabilmektedir. Bu bağlamda bölgesel güç olan Türkiye’nin etki ve ilgi alanı Orta Doğu, Balkanlar ve Türk Dünyası’na kadar uzanmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’nin jeopolitik gerçeğinin ve bölgesel güç olmasının anahtarının Türk Dünyası olduğu incelenmektedir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak kuramsal ve tarihsel bir inceleme yapılmıştır. Kuramsal çerçeve oluşturmak için Destradi’nin makalesinden yararlanılmış, Türk dış politikasının 2002 – 2016 yılları arasında Orta Doğu’da bölgesel hegemonya stratejisi uyguladığı, 2016 yılında ise Türk Dünyasına yöneldiği tespit edilmiştir. Bu kapsamda Türkiye’nin eşitlikçi bir bölgesel lider olma yolunda ilerlediği bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik, Jeopolitik, Orta Doğu, Türk Dış Politikası, Türk Dünyası

Kaynakça

• Kitaplar Akçura, Yusuf, Türkçülüğün Tarihi, Kapra Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• AKŞIN, Sina, Kısa Türkiye Tarihi, (25. Basım), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2018.
• DAĞ, Ahmet Emin, Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Sözlüğü, Vadi Yayınları, İstanbul, 2016.
• Gilpin, Robert, War and Change in World Politics, Cambridge University Press, Cambridge, 1981.
• GÖKALP, Ziya, Türk Medeniyeti Tarihi, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2015.
• Gramsci, Antonio, Hapishane Defterleri, (çev. Kenan Somer), Onur Yayınları, İstanbul, 1986.
• HALE, William, 1774’ten Günümüze Türk Dış Politikası, (çev. Nasuh Uslu), Serbest Akademi, Ankara, 2021
• İŞYAR, Göksel, Suriye Krizi ve Türk Dış Politikası, Hipotez Yayıncılık, Bursa, 2017.
• JANE, Murat, Rusya Federasyonu’nun Trans-Kafkasya Politikasının Analizi: Süreklilik mi Dönüşüm mü?, Dora Yayınları, Bursa, 2020.
• LARRABEE, F. Stephan Larrabee ve LESSER, Ian O. Lesser, Turkish Foreign Policy in an Age of Uncertainty, Santa Monica, Rand Pub., 2003.
• NORTHOUSE, Peter Guy, Leadership: Theory and Practice, 7. Ed, Thousand Oaks : SAGE Publications, 2018.
• Makaleler, Kitap Bölümleri ve Raporlar AYDIN, Mustafa, “Determinants of Turkish Foreign Policy: Historical Framework and Traditional Inputs”, Middle Eastern Studies, 35:4, 1999.
• DESTRADİ, Sandra, “Regional Powers and Their Strategies: Empire, Hegemony, and Leadership”, Rewiev of International Studies, sayı 36, 2010.
• DOSTER, Barış, “Türkiye ve Orta Doğu: Bölgesel Liderliğin Sınırlarını Tartışmak”, Tarık Oğuzlu ve Ceyhun Çiçekçi, (ed.), Bölgesel ve Küresel Güçlerin Orta Doğu Politikaları Arap Baharı ve Sonrası, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2021.
• KARPAT, Kemal, “Turkish and Arab-Israeli Relations, Turkey’s Foreign Policy in Transition, 1950-1974”, Leiden: E. J. Brill, 1975.
• OĞUZLU, Tarık, “Türk Dış Politikasında Çıkarlar ve Değerler Tartışmasını Realizm ve Liberalizm Üzerinden Okumak”, Tarık Oğuzlu ve Yelda Ongun, (ed.), Türk Dış Politikasında Güncel Sorunlar ve Teorik Uygulamalar, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2021.
• MİGDALOVİTZ, Carol, “Israeli-Arab Negotiations: Background, Conflict, and U.S. Policy”, CRS Report for Congress, Washington D.C., 2010.
• ROBERTSON, William, “Gramsci and Globalisation: From Nation-State to Transnational Hegemony”, Critical Review of İnternational Social and Political Philosophy, Vol.8, No.4, 2005.
• SİNKAYA, Bayram, “Geçmişten Günümüze Türkiye’nin Orta Doğu Politikası ve Batı Etkisi”, Adam Akademi, sayı 1, 2011.
• TELCİ, İsmail Numan, Türkiye’nin Mısır Politikası 2013, Burhanettin Duran, Kemal İnat ve Mustafa Caner, (ed.), Türk Dış Politikası Yıllığı, SETA, İstanbul, 2013.
• TELCİ, İsmail Numan, Türkiye’nin Mısır Politikası 2018, Burhanettin Duran, Kemal İnat ve Mustafa Caner, (ed.), Türk Dış Politikası Yıllığı, SETA, İstanbul, 2018.
• YALDIZ, Fırat ve ÖZEN, Çınar, “Türk Cumhuriyetleri ve Türkiye”, Fırat Yaldız, (ed.), 30. Yılında Türk Cumhruiyetleri Küresel Politika, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2021.
• İnternet Kaynakları AKINCI, Halil. Türk Dünyasının Jeopolitiği ve Türk Dış Politikasındaki Yeri, KRİTER, https://kriterdergi.com/turk-dunyasinin-jeopolitigi-ve-turk-dis-politikasindaki-yeri [Erişim Tarihi:18.12.2021]
• Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/analiz/yukselen-bir-deger-olarak-asya-ve-turkiye-nin-rolu/2208459 [Erişim Tarihi:19.12.2021]
• Hürriyet, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/davutoglu-turk-arap-isbirligi-forumunda-konustu-14985312 [Erişim Tarihi: 6.12.2021]
• SAM, http://sam.gov.tr/yeniden-asya_calistayi.tr.mfa [Erişim Tarihi: 18.12.2021]
• T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı, https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 [Erişim Tarihi:11.12.2021]
• TİKA, https://www.tika.gov.tr/tr/sayfa/hakkimizda-14649 [Erişim Tarihi: 17.12.2021]
• Türk Devletler Teşkilatı, https://www.turkkon.org/tr/organizasyon-tarihcesi [Erişim Tarihi: 19.12.2021]
• Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Türkistan Gayriresmi Zirvesi Bildirisi, https://www.turkkon.org/tr/haberler/turk-dili-konusan-ulkeler-isbirligi-konseyi-turkistan-gayriresmi-zirvesi-bildirisi_2220 [Erişim Tarihi: 18.12.2021]
• Türkiye Bursları 2019 Yıllık Raporu, YTB, s.31, https://turkiyeburslari.gov.tr/Content/Upload/files/TB%20Rapor-2019.pdf [Erişim Tarihi:19.12.2021]
• Türkiye Bursları 2020 Yıllık Raporu, YTB, s.35, https://turkiyeburslari.gov.tr/Content/Upload/files/TB%20Rapor-2020.pdf [Erişim Tarihi:19.12.2021]
• TÜRKSOY, https://www.turksoy.org/tr/turksoy/about [Erişim Tarihi: 17.12.2021]
• Vatan, https://www.gazetevatan.com/siyaset/onlar-neden-yeni-romaci-olmuyor-519199 [Erişim Tarihi:13.12.2021]
• Yeni Şafak, https://www.yenisafak.com/gundem/davutoglundan-liderler-zirvesinde-degisim-dersi-308258 [Erişim Tarihi: 11.12.2021]