Askerî Karar Verme Sürecinin Taktik ve Operatif Seviyede Etkinliği ve Eğitim İhtiyacı

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 36, 947 - 975, 28.12.2020

Oğuzhan Pehlivan Tolga Öz

https://doi.org/10.17752/guvenlikstrtj.847726

Cited By: 2

Öz

Bu makalenin amacı; Askerî Karar Verme Süreci (AKVES)’nin taktik ve operatif seviyedeki yeterliliğinin karşılanma durumunu irdelemek, gelişim ihtiyacını ortaya koymak ve buna yönelik eğitim planlamasını yapmaktır. Makalenin önemi ise, geleceğin dinamik ve karmaşık ortamında, değişken bir tempoda harekât görevleri icra etmek zorunda kalacak olan komutanların karar verme süreçlerindeki eksikliklerin ortaya konulmasıdır. Makalede bilgi/belge tarama ve karşılaştırma yöntemleri kullanılmıştır. Öncelikle literatürdeki karar verme modelleri incelenmiş ve AKVES’in farklı seviyelerdeki uygulamasının, bu modeller doğrultusunda karşılaştırılması yapılarak, operatif seviyede vazife tahlili aşamasındaki risk, ağırlık merkezi ve kritik faktör analizlerinde kullanılmak üzere yeni bir analiz modeli ortaya konulmuştur. Mevcut AKVES’in bu ortamda karar vermeyi sağlayacak şekilde güncellenmesi gerektiği, normatif ve betimsel yerine sezgisel zekâyı da barındıran doğal karar verme modeline geçilmesinin uygun olacağı değerlendirilmiştir. Ayrıca inşa edilen karar verme modelinde sezgisel zekânın evrilmesine katkıda bulunan stratejik kültürün de eklemlendirilmesi gerektiği kıymetlendirilmiştir. Tespit edilen eksiklikler doğrultusunda kapsama alınmasının uygun olacağı öngörülenler sıralandıktan sonra bu sürecin eğitim aşamasında geleceğin komutanlarına nasıl aktarılması ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Askerî Karar Verme Süreci, Doğal Karar Verme Modeli, Sezgisel Zekâ, Holistik Yönetim

The Effectiveness of Military Decision-Making Process in Tactical and Operational Level and Training Needs

Öz

The purpose of this article is to examine the fulfillment of the military decision-making process (MDMP) at the tactical and operative level, to reveal the need for development and to make training planning for this. The importance of the article is to reveal the deficiencies in the decision-making processes of the commanders who will have to perform operational missions at a variable pace in the dynamic and complex environment of the future. Information/document scanning and comparison methods are used in this article. First of all, decision making models in the literature have been examined and a new analysis model has been introduced to be used in risk, center of gravity and critical factor analysis at the operative level, by comparing the application of MDMP at different levels in line with these models. It has been evaluated that the current MDMP needs to be updated in a way that enables decision making in this environment, and it would be appropriate to switch to a natural decision making model that includes spiritual quotient instead of normative and descriptive. In addition, it has been evaluated that the strategic culture should be articulated to the decision-making model built. After listing the ones that are foreseen that it would be appropriate to be included in line with the deficiencies identified, suggestions were made on how to transfer this process to future commanders during the training phase.

Anahtar Kelimeler

Military Decision-Making Process, Natural Decision Making Model, Spiritual Quotient, Holistic Management

Kaynakça

• BAYAT, Mert, Millî Güç ve Devlet, İstanbul: Belge Yayınları, 1986.
• BERNER, Georg, Management in 20XX, Erlangen: Publics Corporate Publishing, 2004, 83-85.
• BRYANT, David J., Making Naturalistic Decision Making “Fast and Frugal”. Toronto: Defence Research Development Canada-Toronto Judgement and Decision Making Group, 2002.
• BURR, Vivien, Social Constructionism, London: Routledge, 2003.
• CHARLES D. Allen, BREENA E. Coates. Strategic Decision Making Paradigms: A Primer For Senior Leaders, US Army War College, 2019.
• CLAUSEWİTZ, Carl Von, Savaş Üzerine, Alfa Yayınları: İstanbul, 2018.
• COHEN, R., Negotiating Across Cultures: International Communication in an Interdependent World, 3. Baskı, Unites States Institute of Peace: Washington, 2002.
• GOLDSTEİN, W.M., R.M Hogarth, Research on Judgment And Decision Making: Currents, Connections, And Controversies, Cambridge: Cambridge University, 1997.
• GRAY, C.S., Modern Strategy, Oxford University Press, Oxford, 1999.
• HANDEL M.I., Savaşın Ustaları Klasik Stratejiler, Doruk Yayınları: İstanbul, 2004.
• ISENBERG, Daniel J., How senior managers think?. Harvard: Harvard Business Review, 1984.
• JOHNSTON, Alastair I. Cultural Realism: Strategic Culture and Grand Strategy in Chinese History, Princeton University Pres: New Jersey, 1995.
• JOMİNİ, A. Henri, Savaş Sanatı’nın Ana Hatları. Doruk Yayınları: İstanbul, 2002.
• KANE, T.M. ve LONSDALE D.J., Çağdaş Stratejiyi Anlamak, Doruk Yayınları: İstanbul, 2016.
• KEEGAN, J., Churchill’s Generals, Grove Press/Atlantic Monthly Press:UK, 1991.
• KKT 100-5 Harekât (Sevk ve Muhabere), 2002.
• KUTANİS, Rana Özen, Örgüt Kültürü Ders Notları, Sakarya Kitabevi: Sakarya, 2006.
• LİDDELL Hart, B.H., Strateji Dolaylı Tutum, Doruk Yayınları: İstanbul, 2015.
• Operatif Seviye Harekât Planlama ve İcra Esasları (2015). İstanbul: Kara Harp Akademisi Yayınları.
• PEHLİVAN, Oğuzhan, Aile Tanımı ve İlişkilerinin Toplumsal Olarak İnşası, Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 2017.
• SAPATY, Peter Simon, Holistic Analysis and Management of Distributed Social Systems, Switzerland: Springer Nature, 2019.
• SAYER, Andrew, Method in Social Science, London: Routledge, 2006.
• SNYDER, Jack L. The Soviet Strategic Culture: Implications for Nuclear Options, Rand R-2154-AF, Santa Monica: California, 1977.
• SUN TZU, The art of war, Çev. Samuel B. Griffith, Oxford University Press:New York, 1971.
• VEGO, Milan, "The Bureaucratization of the U.S. Military Decisionmaking Process", Joint Force Quarterly, US: Naval War College, 2018.
• ZSAMBOK, C. E., Naturalistic decision-making: where are we now?, C. E. Zsambok, G. Klein (Edt.), Naturalistic Decision-Making, Mahwah, NJ: Erlbaum, 1997.
• ALTAY, H. “Güç Mesafesi, Erkeklik-Dişilik ve Belirsizlikten Kaçınma Özellikleri ile Başarı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(1), 301-321: (2004).
• BARROW, C. J. “River basin development planning and management: A critical review”, World Development, C.26, S.1 (1998):171–186.
• DUDİ (Yehuda) Alon, Process of Military Decision Making, Military and Strategic Affairs, C.5, S.2 (2013).
• DURSUN, İ.T., “Örgüt kültürü ve strateji ilişkisi: Hofstede’nin boyutlar açısından bir değerlendirme”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, C.1, S.4, 43-56: (2013).
• GOLL Irene ve RASHEED Abdul A., “The Relationships Between Top Management Demographic Characteristics, Rational Decision Making, Enviromental Munifence, and Firm Performance”. Organization Studies, C.26, S.7 (2005): 999-1023.
• GORE Julie, BANKS Adrian, MİLLWARD Lynne, KYRİAKIDOU Olivia, “Naturalistic Decision Making and Organizations: Reviewing Pragmatic Science”. Organization Studies, C.27, S.7 (2006): 925-942.
• GRAY, C. S. “Comparative Strategic Culture”, Parameters, C.14, S.4 (1984): 26-33.
• GÜLTEKİN, N., ve SIĞRI, Ü. “Bir kültür boyutu olarak” bireycilik-ortaklaşa davranışçılık” ve örgütsel kültüre yansımaları”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, C.23, S.2, 273-286: (2007).
• HELSLOOT, I. ve GROENENDAAL, J. “Naturalistic decision making in forensic science: toward a better understanding of decision making by forensic team leaders”, Journal of forensic sciences, 56(4), 890-897:(2011).
• MİCHAEL J.P. ve HERBERT A. Simon. The experts in yout midst. Harvard: Harvard Business Review, C.67, S.4, (1989).
• MİNTZBERG H. ve RAİSİNGHANİ D., “A. Theoret. The Structure of Unstructered Decision Processes. Administrative Science Quarterly”, S.21 (1994):246-275.
• POLİČ, M. “Decision making: Between rationality and reality”. Interdisciplinary Description of Complex Systems, C.7, S.2, 78-89: (2009).
• VELJOVSKİ, G. ve DOJCHİNOVSKİ M., Holistic Approach in The Military Education: Educating Field Grade Officers for Operational Level of War, CEEOL, S.1, 20-25:(2020).
• YAŞAR, Okan, Davranışsal karar verme modelleri: teori ve uygulamadaki süreçlerin karşılaştırmalı analizi, 3. Örgütsel Davranış Kongresi, 6-7 Kasım, Tokat, 2015, 276.
• HOWARD, Ronald A, The Foundations of Decision Analysis Revisited, Advances in Decision Analysis: From Foundations to Applications, 2007 [https://taskandpurpose.com /military-decision-making-process-bad, (Erişim Tarihi:19.02.2020)].
• https://adnanuludag.net/hofstede-kulturel-boyut-teoremi-ve-turkiye/, (Erişim Tarihi: 27.05.2020).
• https://dusunbil.com/toplumsal-kultur-organizasyon-kulturu-egemenlik-duzenleri-ve-liderlik-tarzlari/, (Erişim Tarihi: 28.05.2020).