Eleştirel Güvenlik Çalışmaları Kapsamında Frankfurt Okulu ve Soğuk Savaş Sonrası Güvenlik Sorunlarına Eleştirel Bir Yaklaşım: Galler Ekolü

Fikret Birdişli

Frankfurt School in the Context of Critical Security Studies and a Critical Approach to Security Problems after the Cold War: Welsh School

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 20, 229 - 256, 01.08.2014

Öz

Güvenlik çalışmaları Soğuk Savaş yıllarında klasik realizmin etkisi altında tehditler ve çıkarlar bağlamında yürütülmüş; Soğuk Savaş'ın sonlarına doğru şiddet, korku ve risk gibi kavramları da içererek kapsamı genişlemiştir. Ayrıca güvenlik ve güvensizliğin kaynağı sadece sonuçlar üzerinden değil, nedenler üzerinden de sorgulanmaya başlanmış ve ortaya eleştirel güvenlik çalışmaları çıkmıştır. Eleştirel güvenlik çalışmaları sadece güvenliğin nasıl sağlanacağıyla değil, güvensizliğin kaynağıyla ilgilendiğinden güvenliği sadece düşman ve düşmanlıkların bulunmadığı bir barış hali (negatif barış) olarak tanımlamak yerine sosyal, ekonomik ve kültürel yapıyı kapsayacak bir bütünlük içinde (pozitif barış) ele almış ve tehdit algısını epistemolojik düzlemde irdelemiş ve eleştirmiştir. Eleştirel güvenlik yaklaşımları, devlete yönelik tehdit ve riskler yerine bireyi merkeze alarak insan potansiyelinin önündeki engellere de dikkat çekmesi bakımından siyaset bilimine jeopolitiğin ve stratejinin ötesinde katkılarda bulunmuştur. Eleştirel güvenliğin bu düşünsel derinliğine ise Birinci Dünya Savaşı sonrasında Almanya'da ortaya çıkan bir düşünce okulu olan Frankfurt Okulu kaynaklık etmiştir. Genellikle otorite ve önyargılarla ilgili problemler üzerine yoğunlaşan Frankfurt Okulu, güvenlik çalışmalarına özgürleşme kavramını kazandırmıştır. âBireyin sıkıntı ve güçlüklerden kurtularak mutluluğunun artmasıâ şeklinde tanımlanan âözgürleşmeâ, pozitif barış anlayışının gelişmesine neden olmuştur. Frankfurt Okulu düşünsel derinliği ve eleştirel yöntemi ile güvenlik alanında çalışan pek çok düşünürü ve ekolü etkilemiştir. İngiltere'deki Aberyswyth Üniversitesi'nde yapılan eleştirel güvenlik çalışmaları da bunlardan biridir. Bu çalışmada, Soğuk Savaş sonrası ortaya çıkan tehditleri kimlik sorunları ve ötekileştirmenin neden olduğu marjinalleşme üzerinden çözümleyen Aberyswyth (Galler) Ekolünün 11 Eylül terör saldırıları sonrası uluslararası alanda ortaya çıkan güvenlik sorunlarının analizine ilişkin eleştirel yaklaşımının tanıtılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel Güvenlik, Frankfurt Okulu, Galler Ekolü, Hegemonya, Özgürleştirme.

Kaynakça

Kitaplar:
ADORNO, Theodor W.(2003), Otoriteryen Kişilik Üstüne: Niteliksel
İdeoloji İncelemeleri, (çev. Doğan Şahiner), İstanbul Om Yayınevi.
ADORNO, Theodor W. ve Max Horkheimer, (2010), Aydınlanmanın
Diyalektiği, (çev. Nihat Ülner, Elif Öztarhan Karadoğan), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
BOOTH, Ken (2004.a), “Beyond Critical Security Studies” In Critical
Security Studies and World Politics, (ed. Ken Booth). London: Lynne Rienner Publishers.
BOOTH, Ken (2004.b). “Realities of Security: Editor's Introduction”.
International Relations, 18:1, pp.5-8.
David Mutimer, “Critical Security Studies: A Schismatic History”, Contemporary
Security Studies, (ed.Allan Collins), Oxford, 2010, p. 92.
BUZAN, Barry ve Lene Hansen, (2009), International Security Studies, Cambridge University Press.
CORRADETTİ,Claidio,(2013),“The Frankfurt School and Critical Theory”, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2211197, (Erişim Tarihi:6.11.2013)
ERIKSON, Johan, (1999), “Observer or Advocates? On The Security Role of Security Analyst”, Cooperation and Conflict, 34/3, Sage Publication, p.318.
FROMM, Erich, (1987), İtaatsizlik Üzerine Denemeler, (çev. Ayşe Sayın), İstanbul Yaprak Yayınları.
HABERMAS, Jurgen, (1992), Rasyonel bir Topluma Doğru: Öğrenci Protestosu, Bilim ve Siyaset, (çev. A.Çiğdem, M. Küçük), Ankara: Vadi Yayınları.
HABERMAS, Jurgen, (1995), Sivil İtaatsizlik, (çev. Hayrettin Ökçesiz), İstanbul: Afa Yayınları.
HABERMAS, Jurgen, (2001), İletişimsel Eylem Kuramı, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
HEYWOOD, Andrew, (2011), Global Politics, London: Palgrave McMillian Foundation.
JONES, Richard Wyn, (1999), “Promise: Toward a Critical Theory of Security”, Security, Strategy and Critical Theory, Boulder Co: Lynne Rienner.
KELLNER, Douglas, (1989), Critical Theory, Marxism and Modernity, Baltimore: The John Hopkins University Press.
KIZILÇELİK, Sezgin, (2008), Frankfurt Okulu, Ankara: Anı Yayıncılık.
KRAUSE, Keith and Michael C. Williams, (1997), “From Strategy to Security: Foundations of Critical Security Studies”, Critical Security Studies, (ed. Keith Krause and Michael Williams), Minnesota: University of Minnesota Press.
LACLAU, Ernasto. Chantal Mouffe, (2008), Hegemonya ve Sosyalist Strateji, (çev. Ahmet Kardam), İstanbul: İletişim Yayınları.
LANTİS, Jeffrey s. (2002), “Strategic Culture and National Security Policy”, International Studies, Malden, U.K.: Blackwell Publishing.
LINKLATER, Andrew (1996), “The Achievements of Critical
Theory” In International Theory: Positivism and Beyond, (ed. Steve
Smith, Ken Booth and Marysia Zalewski), Cambridge: Cambridge University Press.
MYERS, Norman, (1995), Ultimate Security, New York: W.W. Norton Company.
MUTIMER, David.(2010), “Critical Security Studies: A Schismatic
History”, Contemporary Security Studies, (ed. Allan Collins), Oxford
University Press. Pp. 84-105
ROUSSEAU, Jean Jaques, (2010), İnsanlar Arasında Eşitsizliğin
Kaynağı, (Çev. Rasih Nuri İleri), İstanbul: Say Yayınları.
WAEVER, Ole. (2003), “Aberystwyth, Paris, Copenhagen, New
‘schools’ in Security Theory and Origins Bbetween Core and
Periphery.” (Paper presented at the 45th Annual Convention of the
International Studies Association), Montreal, Canada. Makaleler:
BALDWIN, David A.(1995),“Security Studies and the End of the Cold
War”, World Politics, 48:1, pp. 117-141, Cambridge University Press,
http://www.jstor.org/stable/25053954, (Erişim tarihi:2405.2012).
BİLGİN, Pınar (2003), “ Individual and Societal Dimensions of
Security”, International Studies Review, Issue 5.
BİLGİN, Pınar, (2010), “Güvenlik Çalışmalarında Yeni Açılımlar:
Yeni Güvenlik Çalışmaları”, Stratejik Araştırmalar Dergisi, 8:14,
Ankara: GENKUR SAREM Başkanlığı.
BOOTH, Ken.(1999),“Nuclearism, Human Rights and Constructions
of Security, The International Journal of Human Rights, 3:3, pp. 44
61, http://dx.doi.org/10.1080/13642989908406828, (Erişim: 31.5.2012).
BRUMA, Ian, (2011), “Imperial Hubris”, Foreign Policy Magazine,
November 2011:189, Washington.
CHOSSUDOVSKY, Michel (2011), “9/11 and America's ‘War on Terrorism”,
php?context=va&aid=2497, (Erişim tarihi: 26.06.2011).
DUNNE, Tim, and Nicholas J. Wheeler.(2004), “We the Peoples’:
Contending Discourses of Security in Human Rights Theory and
Practice.” International Relations 18:1
www.globalresearch.ca/index.
GALTUNG, John, (1969), "Violence, Peace, and Peace Research", Journal of Peace Research, 6:3, http://www.jstor.org/stable/422690 (Erişim tarihi: 24.05.2012).
GÖL, Ayla.(2010), “Editor's introduction: Views from the ‘Others’ of the
http://dx.doi.org/10.1080/17539151003594160 (Erişim:20.3.2012).
GÜLDÜRDEK Ayşen, (2009), The Welsh School in Critical Security Studies, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 41. (Yayınlanmamış Doktora Tezi)
TOPAKKAYA, Arslan. (2008), “Tarihsel Materyalizm Bağlamında Marx’ı Yeniden Okumak”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1:3.
WALT, Stephan M. (1991), “The Renaissance of Security Studies”, International Studies Quarterly, 35:2, Blackwell Publishing, http://www.jstor.org/stable/2600471,(Erişim tarihi: 17.09.2008).
WALT, Stephen M. (2011), “The Myth of the American Exceptionalism”, Foreign Policy Magazine, November 2011:189, Washington.
İnternet Kaynakları: USIA,
oldoview.htm#overview, (Erişim tarihi: 09.05.2012). on
Terrorism, Overview,
http://dosfan.lib.uic.edu/usia/usiahome/