Öz
Osmanlı Bahriyesi tarafından Nordenfelt şirketinden sipariş edilen Abdülhamid ve Abdülmecid denizaltılarının dönemin konjonktürel gelişmeleri göz önünde bulundurularak hangi amaç doğrultusunda sipariş edildiği ve söz konusu denizaltılara ne tür taktik roller biçildiği, bu makalenin problemini oluşturmaktadır. XIX. yüzyılın son çeyreğinde denizaltılara; başlangıçta, ablukayı kırmak ve daha sonraları ise savunma amaçlı kıyı ve liman ağızlarını koruma görevleri uygun görülmüştür. Dönemin hakimiyet stratejisinin merkezinde denizlerin olması, ülkeler arasında alevlenen silahlanma yarışında denizaltıyı önemli bir savunma silahı haline getirmiştir. Yunanistan'ın 1886 yılında Nordenfelt'den bir denizaltı sipariş etmesiyle tarihte ilk defa bir ülke denizaltı gemisine sahip olmuştur. Buna karşılık, Osmanlı İmparatorluğu da Ege'deki rakibinin sahip olduğu gizli silahın daha teknolojik uyarlamasını ve sayısal olarak iki katını alarak taktik ve psikolojik üstünlük sağlamayı amaçlamıştır.
Anahtar Kelimeler
II. Abdülhamid Tahtelbahir Denizaltıcılık Osmanlı Bahriyesi Nordenfelt.
Kaynakça
- ALPAGUT, Haydar. “İlk Denizaltı Komutanlarımız”. Deniz Mecmuası, ARIKAN Z. ve SANCAR L.,”Türk Denizcilik Tarihi”, Doç. Dr. Şakir Batmaz, II. Abdülhamid Devri Osmanlı Bahriyesi, Deniz Basımevi, İs- tanbul, 2009,159-173.
- BISHOP, Farhnam. The Story of the Submarine, D. Appleton-Century Company, London, 1943.
- Deniz Müzesi Arşivi, Mektubi, Defter No: 568/ Sayfa No:12. Deniz Müzesi Arşivi, Şura-i Bahriye, Defter\Sayfa No: 304/ 205-A. Denizaltı Eğitim Merkezi Komutanlığı, Sessiz ve Derinden, Deniz Kuv- vetleri Komutanlığı, İstanbul, 2007.
- DÜMER, Vehbi Z. Denizaltıcılık. T.C. Askeri Deniz Matbaası, Ankara, FIELD, Cyril. The Story of the Submarine, W. Hodge Publishing, Lon- don, 1908.
- HALL-CAMPTON, Richard. The First Submarines: The Beginnings of Underwater Warfare, Periscope Publishing, Cornwall, 2003.
- HORTON, Edward. The Illustrated History of the Submarine, Sidgwick and Jackson Publishing, London, 1974.
- GÜVENÇ, Serhat. “Turkey’s Submarine Piooners”, Warship Internatio- nal Fleet Review, AUG/SEPT 2001.
- LANGENSIEPEN, B. and GÜLERYÜZ, A. The Ottoman Steam Navy 1923. The Bath Press, London, 1995.
- METEL, Raşit. Türk Denizaltıcılık Tarihi, T.C. Deniz Basımevi, İstanbul, MÜTERCİMLER, Erol. İmparatorluğun Çöküşüne Denizden Bakış, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul, 2004.
- NUTKU, Emrullah. “İlk Denizaltı Gemisini Türkler Kullanmışlardı”. Ya- kın Tarihimiz, 1962.
- PRESTON, Antony. Submarines: The History and Evolution of Under- water Fighting Vessel, Phoebus Publishing Company, London, 1975.
- SANCAR, Erdinç. 21. Yüzyıl Stratejilerinde Türk Denizcilik Tarihi, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2006.
- SUETER, M.F. The Evolution of the Submarine Boat Mine and Torpe- do. Griffin and Co., Portsmouth, 1907.
- VAT, Dan Van der. Stealth at Sea: The History of Submarine, Houghton Mifflin Publishing, Chicago, 1995.
- Vehbî, SÛRNÂME: Sultan Ahmet’in Düğün Kitabı, haz. Prof Dr Mertol Tulum, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2008.
- YATIKAL, Emin. “Dünya’da ve Türkiye’de İlk Denizaltı Gemileri”, De- niz Kuvvetleri Dergisi, sayı:539, Ocak 1988.
- YAVUZ, Celalettin. Osmanlı Bahriyesi’nde Yabancı Misyonlar, Deniz Basımevi, İstanbul, 2003.
- ZHUKOV, K. and VITOL, A. ”The orgins of the Ottoman Submarine Fle- et”. Oriente Moderno , Ocak 2001.
Öz
Osmanlı Bahriyesi tarafından Nordenfelt şirketinden sipariş edilen Abdülhamid ve Abdülmecid denizaltılarının dönemin konjonktürel gelişmeleri göz önünde bulundurularak hangi amaç doğrultusunda sipariş edildiği ve söz konusu denizaltılara ne tür taktik roller biçildiği, bu makalenin problemini oluşturmaktadır. XIX. yüzyılın son çeyreğinde denizaltılara; başlangıçta, ablukayı kırmak ve daha sonraları ise savunma amaçlı kıyı ve liman ağızlarını koruma görevleri uygun görülmüştür. Dönemin hakimiyet stratejisinin merkezinde denizlerin olması, ülkeler arasında alevlenen silahlanma yarışında denizaltıyı önemli bir savunma silahı haline getirmiştir. Yunanistan'ın 1886 yılında Nordenfelt'den bir denizaltı sipariş etmesiyle tarihte ilk defa bir ülke denizaltı gemisine sahip olmuştur. Buna karşılık, Osmanlı İmparatorluğu da Ege'deki rakibinin sahip olduğu gizli silahın daha teknolojik uyarlamasını ve sayısal olarak iki katını alarak taktik ve psikolojik üstünlük sağlamayı amaçlamıştır.
Anahtar Kelimeler
II. Abdülhamid Tahtelbahir Denizaltıcılık Osmanlı Bahriyesi Nordenfelt.
Kaynakça
- ALPAGUT, Haydar. “İlk Denizaltı Komutanlarımız”. Deniz Mecmuası, ARIKAN Z. ve SANCAR L.,”Türk Denizcilik Tarihi”, Doç. Dr. Şakir Batmaz, II. Abdülhamid Devri Osmanlı Bahriyesi, Deniz Basımevi, İs- tanbul, 2009,159-173.
- BISHOP, Farhnam. The Story of the Submarine, D. Appleton-Century Company, London, 1943.
- Deniz Müzesi Arşivi, Mektubi, Defter No: 568/ Sayfa No:12. Deniz Müzesi Arşivi, Şura-i Bahriye, Defter\Sayfa No: 304/ 205-A. Denizaltı Eğitim Merkezi Komutanlığı, Sessiz ve Derinden, Deniz Kuv- vetleri Komutanlığı, İstanbul, 2007.
- DÜMER, Vehbi Z. Denizaltıcılık. T.C. Askeri Deniz Matbaası, Ankara, FIELD, Cyril. The Story of the Submarine, W. Hodge Publishing, Lon- don, 1908.
- HALL-CAMPTON, Richard. The First Submarines: The Beginnings of Underwater Warfare, Periscope Publishing, Cornwall, 2003.
- HORTON, Edward. The Illustrated History of the Submarine, Sidgwick and Jackson Publishing, London, 1974.
- GÜVENÇ, Serhat. “Turkey’s Submarine Piooners”, Warship Internatio- nal Fleet Review, AUG/SEPT 2001.
- LANGENSIEPEN, B. and GÜLERYÜZ, A. The Ottoman Steam Navy 1923. The Bath Press, London, 1995.
- METEL, Raşit. Türk Denizaltıcılık Tarihi, T.C. Deniz Basımevi, İstanbul, MÜTERCİMLER, Erol. İmparatorluğun Çöküşüne Denizden Bakış, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul, 2004.
- NUTKU, Emrullah. “İlk Denizaltı Gemisini Türkler Kullanmışlardı”. Ya- kın Tarihimiz, 1962.
- PRESTON, Antony. Submarines: The History and Evolution of Under- water Fighting Vessel, Phoebus Publishing Company, London, 1975.
- SANCAR, Erdinç. 21. Yüzyıl Stratejilerinde Türk Denizcilik Tarihi, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2006.
- SUETER, M.F. The Evolution of the Submarine Boat Mine and Torpe- do. Griffin and Co., Portsmouth, 1907.
- VAT, Dan Van der. Stealth at Sea: The History of Submarine, Houghton Mifflin Publishing, Chicago, 1995.
- Vehbî, SÛRNÂME: Sultan Ahmet’in Düğün Kitabı, haz. Prof Dr Mertol Tulum, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2008.
- YATIKAL, Emin. “Dünya’da ve Türkiye’de İlk Denizaltı Gemileri”, De- niz Kuvvetleri Dergisi, sayı:539, Ocak 1988.
- YAVUZ, Celalettin. Osmanlı Bahriyesi’nde Yabancı Misyonlar, Deniz Basımevi, İstanbul, 2003.
- ZHUKOV, K. and VITOL, A. ”The orgins of the Ottoman Submarine Fle- et”. Oriente Moderno , Ocak 2001.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2012 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Şubat 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2012 Cilt: 8 Sayı: 15 |
