Analysis on the Arrest Warrants of the International Criminal Court: Case of Sudanese President Omar El – Beshir

Yıl 2011, Cilt: 7 Sayı: 14, 87 - 100, 01.05.2011

Şener Çelik

Öz

Sudan kurulduğu 1956 yılından beri Müslüman-Arap nüfustan oluşan kuzey, Animist ve Hristiyan nüfusun yaşadığı güney ve Arap olmayan yerli nüfusun bulunduğu Darfur Bölgeleri arasında süregelen silahlı mücadelelere sahne olmuştur. Sudan Hükümeti, bu süre içinde aralıklarla, güneyde Sudan Halk Özgürlük Ordusu/Hareketi (Sudan People's Liberation Army / Movement - SPLA/M), Darfur'da ise Sudan Özgürlük Ordusu (Sudan Liberation Movement - SLM) ve Adalet ve Eşitlik Hareketi (Justice and Equality Movement - JEM) isimli rejim karşıtı direnişçi/ayrılıkçı örgütlerle savaşmıştır. Darfur'daki çatışmaların artarak devam etmesi üzerine, hükümet direnişi bastırmak için kitlesel katliam boyutlarına ulaşan bir şiddete başvurmuş, bunun üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Uluslararası Ceza Mahkemesi'ni (ICC) Sudan hakkında soruşturma açmakla yetkilendirmiştir. ICC, bu yetkiye dayanarak açtığı soruşturma sonucu, Sudan'ın halen görevde olan Devlet Başkanı Ömer Ahmed El-Beşir hakkında tutuklama kararı çıkarmış ancak karar uluslararası örf-adet hukukundaki, "halen görev başında olan devlet başkanlarının dokunulmazlığı" ilkesi ile çeliştiği için yoğun eleştirilere maruz kalmıştır. Bu çalışmada Sudan'daki krizin ve ICC'nin kısa tarihçeleri verildikten sonra söz konusu karara giden sürecin analizi, tutuklama kararının hukuki gerekçeleri ve dokunulmazlık ilkesi ile çelişkisi ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

ICC, BM Güvenlik Konseyi, Güvenlik Konseyi 1593 Nolu Kararı, Darfur, El-Beşir, Janjawid.

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Tutuklama Kararlarıyla İlgili Bir Değerlendirme: Sudan Devlet Başkanı Ömer El-Beşir Örneği

Öz

Sudan kurulduğu 1956 yılından beri Müslüman-Arap nüfustan oluşan kuzey, Animist ve Hristiyan nüfusun yaşadığı güney ve Arap olmayan yerli nüfusun bulunduğu Darfur Bölgeleri arasında süregelen silahlı mücadelelere sahne olmuştur. Sudan Hükümeti, bu süre içinde aralıklarla, güneyde Sudan Halk Özgürlük Ordusu/Hareketi (Sudan People's Liberation Army / Movement - SPLA/M), Darfur'da ise Sudan Özgürlük Ordusu (Sudan Liberation Movement - SLM) ve Adalet ve Eşitlik Hareketi (Justice and Equality Movement - JEM) isimli rejim karşıtı direnişçi/ayrılıkçı örgütlerle savaşmıştır. Darfur'daki çatışmaların artarak devam etmesi üzerine, hükümet direnişi bastırmak için kitlesel katliam boyutlarına ulaşan bir şiddete başvurmuş, bunun üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Uluslararası Ceza Mahkemesi'ni (ICC) Sudan hakkında soruşturma açmakla yetkilendirmiştir. ICC, bu yetkiye dayanarak açtığı soruşturma sonucu, Sudan'ın halen görevde olan Devlet Başkanı Ömer Ahmed El-Beşir hakkında tutuklama kararı çıkarmış ancak karar uluslararası örf-adet hukukundaki, "halen görev başında olan devlet başkanlarının dokunulmazlığı" ilkesi ile çeliştiği için yoğun eleştirilere maruz kalmıştır. Bu çalışmada Sudan'daki krizin ve ICC'nin kısa tarihçeleri verildikten sonra söz konusu karara giden sürecin analizi, tutuklama kararının hukuki gerekçeleri ve dokunulmazlık ilkesi ile çelişkisi ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

ICC, BM Güvenlik Konseyi, Güvenlik Konseyi 1593 Nolu Kararı, Darfur, El-Beşir, Janjawid.