RUTİN AKTİVİTELER TEORİSİ BAĞLAMINDA DİJİTALLEŞEN DÜNYADA SİBER SUÇ MAĞDURLARI

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 4, 175 - 210, 30.03.2023

Buket Cansu Uludağ , Serdal Fidan

Öz

Soğuk Savaş döneminde ortaya çıkan internet ile birlikte dünya çapında büyük bir değişim ve dönüşüm süreci yaşanmaya başlanmıştır. İnternetin keşfinin getirdiği dijitalleşme ile birlikte küreselleşme hız kazanmış ve alışılagelmiş olan kültürel yapıların, rutin aktivitelerin, suç ve benzeri olguların da dijitale dönüşümüne yol açmıştır. Suç olgusunun sanal ortama taşınması, mağdurlarını da beraberinde getirmiştir. Bu araştırmada sanal ortama taşınan ve siber suç olarak tanımlanan suçlardan etkilenen mağdurların ortak yönleri araştırılmıştır. Aynı zamanda mağdurların belirli özelliklerinin mağduriyet yaşamalarında etkili olup olmadıkları da araştırılmıştır. Yapılan araştırmanın teorik zeminini Lawrance Cohen ve Marcus Felson’un üzerine çalışmış oldukları Rutin Aktiviteler Teorisi oluşturmaktadır. Araştırmanın mekansal sınırı olarak Bursa ili belirlenmiştir. Çalışma grubu, siber suç mağduriyeti yaşamış olan 20 kişiden oluşmaktadır. Mağdurların yaşadıkları süreci daha iyi anlayabilmek açısından nitel yöntemin tercih edilmiş olduğu bu araştırmada fenomenolojik yaklaşım esas alınmıştır. Araştırma verileri; ölçüt örnekleme tekniği ile belirlenmiş olan 20 katılımcıya yarı yapılandırılmış mülakat yapılarak elde edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniği kullanılarak yorumlanmıştır. Bireylerin rutin internet kullanım alışkanlıklarının mağduriyet yaşamalarına sebebiyet vermekte olduğu sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme, Suç, Siber Suç, Mağdur, Rutin Aktiviteler Teorisi

Kaynakça

• Akarslan, H. (2011). Bilişim Suçları, Bilişim Yoluyla İşlenen Suçlar ve Adli Bilişim Ayrımı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Polis Akademisi- Güvenlik Bilimleri Enstitüsü.
• Akcan, E. A. (2014). Ceza Hukukunda Mağdurun Korunmasına Yönelik Düzenlemeler, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 16, 3949-3997.
• Akdağ, P. (2009). Siber Suçlar ve Türkiye’nin Ulusal Politikası, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Polis Akademisi- Güvenlik Bilimleri Enstitüsü.
• Akıncı, F. S., Dursun, S. (2016). Viktimoloji, 3. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Akyeşilmen, N. (2018). Disiplinlerarası Bir Yaklaşımla Siber Politika ve Siber Güvenlik, 1. Baskı, Orion Kitabevi, Ankara.