AVUKATLIK SÖZLEŞMESİNİN TÜKETİCİYİ KORUYUCU HÜKÜMLER EKSENİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 1582 - 1619, 31.12.2022

Ayşegül Küçükdağlı

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1149832

Öz

Avukatlık sözleşmesinin tüketici işlemi olarak kabul edilip edilemeyeceği hukukumuzda bir süredir açık
bir soru niteliğindedir. Bu sorunun yanıtı özellikle avukatlık sözleşmesinden doğan ihtilaflarda görevli
mahkemenin tayini ve dolayısıyla arabulucuya başvurunun dava şartı olup olmadığı hususu bakımından
aranmaktadır. Ancak avukatlık sözleşmesinin tüketici işlemi/sözleşmesi niteliği taşıdığı hallerde ayrıca
genel hükümler yerine, tüketici hukukunun kendine özgü hükümlerine göre değerlendirme yapılması
gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bağlamda çalışmamızda öncelikle avukatlık sözleşmesinin
hangi hallerde tüketici işlemi/sözleşmesi niteliğinden söz edilebileceği incelenecektir. Sonrasında ise 6502
Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanununun haksız şartlar, ayıplı hizmet ve mesafeli sözleşmelere
dair hükümlerinin avukatlık sözleşmesi bakımından uygulanabilirliği ve bunun hukuki sonuçları
değerlendirme konusu yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Avukatlık Sözleşmesi, Tüketici İşlemi, Haksız ŞArt, Ayıplı Hizmet, Mesafeli Sözleşmeler

EVALUATION OF ATTORNEY AGREEMENT IN THE SCOPE OF CONSUMER PROTECTIVE PROVISIONS

Öz

Whether an attorney agreement can be considered a consumer transaction or not has been an open question in our law for some time. The answer to this question is sought especially in terms of the appointment of the court in charge in disputes arising from the attorney agreement, and therefore whether the application to the mediator is a condition of litigation. However, in cases where the attorney agreement has the characteristics of a consumer transaction/contract, it should be taken into account that evaluation should be made according to the specific provisions of the consumer law instead of the general provisions. In this context, in our study, first of all, it will be examined in which cases an attorney agreement can be referred to as a consumer transaction/contract. Afterward, the applicability of the provisions of the Consumer Protection Law No. 6502 on unfair terms, defective service and distance contracts in terms of attorneyship contracts and the legal consequences of this will be evaluated.

Anahtar Kelimeler

Attorney agreement, consumer transaction, unfair terms, defective service, distance contracts

Kaynakça

• ADAY, Nejat, Avukatın Sözleşmeden Doğan Hukuki Sorumluluğu, İstanbul, 2016.
• AKÇAAL, Mehmet/UYUMAZ, Alper, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Bazı Hükümlerine (m. 1-16) İlişkin Bir İnceleme”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2013, Cilt: 4, Sayı: 2, s. 241-276.
• AKDAG-GÜNEY, Necla, “Die Umsetzung der Verbraucherschutzrichtlinien in der Türkei am Beispiel der missbräuchlichen Klauseln”, ZEuP, 2009, s.109-137.
• AKİPEK, Şebnem, Milli Şerh, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, ed. TOKBAŞ, Hakan/TÜZÜNER, Özlem, İstanbul, 2016.
• AKSU, Raziye, “Avukatlık Sözleşmesinin Unsurları ve Hukuki Niteliği”, TAAD, Yıl: 2016, Cilt, Sayı: 27, s. 861-891.
• ASLAN, Yılmaz İ., Tüketici Hukuku Dersleri, 5. Bası, Bursa, 2015.
• ATAMER Yeşim M., “Die autonome Umsetzung der Verbrauchergüterkaufrichtlinie 1999/44/EG in der Türkei, Zugleich ein Beitrag zum Stand des Verbraucherschutzes in der Türkei”, ZEuP, 2005, s. 566-595.
• ATAMER, Yeşim M., “Genel İşlem Şartları Denetiminde Yeni Açılımlar”, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu için Armağan, Ankara, 2004, s. 291-331.
• ATAMER, Yeşim M., “Tüketici Hukukunun Gelişimi: Dünü, Bugünü ve Yarını”, Tüketicinin Korunması Semineri, Ed. CEYLAN, Ebru, Ankara, 2007, s. 21-33.
• ATAMER, Yeşim M., “Yeni Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Uyarınca Genel İşlem Koşullarının Denetlenmesi- TKHK m. 6 ve TTK m. 55, f. 1, (f) ile Karşılaştırmalı Olarak”, Türk Hukukunda Genel İşlem Şartları Sempozyumu, Bankacılık Enstitüsü Yayınları, Ankara, 2012, s. 9-73. (GİŞ Sempozyumu)
• ATAMER, Yeşim M., Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, İstanbul, 1999. (GİŞ)
• ATAMER, Yeşim M./MİCKLİTZ, Hans W., “Türkisches Verbraucherrecht im Lichte des EG-Rechts”, Hrsg. ATAMER, Yeşim M./HOPT, Klaus J., Kompabilität des türkischen und europäischen Wirtschaftsrechts, Tübingen, 2009, (s. 160-223).
• AYDIN, Ramazan, Die Berücksichtigung des Verbraucherschutzes bei Allgemeinen Geschäftsbedingungen im deutschen und türkischen Recht, Eine rechtsvergleichende Untersuchung, Hamburg, 2007.
• AYDOĞDU, Murat, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Getirdiği Yeniliklere Genel Bakış, Sözleşmeye Aykırılık, Ayıplı İfa Kavramlarına Getirdiği Farklı Yaklaşım ve Bu Konudaki Önerilerimiz”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2013, Cilt: 15, Sayı: 2, (s. 1-62).
• AYDOĞDU, Murat, Milli Şerh, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, ed. TOKBAŞ, Hakan/TÜZÜNER, Özlem, İstanbul, 2016.
• BAŞ SÜZEL, Ece, “Tüketici Hukukunda İş Görme (Hizmet) Sözleşmelerinde Ayıplı İfa”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Yıl: 2018, Cilt: 24, Sayı: 2, s. 966-998.
• BAYDAR HALİÇ, Özge, Avukatın Hukuki Sorumluluğu, Ankara, 2020.
• BÜTÜN YILMAZ, Derya G., “Mesafeli Sözleşmelerin Kapsamı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2020, Cilt: 69, Sayı: 2, s. 325-368.
• BÜYÜKSAĞIŞ Erdem, “İçerik Denetiminin Müzakere Edilmemiş Sözleşme Hükümleriyle Sınırlanması Üzerine: Mostaza Claro’nun Düşündürdükleri”, Prof. Dr. Aydın ZEVKLİLER’e Armağan, İzmir, 2013, s. 675-711.
• CUMALIOĞLU, Emre, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Satıcının Ayıplı Maldan Sorumluluğunun Şartları, Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Yıl: 2014, Cilt: 9, Özel Sayı, s. 20-29.
• ÇABRİ, Sezer, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Ankara, 2021.
• ÇAKIRCA, Seda İrem, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a Göre Mesafeli Sözleşmeler”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Yıl: 2018, Cilt: XXXIV, Sayı: 3, s. 99-147.
• DENKINGER, Fleur, Der Verbraucherbegriff, Berlin, 2007.
• EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Bası, Ankara, 2019.
• GEZDER, Ümit, “Mesafeli Sözleşmeler”, Yeni Tüketici Hukuku Konferansı, (der. M. İnceoğlu), İstanbul, 2015, s. 327-343.
• GRUNDMANN, Stefan, “Privatautonomie im Binnenmarkt – Informationsregeln als Instrument”, JZ, 2000, s. 1133-1143.
• GRUNDMANN, Stefan, EU-Schuldvertragsrecht, Berlin, 1999.
• GÜMÜŞ, Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 4. Bası, İstanbul, 2019.
• GÜNERGÖK, Özcan, Avukatlık Sözleşmesi, Ankara, 2003.
• HAVUTÇU, Ayşe, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Konu Bakımından Uygulama Alanı: Özellikle, Tüketici İşlemleri Bakımından Kanun’un Kapsamı”, Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Yıl: 2014, Cilt: 9, Özel Sayı: 8-9, (s. 8-19).
• İNANÇ, Adnan, “Avukatlık Sözleşmesi”, İstanbul Barosu Dergisi, Yıl: 2018, Cilt: 92, Sayı: 6, s. 57-74.
• KEÇECİOĞLU, Burak, “Avukatlık Sözleşmesinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Tüketici Hukukunun Uygulanması”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cevdet Yavuz’a Armağan, s. 1649-1678.
• KLINCK, Fabian/RIESENHUBER, Karl, Verbraucherleitbilder, De Gruyter, Berlin/Boston, 2015.
• KOCABAŞ, Gediz, “Avukatlık Sözleşmesinin Haksız Azil Yoluyla Sona Ermesinin Avukatlık Ücretine Etkisi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Yıl: 2009, Cilt: 15, Sayı: 1-2, s. 279-293.
• KÖSE, Yasin, “Avukatın Aydınlatma Yükümlülüğü”, TAAD, Yıl: 2021, Cilt, Sayı: 45, s. 29-52.
• KURŞUN, Ali Suphi, “Avukatlık Sözleşmesinin Tüketici İşlemi Bakımından Değerlendirilmesi”, TBB Dergisi, Y: 2019, C: 2019, S: 142, s. 289-304.
• KÜÇÜKDAĞLI, Ayşegül, “Avrupa Birliği, Alman, Türk Hukuklarında Tüketici Modelleri”, TAÜ-HFD, Yıl: 2020, Cilt: 2, Sayı: 2, s. 145-178.
• KÜÇÜKDAĞLI, Ayşegül, Unterschiedliche Schutzstandards im Recht der Allgemeinen Geschäftsbedingungen, Eine rechtsvergleichende Analyse des europäischen, deutschen und türkischen Rechts, Berlin, 2017. (AGB)
• MAKARACI BAŞAK, Aslı, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Gereğince Ayıplı Hizmet Hükümlerinin Uygulama Alanı”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2016, Cilt: 11, Sayı: 145-146, s. 507-537.
• OZANOĞLU, Hasan Seçkin, “Tüketici Sözleşmeleri Kavramı (Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Maddi Anlamda Uygulanma Alanı)”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2001, Cilt: 50, Sayı: 1, s. 55-90.
• PALANDT, Otto, Bürgerliches Gesetzbuch, Kommentar, 67. Bası, München, 2008.
• REICHARDT, Vanessa, Der Verbraucher und seine variable Rolle im Wirtschaftsverkehr, Berlin, 2008.
• SUNGURTEKİN ÖZKAN, Meral, “Avukat Yükümlülükleri”, Prof. Şükrü Postacıoğlu’na Armağan, İzmir, 1997, s. 291-308.
• TANDOĞAN, Haluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. I/1, 3. Bası, Ankara, 1984.
• TOPALOĞLU, Mustafa, Milli Şerh, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, ed. TOKBAŞ, Hakan/ TÜZÜNER, Özlem, İstanbul, 2016.
• YENİOCAK, Umut, “AB Adalet Divanı’nın 15.01.2015 Tarihli Kararı Işığında Avukatlık Sözleşmesinin Bir Tüketici İşlemi Olup Olamayacağı Sorunu”, Terazi Hukuk Dergisi, Yıl: 2015, Cilt: 10, Sayı: 110, s. 37-45.
• ZEVKLİLER, Aydın/AYDOĞDU, Murat, Tüketicinin Korunması Hukuku, 3. Bası, Ankara, 2004.
• ZEVKLİLER, Aydın/ÖZEL, Çağlar, Tüketicinin Korunması Hukuku, Ankara, 2016.