Kavramsal Açıdan Tıbbileştirme

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 4, 423 - 442, 29.12.2016

Aynur Toraman Ramazan Erdem

Öz

Sağlık sisteminde 1980’li yıllardan sonra büyük değişiklikler olduğu ve olmaya devam ettiği bilinmektedir. Sağlık ve hastalık kavramları ile uygulanan tanı ve tedavi yöntemleri de bu değişimden nasibini almaktadır. Kişiler hasta olmadan hastalığı önlemek adına yaşam tarzında değişiklikler yapmakta, tüketim davranışları ve hastalığa sebep olabilecek risklerden uzak durma davranışı sergilemektedir. Bireylerin sağlıklı olmak için sağlık hizmetlerine ihtiyaç duyması, televizyon, sosyal medya, gazete ve dergiler sayesinde sağlık bilgisine sahip bireylerin sayısının artması sağlık hizmetlerine olan talebi arttırmaktadır. Bu durum sağlık alanında hizmet veren kişiler, ilaç firmaları ve sağlık sunucuları hastalık ve sağlık kavramlarını değiştirmeye yöneltmektedir. Bu yöneliş tıbbileştirme (medikalizasyon) sayesinde yapılmaktadır. Tıbbileştirme (medikalizasyon), insan doğası gereği yaşanılan olağan durumların hastalık olarak nitelendirilmesidir. Yaşlanma, menstrasyon, menapoz, ergenlik, beslenme gibi insan için doğal olan süreçler tıbbileştirilmekte yani hastalık olarak kabul edilmesi sağlanmaktadır. Bu çalışmada, tıbbileştirmenin ne olduğu, gündelik yaşamın nasıl tıbbileştirildiği ve tıbbileştirmenin nedenleri analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tıbbileştirme, sağlığın bireyselleştirilmesi

Kaynakça

• 1. Attepe S. (2013) Tıbbileştirmeyi Kadın Sorunları Bağlamında Düşünmek, Aile ve Kadın Sempozyum Bildiri Kitabı, Kırıkkale. 2. Bell S. (1990) Sociological Perspectives on the Medicalization of Menopause. Annals of the New York Academy of Science 592(1): 173-178. 3. Candansayar S. (2009) Bir Ötekileştirme Pratiği Olarak Cinselliğin Tıbbileştirilmesi ve Eşcinsellik. http://candansayar.com/images/bir%20%C3%B6tekile%C5%9Ftirme %20prati%C4%9Fi%20olarak%20cinselli%C4%9Fin%20t%C4%B1bbile%C5%9Ftirilme.pdf Erişim Tarihi: 30.03.2015 4. Conrad P., Mackie T. and Mehrotra A. (2010) Estimating The Costs of Medicalization. Social Science ve Medicine Journal 70(12):1943-1947. 5. Conrad P. (2007) Medicalisation of Society. John Hopkins University Press, Baltimore. 6. Conrad P. (1992) Medicalization of Social Control. Annual Review of Sociology 18: 209-232. 7. Crozier W. and Alden L. (2001) International Handbook of Social Anxiety. John Wiley & Sons Ltd., England. 8. Elliott C. (2012) Beyaz Önlük Siyah Şapka. Hayy Kitap, İstanbul. 9. Erdem R., Bardak N., Akkaş E. ve Çelik R. (2012) Illich Haksız mı? 6. Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi Bildiri Kitabı, Isparta. 10. Garry A. (2001) Medicine and Medicalization: A Response to Purdy. Bioethics Journal 15(3):262–269. 11. Gudarzi S. (2008) Yaşamın Aşırı Tıbbileştirilmesi: İki Ucu Keskin Bıçak. Türk Psikiyatri Dergisi 19(3):334-335. 12. Illich I. (2011) Sağlığın Gaspı. Ayrıntı Yayınları, İstanbul. 13. Kılıçaslan Z. (2015) Medikalizasyon (Tıbbileştirme), Aşırı Teşhis/Tedavi ve Kışkırtılmış Sağlık Talebi http://www.sdplatform.com/Dergi/862/Medikalizasyon-tibbilestirme-asiri-teshistedavi-ve-kiskirtilmis-saglik-talebi.aspx Erişim Tarihi:06.08.2015 14. Kılıçaslan A. ve Kılıçaslan Z. (2013) Aşırı Tanı ve Tedavi, Kapitalizm Sağlığa Zararlıdır. Hayy Kitap, İstanbul. 15. Metzl J. and Angel J. (2004) Assessing the Impact of SSRI Antideprassants on Popular Notions of Women’s Depressive Illness. Social Science and Medicine 58(3):577–584. 16. Moynihan R. and Cassels A. (2014) Satılık Hastalıklar. Hayy Kitapevi, Beşinci Baskı, İstanbul. 17. Paker E. B. (2012) Normal Doğum Sezaryene Karşı Mı? http://uzuncorap.com/2012/07/20/normal-dogum-sezaryene-karsi-mi/ Erişim Tarihi: 14.04.2015 18. Palmlund I. (1997) The Marketing of Estrogens for Menopausal and Postmenopausal Women. Journal of Psychosomatics Obstetrics and Gynaecology 18(2):158-164. 19. Parens E. (2013) On Good And Bad Forms Of Medicalization. Bioethics Journal 27(1):28-35. 20. Purdy L. (2001) Medicalization, Medical Necessity and Feminist Medicine. Bioethics Journal 15(3):248-265. 21. Sezgi D. (2013) Tıbbileştirme. Toraks Aralık Bülteni, Ankara. 22. Sezgin D. (2011a) Yaşam Tarzı Önerileri Bağlamında Sağlık Haberlerinin Analizi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2(2):52-78. 23. Sezgin D. (2011 b) Tıbbıleştirilen Yaşam Bireyleştirilen Sağlık. Ayrıntı Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul. 24. Soyer A. (1999) Sağlık Çalışanlarının Ve Özel Olarak Hekimlerin Değişen Toplumsal Ve Sınıfsal Konumu. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1. Ulusal Kongresi, Ankara. 25. Szasz T. (2007) The Medicalization of Everday Life. Syracuse University Press, New York. 26. Kaya Ş. Ş. (2011) Televizyonda Kadın, Sağlık ve Hastalık. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 14(2):118-150 27. Welch G., Schwartz L. and Woloshin S. (2012) Aşırı Teşhis. İnsev Yayınları, İstanbul. 28. Zizek S. (2013) Yamuk Bakmak: Popüler Kültürden Jaques Lacan’a. Metis Yayınları, İstanbul. 29. Zola İ. (1994) Sağlık ve Köreltici Tıp. Pınar yayınları, İstanbul.