Ege Üniversitesi Hastanesi'nde Çalışan Ev İdaresi Personelinin İş Kazası Geçirme Durumunun İncelenmesi

Yıl 2006, Cilt: 9 Sayı: 2, 155 - 176, 01.04.2006

Zeynep Çopur Berrin Varlı Melda Avşar Merve Şenbaş

Öz

Bu araştırma Ege Üniversitesi Hastanesinde ev idaresi alanında çalışan personelin iş kazalarından korunmada aldıkları önlemleri, iş kazası geçirme durumlarını ve geçirdikleri kaza tiplerini belirlemek amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırma kapsamına Ege Üniversitesi Hastanesinde çalışan tüm ev idaresi personeli (n=260) alınmıştır. Araştırmanın verileri Eylül-Ekim 2005 tarihlerinde toplanmıştır. Araştırmaya alınan personelin %50,8’i kadın, %75,4’ü ilkokul mezunu, %41,5’i “30–39” yaş grubundadır. Personelin hizmet yılları “1 ile 15” yıl arasında değişmekte olup, ortalama “4,6” yıldır. Araştırma sonucunda personelin tamamına yakınının (%95,4) hizmet içi eğitim aldığı saptanmıştır. Hizmet içi eğitim alanların %68,1’i “kazalardan korunma” konusunda eğitim aldıklarını belirtmişlerdir. Personelin tamamına yakınının (%95,8) kazalara karşı önlem aldığını belirttiği, önlem alanlar arasında da “iş yaparken eldiven giydiğini” (%87,5) belirtenlerin önde geldiği saptanmıştır. Personelin tamamına yakını kazalara karşı önlem aldığını belirtmesine rağmen %21,2’sinin iş kazası geçirdiği, iş kazası geçirenlerde en fazla “iğne batması” (%21,8), “kesik” (%18,2), “açık yara” ve “sıyrık” (%16,4) meydana geldiği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Ev İdaresi Personeli, İş Kazaları, Hastane

Kaynakça

• 1. Akçın N. (2001) İş Kazalarının Nedenleri ve Önlenmesi, İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi, Adana, 11–12 Mayıs, 237 – 245.
• 2. Alper Y. (1991) İnsan-Makine İlişkileri Açısından İş Kazaları, Verimlilik Dergisi, MPM. 1, 161 – 176.
• 3. Bertan M. ve Çakır B. (1997) Halk Sağlığı Yönünden Kazalar. Halk Sağlığı Temel bilgiler (Ed Bertan, M; Güler, Ç.) Güneş Kitabeci, Ankara.
• 4. Camkurt M. Z. (2007) İşyeri Çalışma Sistemi ve İşyeri Fiziksel Faktörlerinin İş Kazaları Üzerindeki Etkisi. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi 20–21 (6–1): 80–106
• 5. Cop R. ve Ofluoğlu G. (1998) İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarından Kaynaklanan Psiko-Sosyal Sorunlar ve Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkileri. Ergonomi Kongresi, 27–29 Mayıs, Ankara.
• 6. Çopur Z. Erkal S. Şafak Ş. Yertutan C. (2001) Ankara’da Bir Eğitim Kurumunda Çalışan Ev İdaresi Personelinin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusundaki Bilgi ve Davranışlarının İncelenmesi. Ev Ekonomisi Dergisi, 8 (10): 1–5.
• 7. Erkal S. ve Şafak Ş. (1998:a) Ev İdaresi Hizmetlerinin Yürütülmesinde Karşılaşılacak Kazalar ve Önlemler, I. Ulusal Kurum Ev İdaresi Kongresi (Uluslararası Katılımlı), Ankara, 21–23 Ekim, 243–249
• 8. Erkal S. ve Şafak Ş. (1998:b) Hastanelerde Çalışan Ev İdaresi Personelinin Hijyen Kurallarına İlişkin Davranışlarının İncelenmesi. Ev Ekonomisi Yüksek Okulu Yayınları, No:1, Araştırma Serisi 1, Ankara.
• 9. Erkal S. ve Şafak Ş. (2002) Ankara’da Hastanelerde Çalışan Ev İdaresi Personelinin Karşılaştığı Kazaların İncelenmesi. Sağlık ve Toplum, 12(1): 72–79.
• 10. Erkan N. (1997) Ergonomi. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, No:373, Mert Matbaası, Ankara.
• 11. Fesci H. (1991) Doktor, Hemşire, Hizmetli Grubunun Hastane Atıklarının Yok Edilmesi Aşamalarında Gördükleri Problemler ve Çözüm Yolları. H.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. (Erkal S. Ve Şafak Ş. (1998) Hastanelerde Çalışan Ev İdaresi Personelinin Hijyen Kurallarına İlişkin Davranışlarının İncelenmesi. Ev Ekonomisi Yüksek Okulu Yayınları, No:1, Araştırma Serisi 1, Ankara’dan alınmıştır)
• 12. Gönen E. ve Özgen Ö. (1993) Kurumlarda Ev İdaresi Hizmetlerini Yürüten Personelin Çalışma Koşullarının Ergonomik Açıdan İncelenmesi. 4. Ergonomi Kongresi. MPM Yayınları:509, İzmir.
• 13. Kransinki K. LaCouture R. Holzman R.S. (1987) Effect of Changing Needle Disposal Systems on Needle Puncture Injuries. Infection Control, 8(2): 59–62. (http://www.pubmed.gov’dan alınmıştır.) 14. Krzysztof S. (1997) Monitoring of Accidents and Risk Events in Industrial Plants. Journal of Occupational Health, 39(2):100–104.
• (http://joh.med.uoeh-u.ac.jp/e/E/39/E39_2_05.html ‘den alınmıştır.) 15. Özkan O. Emiroğlu O.N. (2006) Hastane sağlık Çalışanlarına Yönelik İsçi Sağlığı ve Is Güvenliği Hizmetleri. C.U. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10 (3): 43–51.
• 16. Patterson W. (1985) Occupational Hazards to Hospital Personel. Annals of Internal Medicine, 102; 658–680 (Erkal S. ve Şafak Ş. (2002) Ankara’da Hastanelerde Çalışan Ev İdaresi Personelinin Karşılaştığı Kazaların İncelenmesi. Sağlık ve Toplum, 12(1): 72- 79’den alınmıştır)
• 17. Rızalar S. (1996) Hasta Bakımına Doğrudan Katılan Personelinin Hastane Enfeksiyonları ile İlgili Bilgi ve Uygulamalarının Saptanması. Yüksek Lisans Tezi, H.Ü. Hemşirelik Programı, Ankara. (Erkal S. ve Şafak Ş. (1998) Hastanelerde Çalışan Ev İdaresi Personelinin Hijyen Kurallarına İlişkin Davranışlarının İncelenmesi. Ev Ekonomisi Yüksek Okulu Yayınları, No:1,Araştırma Serisi 1, Ankara’ den alınmıştır)
• 18. Sabancı A. (2001) İş Sağlığı-İş Güvenliği ve Ergonomi. İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi, Adana, 11–12 Mayıs.
• 19. Sarri C. Eng E. Runyan C. (1991) Injuries Among Medical Laboratory Housekeeping Staff: Incidence and Worker Perceptions. Journal of Occupational Medicine, 33(1): 52–56 (http://www.pubmed.gov’dan alınmıştır.)
• 20. Schneider M. and Tucker G. (1989) Professional Housekeeper. Third Edition, New York.
• 21. Şafak Ş. (1997) Kurumlarda Ev İdaresi. Damla Matbaacılık, Ankara.
• 22. Şafak Ş. Yertutan C. Erkal S. Çopur Z. (2002) Hastane Yönetiminde Ev İdaresinin (Housekeeping) Önemi. Beşinci Ulusal Sağlık Kuruluşları ve Hastane Yönetimi Sempozyum Kitabı. (Ed: Göktürk, E; Şahin, A; Odacıoğlu, Y) 16–19 Ekim, 53–56, Eskişehir.
• 23. Şafak Ş. Yertutan C. Erkal S. Çopur Z. Ergüder B. (2004) Hastanelerde Ev İdaresi Alanında Çalışan Personelin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusundaki Bilgi ve Davranışlarının İncelenmesi. I. Ulusal Sağlığı Geliştirme ve Sağlık Eğitimi Sempozyumu (Uluslar arası Katılımlı), Bildiri Özetleri, Ankara, 24–26 Kasım.
• 24. Şafak Ş. Yertutan C. Erkal S. Çopur Z. Ergüder B. (2004) Bir Hastanede Ev İdaresi Hizmetlerinde çalışan Personelin İş Yaparken Sağlığını Korumaya Yönelik Aldıkları Önlemlerin ve Karşılaştıkları Sağlık Problemlerinin İncelenmesi. IX. Halk Sağlığı Kongresi, Bildiri Özetleri, Ankara, 3–6 Kasım.
• 25. TUIK (2008) 2006–2007 Is kazaları ve İse bağlı sağlık Problemleri Araştırma Sonuçları. T. C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, Şayi:50, 25 Mart.
• 26. Ünsar A. S. (2003) Türkiye’de İşçi sağlığı ve İş Güvenliğinin Faaliyet Kolları Açısından 1990–2000 Yılları Arasındaki Görünümü. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3(1):100–110.
• 27. Ünsar A. S. (2004) İş Kazaları ve Örgütsel Verimlilik. Verimlilik Dergisi, 3, 89–102, Milli Prodüktivite Merkezi Yayını, Ankara.
• 28. Yertutan C. (2000) Kurumlarda Ev İdaresi Hizmetlerinin Verimliliği. Minpa Matbaacılık Tic. Ltd. Şti. Ankara.
• 29. Weaver, et all. (1993) Occupational Chemical Exposure in an Academic Medical Center. Journal of Occupational Medicine. 35; 7 (Erkal S. ve Şafak Ş. (2002) Ankara’da Hastanelerde Çalışan Ev İdaresi Personelinin Karşılaştığı Kazaların İncelenmesi. Sağlık ve Toplum, 12(1): 72-79’den alınmıştır.)
• 30. 2006 Yılı SSK İstatistikleri. (http://www.ssk.gov.tr/sskdownloads/anasayfa/istatistik/istatistik2006/4_ 2006_ISKAZASI_16_45.xls’den alınmıştır.)
• 31. (2005) İş Kazaları ve Türkiye. (http:/ www.ttb.org.tr/isak.’den alınmıştır)
• 32. (2007) İş Kazalarının Önlenmesi. (http://www.kobitech.com/mevzuat/default.asp?st=is_kazalari’den alınmıştır)