THE DIGITALIZATION OF FEMINISM: A QUALITATIVE STUDY ON FEMINIST DISCOURSE IN SOCIAL MEDIA

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 4 - 22, 31.12.2020

Esma Akan , Nazife Gürhan

Öz

FEMİNİZMİN "e-HALİ": DİJİTAL FEMİNİZM ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Günümüzde internetin ve buna bağlı olarak sosyal ağların yaygın olarak kullanılmaya başlanmasıyla beraber feminist hareketin yeni bir boyut kazandığı ve internetin, aktivizme yeni bir alan açtığı görülmektedir. Son dönemlerde enformasyon teknolojisinde yaşanan gelişmelerle birlikte toplumsal ilişkiler ve örgütlenme biçimlerindeki değişime paralel olarak feminizmin de mücadele şeklinde radikal bir dönüşüm ortaya çıkmıştır. Toplumsal eylemlerin dijitale kaydığı ve feminist hareketler ile sosyal ağların kesiştiği yerde “dijital feminizm” veya “dördüncü dalga feminizm” kavramları ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın ana konusu son yıllarda sosyal medya aracılığıyla örgütlenen dijital feminist akımların mücadele konularını ve taleplerini ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın örneklemi ise BM Kadın Birimi’ne ait olan ve Instagramda faaliyet gösteren @unwomen sayfasıdır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve içerik analizi yönteminin kullanıldığı çalışmada dördüncü dalga feminizm de denilen dijital feminizmin mücadele konularının ne olduğu ortaya çıkarılarak önceki dönemlerde ortaya çıkan feminist dalgalarla benzerlik ve farklılıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Yapılan Instagram analizinde kadına yönelik şiddet, ekonomi ve çalışma hayatı, savaş ve barış sürecinde kadınlar, cinsiyet eşitliği, politika, eğitim, sağlık, spor, dijital dünya ve cinsel kimlik konu başlıkları öne çıkmıştır. Yapılan paylaşımlarda dünyanın herhangi bir yerinde yaşayan herhangi bir kadının yaşadığı olumsuz bir durum çok kısa bir sürede bütün dünya kadınlarının ilgisini çekebilmekte ve bunun sonucunda kadın dayanışması ve iş birliği ortaya çıkabilmektedir. Böylece tüm dünya kadınlarını birbirine bağlayan sosyal ağlarla örgütlenen feminizm bir nevi “dijital kız kardeşliği” mümkün kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

feminizm, dördüncü dalga feminizm, dijital feminizm, sosyla medya

Kaynakça

• Adams, R. (2015). Digital Communications and Feminism in Brazil: A Glance at Brazilian feminist Activism in Social Media, London: King’s College.
• Akkaya, C., Kaplan, Y. (2014). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Spor Medyasında Kadın, International Journal of Science Culture and Sport, Sayı. 2, 177-182.
• Aksu, O. (2016, Ekim). Bir Paradigmayı Anlamak: Yeni Toplumsal Hareketler ve Dijital Aktivizm, I. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu, Elazığ.
• Altındal, Y. (2009). Erkeksi Siyasetin ‘Erk’siz Dublörleri, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 12 (21), 354-356.
• Bal, H. (2016). Nitel Araştırma Yöntem ve Teknikleri/ Uygulamalı-Örnekli, İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Barın, H. (2015). Türkiye’deki Suriyeli Kadınların Toplumsal Bağlamda Yaşadıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Göç Araştırmaları Dergisi, Sayı. 1(2), 10-56.
• Baş, T., Akturan, U. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri Nvivo 7.0 İle Nitel Veri Analizi, Ankara: Seçkin Yayıncılık. Brimacombe, T., Kant, R., Finau, G., Tarai, J. and Titifanue, J. (2018). A New Frontier in Digital Activism: An Exploration of Digital Feminism in Fiji, Asia Pac Policy Stud, June, .1-14. Erişim adresi: https://doi.org/10.1002/app5.253
• Yücel, C. (2013), Kadına Yönelik Şiddetin Toplumsal Cinsiyet Temelleri: Niğde Örneği, Journal of World of Turks, Sayı. 5 (1), 203- 216.
• Clark, R. (2016). Hope in a Hashtag: The Discursive Activism of #WhyIStayed”, Feminist Media Studies, doi: 10.1080/14680777.2016.1138235
• Çoban, F. (2014) Arap Baharı Sürecinde Sosyal Medyanın Siyasal Direnişteki Rolü, S. Ç. Editör (Yay. haz.). İnter Aktivist Direnişin @ Hali (s. 66-78), İstanbul: Yeşil Düşünce Derneği.
• Dinç, S. (2017). Kadınların Dijital Olanaklara Uyumu: Türkiye Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı. 22(15), 1761-1783.
• Kaya, Ş. (2018). Kadın ve Sosyal Medya, Gaziantep University Journal of Social Sciencess, Sayı. 17 (2), 563-576 Mendes, K., Ringrose, J. and Keller, J. (2018). #MeToo and the Promise and Pitfalls of Challenging Rape Culture Through Digital Feminist Activism , European Journal of Women's Studies, Vol. 25, 236-246.
• Neuman, W. L. (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar I, Çev. Sedef Özge, Ankara: Yayın Odası.
• Özateş, Ö. S. (2009). Bir Sosyal Hizmet Müdahalesi Olarak Aile İçi Şiddet Mağduru Kadın Sorununda Feminist Yaklaşım, Toplum ve Sosyal Hizmet, Sayı. 20(2), 99-107.
• Özkaplan, N. (2009), Duygusal Emek ve Kadın İşi/Erkek İşi, Çalışma ve Toplum, Sayı. 2, 25-24.
• Şener, G. (2014). Gezi Hareketinde Dijital Direniş Taktikleri, S. Ç. Editör (Yay. haz.). İnter Aktivist Direnişin @ Hali (s. 30-33), İstanbul: Yeşil Düşünce Derneği.
• Şen, F., Kök, H. (2017). Sosyal Medya Ve Feminist Aktivizm: Türkiye’deki Feminist Grupların Aktivizm Biçimleri, Atatürk İletişim Dergisi, Sayı. 13, 73-86.
• Tekvar, S. O. (2017). Türkiye’de Feminist Alternatif Medyanın İşlevselliği: Bir Alternatif Medya Örneği “Kadınların Postası” Projesinin İncelenmesi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Sayı. 6 (1), 426-436.
• Türmen, T. (2003). Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Sağlığı, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (HÜKSAM) Yayınları
• Yıldırım, A., Şimsek, H. (2011), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.