TOPLU İŞ UYUŞMAZLIKLARININ BARIŞÇI YOLLARLA ÇÖZÜMÜNDE ARABULUCU, GÖREVLİ MAKAM VE YETKİLİ İŞÇİ SENDİKASININ FONKSİYONLARI

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 13, 26 - 47, 31.12.2016

Şerefettin Güler

Öz

Endüstri ilişkilerinin tarafları
olan işçi sendikası ile işveren veya işveren sendikalarının toplu iş sözleşmesi
müzakerelerindeki nihai hedefleri masada toplu iş sözleşmesini imzalamaktır.
Bunun için öngörülen altmış günlük müzakere süresinin sonunda çoğu zaman
anlaşma sağlanamamaktadır. Altmış günlük müzakerenin sonunda anlaşma olmamışsa
arabuluculuk süresi devreye girmektedir. Taraflar “Özel Hakem” yolunu
seçmemişlerse arabuluculuk aşaması tüm toplu iş sözleşmesi müzakerelerinde geçilmesi
gereken zorunlu bir evredir. Bu sürecin en önemli aktörü ise arabulucudur.
Ancak arabulucu bu süreci görevli makam, işçi sendikası ve işveren veya işveren
sendikası ile birlikte yürütmektedir. Arabulucunun seçimi, faaliyetleri,
faaliyet sonunda tanzim edilen arabulucu raporu toplu iş sözleşmesinin nihayete
ermesinde oldukça önemli bir fonksiyona sahiptir. Arabuluculuk sürecinde
yaşanan kimi küçük hatalar bazen işçilerin toplu iş sözleşmesiz kalmasına dahi
sebebiyet verebilmektedir. Çalışmada özellikle arabulucunun arabulucu faaliyeti
sırasında yaşanan sıkıntılara, görevli makamın fonksiyonu ile yetkili işçi
sendikasının yapması gerekenlere değinildikten sonra çalışma öneriler kısmı ile
sonuçlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplu İş Sözleşmesi, Arabulucu, Görevli Makam, Yetkili İşçi Sendikası

FUNCTIONS OF THE MEDIATOR, THE OFFICER AND THE AUTHORIZED WORKER'S UNION IN PEACEFUL SOLUTION OF COLLECTIVE LABOR DISPUTES

Öz

The ultimate objective of the parties to the
collective agreement, namely trade union and single employer or employer
association, is to conclude the agreement on negotiation table. However, in
most of the cases an agreement cannot be achieved at the end of the sixty-day
negotiation period. If there is no agreement at the end of the sixty-day
negotiation period, the mediation process commences. If the parties don’t agree
on a “special arbitration”, the mediation process is an essential step on
collective agreement procedure.  The most
important actor of this process is the mediator. However, the mediator carries on
this process with the relevant authority, trade union and single employer or
employer association. The selection of the mediator and the report issued at
the end of mediation task are crucial for finalizing the collective agreement.  Some minor errors that occur in the mediation process can sometimes
cause even the dissolution of collective agreements for the workers. In this
study, especially the difficulties experienced by mediator during the mediation
activities, the function of relevant authority and the necessary activities of
representative trade union were reviewed and finally it has been concluded with
recommendations.

Anahtar Kelimeler

Collective Agreement, Mediator, Relevant Authority, Representative Trade Union

Kaynakça

• Çelik, Nuri (1992) İş Hukuku Dersleri, İstanbul, Beta Basım Yayım Dağıtım, Yenilenmiş 11. Baskı.
• Çelik, Nuri, (1998) Türk İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukunun Elli Yılı, İstanbul, Basisen Eğitim ve Kültür Yayınları No:16.
• Demirbilek,Tunç,(1998) Toplu Pazarlık Strateji ve Taktikleri, Ankara, Prof. Dr. Metin Kutal’a Armağan, TÜHİS Yayını, 1998.
• Dereli, Toker (1997) Toplu İş Uyuşmazlıklarında Barışçı Çözüm Yöntemleri: Sorunlar – Öneriler, İş Hukukunun Güncel Sorunları Semineri, Ankara, TÜHİS Yayını.
• Kocaoğlu, Mehmet (1999) Türk İş Hukukunda Arabuluculuk Kurumu, Ankara, TÜHİS Yayını.
• Kutal, Metin (1991) Türkiye’de Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözümünde Resmi Arabuluculuk Sistemi, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi 15. Yıl Armağanı, İstanbul, Türkiye Maden, Enerji ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Yayını, Bayrak Matbaacılık, 1991.
• Reisoğlu, Seza (1986) 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu Şerhi, Ankara, Ayyıldız Matbaası.