PATHOLOGICAL MERITOCRACY: AN IMPOSSIBLE IDEAL TURNING INTO DYSTOPIA

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 26, 10 - 29, 30.04.2021

Coşkun Can Aktan

https://doi.org/10.31199/hakisderg.863553

Cited By: 1

Öz

Meritocracy is a system in which power, roles and responsibilities are vested in individuals on the basis of knowledge, skill, competence, capability, talent, effort, work ethic, virtue and achievement, rather than family, wealth or social class. The concept of meritocracy was coined by the sociologist Michael Young in his book entitled The Rise of the Meritocracy, which remains one of the most important texts for understanding meritocracy. He criticized the concept within the formula of ‘I.Q. + Effort = Merit’ and saying that increasingly powerless and depressed underclass may not find opportunity for social mobility. Equal opportunity is central to the concept of meritocracy. However, the equal opportunity is not readily available to all citizens and therefore the concept of meritocracy is open to criticism. The critics argues meritocracy has become greatest obstacle to equal opportunities and does not help social mobility for lower class. In the context of education, merit is often measured by entrance requirements, aptitude tests, or grades on exams. Proponents of meritocracy argue that chances for advancement should be open to all citizens such that they have an equal opportunity. This paper aims to look at the concept of meritocracy from a critical perspective. No doubt that meritocracy is a noble ideal for any social system and organizations, but in practice it can transform to an undesirable situation that is called a “dystopia”.

Anahtar Kelimeler

Meritocracy, Mediocracy, Merit, Competence, Talent, Capability, Knowledge, Skill, Social Mobility, Dystopia.

PATOLOJİK MERİTOKRASİ : DİSTOPYA’YA DÖNÜŞEN BİR İMKÂNSIZ İDEAL

Öz

Meritokrasi, güç ve yetkilerin, görev ve sorumlulukların aile, servet veya sosyal sınıftan ziyade bilgi, beceri, yeterlilik, yetenek, çaba, çalışma ahlakı, erdem ve başarı temelinde dağıtıldığı bir sistemin adıdır. Meritokrasi kavramı sosyolog Michael Young tarafından 1958'de yayınlanan Meritokrasi’nin Yükselişi adlı kitapta kullanılmıştır ve bu çalışma meritokrasiyi anlamak için en önemli metinlerden biri olmaya devam etmektedir. Kavramı 'I.Q. + Çaba = Liyakat ’ olarak ele alan Young giderek güçsüzleşen alt sınıfın sosyal hareketlilik için fırsat bulamayabileceğine dikkat çekmiştir. Fırsat eşitliği meritokrasi kavramının merkezinde yer alır. Gerçek yaşamda fırsat eşitliği tüm vatandaşlar için sözkonusu değildir ve bu nedenle meritokrasi kavramı eleştiriye açıktır. Eleştirmenler, meritokrasinin fırsat eşitliğinin önündeki en büyük engel haline geldiğini ve alt sınıf için sosyal hareketliliğe yardımcı olmadığını ifade etmektedirler. Eğitim bağlamında, liyakat genellikle giriş koşulları, yetenek testleri veya sınavlardaki notlarla ölçülür. İdeal bir meritokrasi için ilerleme şanslarının eşit fırsatlara sahip olacak şekilde tüm vatandaşlara açık olması gerekir. Bu makale, meritokrasi kavramını eleştirel bir bakış açısıyla incelemektedir. Hiç şüphe yok ki, meritokrasi herhangi bir sosyal sistem ve organizasyonlar için bir idealdir, ancak pratikte "distopya" adı verilen istenmeyen bir duruma dönüşebilir.

Anahtar Kelimeler

Meritokrasi, Medokrasi, Liyakat, Ehliyet, Yetenek, Kifayet, Bilgi, Beceri, Sosyal Hareketlilik, Distopya

Kaynakça

• Aktan, C. C. (2020). Davranışsal politik iktisat. Konya: Litera Türk Yayıncılık.
• Aktan, C.C. (2019). Kamu tercihi iktisadı ve anayasal politik iktisat. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Aristotle, (T.Y.). Metaphysics. In. (translated W.D. Ross) Internet Classics Archive, http://classics.mit.edu/Aristotle/metaphysics.1.i.html
• Brown, P. ve S. Tannock. (2009). Education, meritocracy and the global war for talent. Journal of Education Policy 24(4), 377-392.
• Botton, A.de. (2005). Statü endişesi. (Çev: A.S. Bayer), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Ebertowski, J. (2015). Devşirme.(Çev. S. Kaya), İstanbul: Literatür Yayınları.
• Gillham N.W. (2001). Sir Francis Galton and the Birth Of Eugenics. Annual Reviews of Genetics, 35(83)-101.
• Kaçer, M . (2017). Demokratik Platonculuk: John Stuart Mill'in siyasi düşüncesinde çoğul oy. Humanitas - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi , 5 (10) , 315-332.
• Karayalçın, Y. (1976). Meritokrasi ve yığınların aldatılması. Türk Kadınları Kültür Derneği Yayınları, No;5, Ankara.
• Lampert K. (2006). Traditions of compassion: From Religious Duty to Social Activism, Palgrave-Macmillan.
• Lambert, K. (2013). Meritocratic Education and Social Worthlessness, London: Palgrave Macmillan.
• Latimer T. (2019) Plural Voting And Political Equality: A Thought Experiment in Democratic Theory. European Journal of Political Theory.17(1):65-86.
• Markovits, D. (2019). The Meritocracy Trap: How America's Foundational Myth Feeds Inequality, Dismantles the Middle Class, and Devours the Elite, New York : Penguin Press.
• Mill, J.S. (1977). The Collected Works of John Stuart Mill, Volume XIX - Essays on Politics and Society Part II, ed. John M. Robson, Introduction by Alexander Brady (Toronto: University of Toronto Press, London: Routledge and Kegan Paul, 1977).
• Miller, J. (2003). J.S. Mill On Plural Voting, Competence And Participation. History of Political Thought, 24(4), 647-667.
• Miller, D. (2015). The Place of Plural Voting in Mill's Conception of Representative Government.The Review of Politics, 77(3), 399-423.
• More, T. (1997). Utopia. (Çev. S.Eyuboğlu & V. Günyol, İstanbul: Cem Yayınevi. Nichols, M P. (1984). The republic’s two alternatives: Philosopher kings and socrates. Political Theory, 12(2), 252-274.
• Özcan. A. (1994). Devşirme. TDV İslâm Ansiklopedisi, 9. cilt. s.254-257.
• Peter, L. J. ve Hull, R., (1969). The Peter Principle: Why things always go wrong, New York: Willian Morrow & Company.
• Peter, L. J. ve Hull, R., (1984). Peter İlkesi. (Çev: M. Ölçer), Ankara: Bilgi Yayınları.
• Piketty, T. (2013). Capital In the twenty-first century. Cambridge Massachusetts : The Belknap Press of Harvard University Press.
• Platon, (2008). Devlet, (çev. S. Eyüboğlu & M. A. Cimcoz), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Plomin, R. (2018). Blueprint: How DNA Makes Us Who We Are. MIT Press and Allen Lane.
• Reeve, C.D.C, (2006). Philosopher-Kings: The Argument of Plato’s “Republic”.First Edition, Cambridge, MA; Hackett Publishing Co. Inc.
• Sandel, M.J. (2020). The tyranny of merit: What's become of the common good? London: Farrar, Straus and Giroux.
• Smart, P. (1990)Some will be more equal than others'. J. S. Mill on Democracy, Freedom and Meritocracy. ARSP: Archiv Für Rechts- Und Sozialphilosophie / Archives for Philosophy of Law and Social Philosophy, 76(3), 308-323.
• Solnit, R. (2015). Bana bilgiçlik taslayan adamlar. (Çev: A. Küçük), İstanbul: Encore.
• Tannock, S. (2008). The Problem Of Education‐Based Discrimination. British Journal of Sociology of Education, 29(5), 439-449.
• Trahair, R.C.S. (1999). Utopias and utopians –an historical dictionary. Westport: Greenwood Press.
• Waller J.C. 2004. Becoming a Darwinian: the micro-politics of Sir Francis Galton's Scientific Career 1859-65. Annals of Science. 61(2), 141-63.
• Weber, M. [1922] (1954). Max Weber On Law in Economy and Society. Cambridge : Harvard University Press.
• Young, M. D. (2008). The rise of the meritocracy. 11.th ed. New Jersey: Transaction Publishers.