Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinde Sorumluluk Duygusu ve Sorumluluk Davranışı Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2015, Cilt: 33 Sayı: 33, 7 - 23, 01.06.2015

Muammer Cengil

Öz

Bu çalışma Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin sorumluluk duygusu ve sorumluluk davranışları üzerinde yapılmış, teorik ve uygulama bölümlerinden oluşan bir araştırmadır. Çalışmamızın teorik kısmında sorumluluk kavramı ile ilgili yapılmış çalışmalar gözden geçirilmiş ve çalışmanın kuramsal temeli oluşturulmuştur. Uygulama kısmında ise Özen tarafından 2008 yılında geliştirilmiş olan 18 maddeden oluşan likert tipi “Sorumluluk Duygusu ve Davranışı Ölçeği”nden elde edilen verilerin analizi yapılmıştır. Bu bağlamda Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 4. Sınıf öğrencilerinin sorumluluk duygusu ve sorumluluk davranışı düzeyleri, cinsiyet, yaşamın çoğunluğunun geçirildiği yerleşim yeri ve ailenin ekonomik düzeyi değişkenleri açısından ele alınmıştır. Bulgular yorumlanırken örneklem grubunun yüksek düzeyde din eğitimi veren İlahiyat Fakültesi öğrencileri olduğu göz ardı edilmemiştir. Araştırma sonucunda elde ettiğimiz veriler Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 4. Sınıf öğrencilerinin sorumluluk duygusu ve sorumluluk davranışı düzeylerinin yüksek olduğu ve bu sonucun ortaya çıkmasında genel anlamda aldıkları üniversite eğitiminin özelde ise din eğitiminin katkısı olduğu sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Sorumluluk, Sorumluluk Gelişimi, Sorumluluk Ölçeği, Din Eğitimi

Kaynakça

• Aladağ, Soner, “İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Değer Eğitimi Yaklaşımlarının Öğrencilerin Sorumluluk Değerini Kazanma Düzeyine Etkisi” (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üni. Eğt. Bil. Enst., Ankara, 2009. Atkinson, Rita, Atkinson, Richard, Psikolojiye Giriş, çev.; Yavuz Alogan, Arkadaş Yay., Ankara 1999.
• Baymur, Feriha, Genel Psikoloji, 11. Bsk., İnkılap Kitabevi, İstanbul 1994.
• Betül Tellioğlu, İlk Yetişkinlik Döneminde Sorumluluk ve Dindarlık İlişkisi (Yayınlanmamış Yük. Lis. Tezi), Ondokuz Mayıs Üni. Sos. Bil. Enst., Samsun 2015.
• Cüceloğlu, Doğan, Keşkesiz Bir Yaşam İçin İletişim Donanımları, 5. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2002.
• ---------, İyi Düşün Doğru Karar Ver, 27. Baskı, Sistem Yay., İstanbul, 1998. Dodurgalı, Abdurrahman, “Çocukta Sorumluluk Bilincinin Önemi ve Ailede
• Kazandırılması”, Çocuk ve Ergen Eğitiminde Anne Baba Tutumları, İstanbul, 2010.
• Ercan, Başak, “Ortaöğretim Öğretmenlerinin Sosyal Sorumluluk Anlayışı ve Uygulamaları-Antalya Örneği” (Yayınlanmamış Yük. Lis. Tezi) Akdeniz Üni. Sos. Bil. Enst., Antalya 2009.
• Foulquie, Paul, Pedagoji Sözlüğü, çev.; Cenap Karakaya, Sosyal Yay., İstanbul 1994.
• Geçtan, Engin, “Varoluşçu Psikolojinin Temel İlkeleri”, Ankara Üni. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, c.: 7, Sayı: 1, 1974.
• Golzar, Farida Abdi, “İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerine Yönelik Sorumluluk Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Sorumluluk Düzeylerinin Cinsiyet, Denetim Odağı ve Akademik Başarıya Göre İncelenmesi” (Yayımlanmamış Yük. Lis. Tezi), Hacetteme Üni. Sos. Bil. Enst., Ankara, 2006.
• Humphreys, Tony, Disiplin Nedir? Ne Değildir?, çev.; Berat Çelik, Epsilon Yay., 1999.
• Kaner, Sema, “Kontrol Kuramı (Control Theory) ve Gerçeklik Terapisi (Reality Therapy)”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, c., 26, sayı: 2, Yıl: 1993.
• Kocabaş, İsmail, “Üniversite Öğrencilerinin Gözünde Sosyal Sorumluluk İmajı: Selçuk Üniversitesi Örneği”, (Yayımlanmamış Yük. Lis. Tezi), Selçuk Üni. Sos. Bil. Enst., Konya, 2014.
• Kunter (Balcı), Zeynep, “Geştalt Terapisi”, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Yıl: 1995, Sayı, 7.
• Nelsen, Jane, Lott, Lynn, Glenn, Stephen, Sınıfta Pozitif Disiplin, çev.; M. Koyuncu, Hayat Yay., İstanbul, 2001.
• Özen, Yener, Yarına Kalmak Adına Sorumluluk Eğitimi, Nobel Yay., Ankara, 2001.
• ---------, Gülaçtı, Fikret, Çıkılı, Yahya, “İlköğretim Öğrencilerinin Sorumluluk Duygusu ve Davranış Düzeyleri İle İç-Denetimsel Sorumluluk ile Dış-Denetimsel Sorumluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, c., 4, sayı: 2, Yıl: 2002.
• ---------, “Sorumluluk Duygusu ve Davranışı Ölçeğinin Geliştirilmesi Güvenirliği ve Geçerliği, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Sayı: 7, Yıl: 2013.
• ---------, “İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Kişisel ve Sosyal Sorumluluk Yordayıcılarının İncelenmesi”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üni. Sos. Bil. Enst., Erzurum, 2009.
• Russel, J., “Sartre, Therapy And Expanding The Concept Of Responsibility”, American Journal of Psychoanalysis, Sayı: 38, Yıl: 1978. Sürücü, Özlem, “Çocuklarda Otokontrol ve Sorumluluk Bilinci”, Çoluk Çocuk Dergisi, Aylık Anne Baba ve Eğitimci Dergisi, Kök Yay., Ankara, 2007. Şahan, Büşra, “Okul Öncesi 5-6 Yaş Grubu Öğrencilerin Sorumluluk Kazanma
• Değerlendirilmesi” (Yayınlanmamış Yük. Lis. Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üni. Sos. Bil. Enst., Çanakkale, 2011.
• Şahan, Enver, “İlköğretim 5. ve 8. Sınıf Ders Programlarındaki Sorumluluk Eğitimine Dönük Kazanımların Gerçekleşme Düzeyleri” (Yayınlanmamış Yük. Lis. Tezi), Ahi Evran Üni. Sos. Bil. Enst., Kırşehir, 2011.
• Topses, Gürsen, “Davranışçı ve Varoluşçu-Humanistik Psikolojik Danışma Kuramlarının Ayırtedici ve Örtüşen Nitelikleri, International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, c. 1, Sayı: 3, Yıl: 2012.
• Yalçın, İlhan, Voltan-Acar, Nilüfer, “Candan Erçetin‟in Seslendirdiği Şarkıların Gestalt Terapi Açısından Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl: 2006.
• Yalom, Irvin D., Existential Psychotherapy, BasicBooks, USA, 1980.
• Yeğin, Hüseyin İ., Üniversite Gençliğinde Vefa Duygusu, Rağbet Yayınları, İstanbul, 2015.
• Yeşilyaprak, Binnur, Eğitimde Rehberlik Hizmetleri, Nobel Yay., Ankara, 2008. Yontar, Alper, “Sosyal Bilgiler Programında Kazandırılması Hedeflenen Sorumluluk Değeri ve Empati Becerisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üni. Eğit. Bil. Enst., Ankara, 2013.