Harran Ovasında Farklı Drenaj Yönetimlerinin Su Dengesi Üzerine Etkileri

Yıl 2014, Cilt: 18 Sayı: 4, 48 - 59, 01.12.2015

İdris Bahçeci

Öz

Harran ovasında yüzeyaltı drenaj sistemlerinde, biri serbest akışlı (SD), ikisi farklı düzeylerde denetimli (KD1 – KD2) üç toplayıcı dren ve etki alanları izlenmiştir. İzleme süresince pamuk yetiştirilen deneme tarlalarında, sulama sayıları 5-7, sulama suyu miktarları 400-946 mm, drenaj oranları ise %1-12 arasında değişmiştir. Serbest drenaj alanında 2011’de 490 mm sulama suyu uygulanmış, 85 gün dren akışı ile ortalama dren debisi  0.73 mm d^-1, 2012 de 490 mm sulama suyu uygulanmış ve 80 gün dren akışı sonunda drenaj suyu miktarı 52 mm ortalama debi ise 0.65 mm d^-1 olmuştur. Kontrollü drenaj alanında 2011’de 517 mm sulama suyu uygulanmış, dren akışı 22 gün, drenaj suyu miktarı 42 mm ve drenaj oranı %8’ dir. 2012 de ise 946 mm sulama suyu uygulanmış 20 gün dren akışı sonunda drenaj suyu miktarı 75 mm ve drenaj oranı %8 olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Su dengesi; kontrollü drenaj; Harran ovası; drenaj oranı

Kaynakça

• Abbott, C. L. Cascio A L, .Abdel-Gawad, S Morris, J. Hess T. 2003. GuidelinesforControlledDrainage (KAR Project R7133) Report OD 147 February 2003 Department of İnternational Developement.
• Anonim, 2003. Harran Ovası sulama drenaj izleme raporu (basılmamış) DSİ Şanlıurfa Bölge Müdürlüğü DSİ, 2004. Harran Ovası sulama drenaj izleme raporu (basılmamış) DSİ Şanlıurfa Bölge Müdürlüğü
• Anonim, 2008. Harran Ovası sulamaları izleme raporu. (Basılmamış) DSİ 15.Bölge Müdürlüğü, Şanlıurfa
• Ayars J. E.; Christen, E. W.; Hornbuckle, J. W. 2006. Controlled drainage for improved water management in arid regions irrigated agriculture 2006,vol. 86, n 1-2 (236 p.) [Document: 12 p.] (40 ref.), pp. 128-139 [12 p.
• Bahçeci, İ. Nacar, A.S. 2005 Harran Ovasında Kurulacak Yüzeyaltı Drenaj Sistemlerinin Tasarımlama Ölçütleri IV. GAP Tarım Kongresi, , 21-23 Eylül 2005, 1750s, 1120-1128 Şanlıurfa
• Bahçeci, İ., 2013. Toprak Reformu Şanlıurfa Bölge Müdürlüğü ile yapılan görüşmeler
• Dayem A.D., ve Ritzema, H.P., 1990. Verification of drainage design criteria in the Nile Delta, Egypt. Irrigation and Drainage Systems, 4, 2, pp 117-131.
• DMİ, 2012. Meteorolojik veriler, Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü. ANKARA
• Dugas, W.A., Weyer, W.S. Barrs, H.D. ve, Fleetwood, R.J., 1990. Effects of soiltype on soybean crop water use in weighing lysimeters II. Rootgrowth, soil water extraction and watertable contributions. IrrigationScience, 11:77-81.
• Evans, R. Gilliam, J.W. Skaggs,W. 1996. Controlled Drainage Management Guidelines For Improving Drainage Water Quality. Publishedby: North Carolina CooperativeExtension Service PublicationNumber: AG 443 Last Electronic Revision: June 1996 (KNS)
• Gemalmaz, E., 1993. Drenaj Mühendisliği, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:746, Ziraat Fakültesi No: 317, Erzurum.
• Hutmacher, R.B., Ayars, J.E., Vail, S.S. Bravo, A.D. Dettinger, D. Schoneman R.A.. 1996. Uptake of shallow groundwater by cotton: growth stage, groundwater salinity effects in column lysimeters. Agricultural Water Management, 31: 205-223.
• Karaata, H., 1991. Urfa–Harran Ovası Sulama Rehberi. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, KHGM Şanlıurfa Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 10, Rapor Yayın No: 8, Şanlıurfa.
• Masoud SN Parsinejad, M. ve Mirzaei F. 2009. Controlled Drainage Effects on Crop Yieldand Water Use Efficiency under Semi-Arid Condition of Iran. World Environmental and WaterResources Congress 2009: Great Rivers Proceedings of World Environmental and WaterResourcesCongress
• Oosterbaan R.J, (1988). Agricultural drainage criteria for drainage a systems analysis. Agricultural Watermanagement, 14, pp, 79-88.
• Oosterbaan, R.J., Abu Senna. M, 1990. Using Saltmod to predict drainage for salinity control. Towards Integration of Irrigation and Drainage Management. Proceedings of the Jubile symposium at the occasion of the 40th anniversary of ILRI, p: 43-49, Wageningen, The Netherlands.
• Ritzema, H.P., 1994. Drainage Principles and Applications, ILRI Publication 16., International Institute of Land Reclamation and Improvement (ILRI), Wageningen, The Netherlands National Research Council. 1989. Irrigation-Induced Water Quality Problems, National Academy Press, Washington, D.C., p:157
• Soppe, R.W., Ayars J.E veGrismer, M.E., 2002. Using capacitance probes to measure soil water in lysimeters with shallow saline ground water. In: Proceedings of the First International Sym. on Soil Water Measurement using Capacitance, Impedance and Time Domain Transmission (TDT).