FEYYAZ KAYACAN’IN ŞİŞEDEKİ ADAM ADLI ESERİNDE VAROLUŞÇU UNSURLAR

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 8, 631 - 651, 31.12.2021

Ayşe Nur Çıraklı

Öz

Varoluşçuluk, 19. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan; topluma ve geçmişine yabancılaşmış, umudunu ve güvenini yitirmiş huzursuz bireylerin iç dünyalarını yansıtan, öznelliğin temel ilke olarak kabul edildiği bir geleneğe başkaldırı ve arayış akımıdır. Edebiyat ise bireyi ve bireyin karakteri sayesinde var ettiği yaşantısını tasvir edebilme olanağı ile somut bireyci anlayışa sahip olan varoluşçuluk akımının iletişim yöntemlerinden biri ve şüphesiz en güçlüsü olmuştur. Türk edebiyatında varoluşçuluk akımının yoğun izleri ilk olarak 1950 Kuşağı sanatçılarında görülmüştür. Bu kuşak içerisinde yer alan ve hatta kuşağın öncü sanatçısı olan Feyyaz Kayacan; Şişedeki Adam (1957), Sığınak Hikâyeleri (1962), Cehennemde Bir Yusuf (1964), Gibiciler (1967), Hiçoğlu’nun Serüvenleri (1969) ve Bir Deli Değilin Defterleri (1987)adlı öykülerinde görülen varoluşçu etki itibarıyla dönemin edebiyat anlayışına önemli ölçüde katkıda bulunmuştur. Çalışmada; yazarın ilk öykü kitabı olan Şişedeki Adam, varoluşçuluk bağlamında incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Feyyaz Kayacan, Şişedeki Adam, Varoluşçuluk

EXISTENTIALIST ELEMENTS IN FEYYAZ KAYACAN’S ŞİŞEDEKİ ADAM

Öz

Existentialism, emerged in Europe in the 19th century; alienated from society and its past, reflecting the iner worlds of restless individuals who have lost hope and trust, it is a movement of rebellion and search against a tradition in which subjectivity is accepted as the basic principle. Literature, on the other hand, has been one of the most powerful communication methods of the existentialism movement, which hasa concrete individualistic understanding with the opportunity to derscribe the individual and the life created by the individual’s character. Intense traces of the existentialism movement in Turkish literature were first seen in the 1950s generation artists. Feyyaz Kayacan, who is in this generation and even the leading artist of the generation, contributed significantly to the literary understanding of the period in terms of the existential influence seen in his stories called Şişedeki Adam (1957), Sığınak Hikâyeleri (1962), Cehennemde Bir Yusuf (1964), Gibiciler (1967), Hiçoğlu’nun Serüvenleri (1969) and Bir Deli Değilin Defterleri (1987).In the study; the outhor’s first story book Şişedeki Adam, has been studied in the context of existentialism.

Anahtar Kelimeler

Feyyaz Kayacan, Şişedeki Adam, Existentialism

Kaynakça

• Cevizci, Ahmet (2019). Felsefe Sözlüğü.İstanbul: Say Yayınları.
• Dağ, İhsan (2019). “Psikolojinin Işığında Kaygı”.Doğu Batı Dergisi, S. 6, s. 173-181.
• Dostoyevski, Fyodor (2005). Yeraltından Notlar. İstanbul: İskele Yayıncılık.
• Gündoğan, Ali Osman (2018). Albert Camus ve Başkaldırma Felsefesi.İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Işık, Hüseyin Cem (2008). Türk Öykücülüğünde 1950 Kuşağı ve Varoluşçuluk. Yüksek Lisans tezi. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kayacan, Feyyaz (1967). “Soruşturma: Feyyaz Kayacan’ın Yanıtı”. Yeni Ufuklar Dergisi, C. 15, S. 176, s.51-53.
• Kayacan, Feyyaz (2018). Şişedeki Adam, Hiçoğlunun Serüvenleri. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları.
• Kierkegaard, Soren (2019). Ölümcül Hastalık Umutsuzluk, (Çev. Mehmet Mukadder Yakupoğlu). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Kierkegaard, Soren (2020). Korku ve Titreme, (Çev. İsmail Yerguz). İstanbul: Say Yayınları.
• Sartre, Jean-Paul (2019). Varoluşçuluk, (Çev. Asım Bezirci). İstanbul: Say Yayınları.
• Wartenberg, Thomas E. (2018). Yeni Başlayanlar İçin Varoluşçuluk, İstanbul: Say Yayınları.