BİR İSMAİL HİKMET ERTAYLAN ESERİ: VUSLAT-I MEMNÛA

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 131 - 146, 29.06.2023

Serkan Tuna , Tarık Topay

Öz

Daha çok araştırmacı, edebiyat tarihçisi ve akademik kimliğiyle tanınan İsmail Hikmet Ertaylan, yazı hayatının ilk döneminde hikâye, şiir, piyes gibi edebî türlerde eserler kaleme almıştır. 1908’de nesir türünde yazdığı ve neşrettiği ilk eseri olan Vuslat-ı Memnûa bunlardan biridir. II. Meşrutiyet’in ilanından hemen sonra basılan ve dönemin hakim roman/hikâye özelliklerini taşıyan eserde; İsmail Hikmet Ertaylan’ın sahip olduğu resim becerisi ve başarısının yanı sıra Galatasaray Mekteb-i Sultanisinde tanıştığı, hayatı boyunca bağlılık, hayranlık, saygı duyduğu Tevfik Fikret ile yine Tevfik Fikret’in mensubu olduğu Servet-i Fünun ekolünün Türk edebiyatına getirdiği anlayış, tesir ve yeniliklerin izlerini görmek mümkündür. Bununla birlikte İsmail Hikmet Ertaylan’ın neşredildiği 1908’den bugüne kadar kataloglarda kalan eseri, yeni yazıya aktarılarak yayımlanmamış, hakkında doğrudan kapsamlı bir değerlendirme ve çalışma yapılmamıştır. Ortaya çıkan bu eksiklik sebebiyle de müellifin edebî yönü geri planda kalmıştır. Eksik kalan yönlere işaret etmek için, bu çalışmada, öncelikle İsmail Hikmet Ertaylan’ın biyografisine ve edebî faaliyetlerine, daha sonra da Vuslat-ı Memnûa eserinin özeti, değerlendirilmesi ve yeni yazıya aktarımına yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

İsmail Hikmet Ertaylan, II. Meşrutiyet Dönemi, hikâye, roman

Kaynakça

• Akün, Ömer Faruk (1995). “İsmail Hikmet Ertaylan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 11. s. 309-312.
• Ertaylan, İsmail Hikmet (1958). Dergi. Sovyetler Birliğini Öğrenme Enstitüsü. Yıl: 4. Münih. s. 84-92.
• Ezilmez, Hüseyin (2021). “İsmail Hikmet Ertaylan’ın Az Bilinen Efenin Düğünü Adlı Eseri Üzerine Bir İnceleme”. Turnalar Uluslararası Hakemli Türk Dili, Kültür ve Edebiyat Dergisi. Y. 23. S. 83. s. 51-60.
• Gündüz, Osman (2013). İkinci Meşrutiyet Romanı 1908-1918 Yapısal ve Tematik İnceleme. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Işık, İhsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. 3. Ankara: Elvan Yayınları.
• [Ertaylan], İsmail Hikmet (1919). “Bir İki Söz”. Haftalık Gazete. Sene: 1. Sayı: 30. s. 6-7.
• Mücellidoğlu, Ali Çankaya (1968). Yeni Mükiye Târihi ve Mülkiyeliler (Mülkiye Şeref Kitabı). C. IV. Ankara: Mars Matbaası.
• Okay, M. Orhan (2020). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Özlük, Nuran (2011). “Düşünce Mecmuası ve Sistematik İndeksi”. Türkiyat Mecmuası. C. 21. S. 1. s. 329-344.
• Şahin, Seval (2005). Tevfik Fikret, Düşünce Dergisi, Nüsha-i Mahsûsa, 1918. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2003). “Ertaylan, İsmail Hikmet”. C. 3. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Topçu, Esra (2021). “Haftalık Gazete”. Türklük Bilimi Araştırmaları. N. 50. s. 165-184.
• Yılmaz, Ayça (2021). İsmail Hikmet Ertaylan’ın Bînamazın Otuz Üç Gecesi Adlı Eserinin Yeni Yazıya Aktarımı ve Tahlili. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çankırı: Çankırı Karatekin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı.