Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Kan Bağışına Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 5 - 9, 31.05.2018

Elçin Efteli Emel Tuğrul , Senan Ergin

Öz

Giriş:
Kan bağışı toplumsal olarak kişisel sorumluluklarımızdan biridir ve toplum
içerisinde yardımlaşma, dayanışma gibi değerlerimizi geliştirerek toplumsal
sorumluluklarımızı yerine getirmemizde farkındalık uyandırmaktadır. Kan
bağışına yönelik toplumsal bilincin oluşması ve gelişmesi eğitim ile
gerçekleştirilebilir. 

Amaç:
Bu araştırmanın amacı hemşirelik bölümü öğrencilerinin kan bağışına yönelik
tutumlarının belirlenmesidir.

 Yöntem:
Araştırma 2017-2018 öğretim yılında Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık
Bilimleri Fakültesi Hemşirelik bölümünde eğitim gören ve araştırmaya katılmayı
kabul eden 402 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmada “Tanıtıcı Bilgi Formu” ve
“Kan Bağışı Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler sayı, yüzde, student t testi
ve varyans analizi ile değerlendirilmiştir.

Bulgular:
Araştırmaya katılanların yaş ortalamalarının 20.52±1,77 olduğu ve %76.4’ünün kadın ve  % 23.6’sının erkek olduğu belirlendi.
Öğrencilerin kan bağışı tutumu toplam puan ortalamaları 83.47±9.47’dır. Ölçek toplam puanları ile
öğrencilerin sınıfları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir
fark olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin alt boyutları değerlendirildiğinde; öğrencilerin
kan bağışı tutum ölçeği toplumsal ve sosyal sorumluluk, endişe ve toplumsal
görüş ve anlayış boyutu puan ortalaması sırasıyla 50.32±5.28, 22.17±6.29,
10.97±3.46’dır. Toplumsal
ve sosyal sorumluluk alt boyutu ortalamasının kadınlarda daha yüksek ve
istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir.

Sonuç: Çalışmada hemşirelik bölümü öğrencilerinin kan
bağışı tutum ve davranışlarının olumlu olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik Öğrencisi, Kan Bağışı, Tutum

Nursing Students' Blood Donation Determination Of Attitudes

Öz

Backround:
Blood donation is one of our personal responsibilities socially and it
awareness that we fulfill our social responsibilities by improving our values
like cooperation and solidarity within the society. The development of social
consciousness about blood donation can be realized through education.

Objective:
The aim of this research is to determine the attitudes of the nursing
department students towards blood donation.

Methods:
Research is designed as descriptive research. The study was conducted with
Mehmet Akif Ersoy University Health Sciences Faculty 402 students who were
educated in the nursing department and accepted to participate in the research
in the 2017-2018 academic year. "Introductory Information Form" and
"Blood Donation Attitude Scale" were used in the study. Data were
analyzed frequencies, percentage, student t test and analysis of variance.

Results:
It was determined that the average age of the participants was 20.52±1.77,
76.4% were female and 23.6% were male. The total score average of students' blood
donation attitude is 83.47±9.47. It was determined that there was a
statistically significant difference between the total scores of the scale and
the classes of the students. When sub-dimensions of the scale are evaluated. The
mean scores of students' blood donation attitude scale social and social
responsibility, anxiety and social opinion and understanding dimension scores
were respectively 50.32±5.28, 22.17±6.29, 10.97±3.46. The average social and
social responsibility subscale was found to be higher and statistically
significant in women.

Conclusion: It was determined that the blood donation
attitudes and behaviors of the nursing students in the study were positive.

Anahtar Kelimeler

Attitude, Blood Donation, Nursing Student

Kaynakça

• 1. Akalın, S., Başkan, B., Saçar, S., Kutlu, S.S., & Turgut, H. (2011). Denizli’de kan donörlerinde HBsAg, anti-HCV ve RPR seroprevelansı-özgün araştırma. Klimik Dergisi, 24 (2):101-104.
• 2. Alam, M., & Masalmeh, D. B. D. (2004). Knowledge, attitudes and practices regarding blood donation among the Saudi population. Saudi Medical Journal, 25(3): 318-321.
• 3. Al-Drees, A. M. (2008). Attitude, belief and knowledge about blood donation and transfusion in Saudi population. Pakistan J Med Sci, 24,74-9.
• 4. Allen, J., & Butler, D. D. (1993). Assessing the effects of donor knowledge risk on intentions. Marketing Health Services, 13(3):26-33.
• 5. Çelik, C., & Güven, G. (2015) Kan bağışı tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. EÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2): 504-520
• 6. Cevizci, S., Erginöz, E., & Yüceokur, A. (2010). Gönüllü kan bağışçılığı ve kan verme davranışını etkileyen faktörler. Turkiye Klinikleri Cardiovascular Sciences, 22(1): 85-92
• 7. Chen, J. X., Zhang, T. M., Lim, F. L., Wu, H. C., Lei, T. F., Yeong, P. K., & Xia, S. J. (2006). Current knowledge and attitudes about organ donation and transplantation among Chinese university students. Transplantation proceedings, 38, 2761-2765.
• 8. Daştan, N. B., Daştan, M., & Kıranşal, N. (2013). Practices and attitudes towards blood donation in health high school students. Journal of Human Sciences, 10(1): 293-306.
• 9. Goncalez, T. T., Sabino, E. C., Chen, S., Salles, N. A., Chamone, D. A., McFarland, W., & Murphy, E. L. (2008). Knowledge, attitudes and motivations among blood donors in Sao Paulo, Brazil. AIDS and Behavior, 12(1): 39.
• 10. Güler, V., & Armağan, E. (2003). Kan ve kan ürünleri. STED, 12: 421-3.
• 11. Hablemitoğlu Ş, Özkan Y, Yıldırım F. (2010). Bir fedakâkarlık örneği olarak" Kan bağışı". Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(20).
• 12. Kaya, E., Sezek, F., & Doğan, S. (2007). Üniversite öğrencilerinin kan bağışına karşı tutumları ve kan bağışında alan bilgilerinin etkisinin incelenmesi. Cankaya University Journal of Arts and Sciences, 1(7):97-114.
• 13. Küçükkara, G., Dönmez, T. B., Altındiş, A., Aslan, F. G., & Altındiş, S. (2017). Üniversite öğrencilerinin kan bağışı konusundaki farkındalıkları ve yaklaşımları. Journal of Human Rhythm, 3(3): 151-156.
• 14. Kutlu, Ö., & Babadoğan, C. (2003). İlköğretim programları ve ders kitaplarında HIV/AIDS konularının yeri ve ele alınış biçimi. HIV/AIDS Dergisi, 6 (3): 65-66.
• 15. Mahmoudızadeh, F., & Mortazavı, Y. (2008). Evaluation of the awareness of students in Zanjan universities about blood donation eligibility criteria. SJIBTO, 195-202.
• 16. Marantidou, O., Loukopoulou, L., Zervou, E., Martinis, G., Egglezou, A., Fountouli, P., & Maniatis, A. (2007). Factors that motivate and hinder blood donation in Greece. Transfusion Medicine, 17(6): 443-450.
• 17. Nwogoh, B., Aigberadion, U., & Nwannadi, A. I. (2013). Knowledge, attitude, and practice of voluntary blood donation among healthcare workers at the University of Benin Teaching Hospital, Benin City, Nigeria. Journal of blood transfusion, 1-6.
• 18. Özmen, D., Çetinkaya, A. Ç., Sarızeybek, B., & Zeybek, A. (2008). Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin organ bağışına ilişkin bilgi ve görüşleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 28(3): 311-318.
• 19. Özpulat, F. (2017). Üniversite öğrencilerinin kan ve organ bağışına ilişkin düşünceleri. HSP, 4( 2): 71.
• 20. Randa, A. C., Cömert, A., Adıgüzel, B., Balıkçıoğlu, C., Örnekol, C., Bayındır, P., & Bakal, İ. S. (2011). Türk Kızılayı orta anadolu bölgesi kan ürünleri tedarik zinciri yönetimi projesi. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 22(3): 22-70.
• 21. Ringwald, J., Lange, N., Rabe, C., Zimmermann, R., Strasser, E., Hendelmeier, M., & Eckstein, R. (2007). Why do some apheresis donors donate blood just once?. Vox sanguinis, 93(4): 354-362.
• 22. Sabu, K. M., Remya, A., Binu, V. S., & Vivek, R. (2011). Knowledge, attitude and practice on blood donation among health science students in a university campus, South India. Online Journal of Health and Allied Sciences, 10(2):1-3.
• 23. Şıhbaraklıoğlu, H. (2014). Kayseri ilinde toplumun kan bağışına karşı tutum ve davranışları [Yüksek Lisans Tezi]. T.C. Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
• 24. Singh, S., Muninarayana, C., Venkatesha, M., & Anil, N. S. (2015). Blood donation awareness and beliefs among medical and nursing students. Int J Med Sci Public Health, 4(10), 1338-42.
• 25. Sojka, B. N., & Sojka, P. (2008). The blood donation experience: self‐reported motives and obstacles for donating blood. Vox sanguinis, 94(1):56-63.
• 26. Soyal, H., & Yarar, O. (2017). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin kan bağışına karşı tutum ve davranışları. Marmara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1(2):65-68.
• 27. Sungur, M. A., & Mayda, A. S. (2014). Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi dönem I ve dönem VI öğrencilerinin organ bağışı konusunda bilgi ve tutumları. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(2): 15-20.
• 28. T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye’de kan tedarik sisteminin güçlendirilmesi teknik destek projesi Aralık, 2013. Erişim tarihi:15.05.2018 http://www.shgm.saglik.gov.tr /dosya/188069/h/ulusal-kan-ve-kan-bilesenleri-rehberi-kan-bagisi-bolumu-.pdf.
• 29. Türk Kızılayı. Kan hizmetleri genel müdürlüğü faaliyet kitabı Ankara, 2016. Erişim Tarihi:01.05.2018.http://www.kanver.org/Upload/Dokuman/Dosya/93488678_khgm_2016.pdf
• 30. Uma, S., Arun, R., & Arumugam, P. (2013). The knowledge, attitude and practice towards blood donation among voluntary blood donors in Chennai, India. Journal of clinical and diagnostic research: JCDR, 7(6):1043.
• 31. Wiwanitkit, V. (2000). A study on attitude towards blood donation among people in a rural district, Thailand. Southeast Asian J Trop Med Public Health, 31: 609-11.
• 32. Yaşar, K. K., Pehlivanoğlu, F., Işik, M. E., Çiçek, G., Gürsoy, S., Şimşek, M., ... & Şengöz, G. (2011). Ne kadar farkındayız? Kan bağışı konusunda doktor anketi. Medical Bulletin of Haseki/Haseki Tip Bulteni, 49(2): 56-61.
• 33. Yazıcı, S. Ö., Kavak, H. O., Kaya, E., Tekin, A., & Kalaycı, I. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin organ nakli ve bağışı konusunda bilgi ve düşüncelerinin belirlenmesi. MAKÜ Sag. Bil. Enst. Derg, 3(2): 66-76.
• 34. Yıldız, Ç., Emekdaş, G., Kanık, A., Tiftik, N., Solaz, N., Aslan, G., & Otağ, F. (2006). Neden kan bağışlamıyoruz. Mersin ili’nde yaşayanlarda kan bağışına genel bakış: anket çalişmasi. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection), 20(1): 41-55.