GENÇ TÜKETİCİLERİN HELAL SERTİFİKASI KONUSUNDA FARKINDALIĞI VE BUNUN GIDA TERCİHİ ÜZERİNE ETKİLERİ: KAYSERİ İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 110 - 121, 16.03.2020

Mükerrem Akbulut , Şule Daştan , Emrah Can , Oya Sipahioglu

Öz

Dünyada ve Türkiye’de helal gıda pazarının günden güne hızlı bir şekilde geliştiği gözlemlenmektedir. Helal sertifikalı gıda ürünlerinin geleceğini, günümüz gençliğinin helal sertifikası konusundaki farkındalığı ve talepleri belirleyecektir. Bu çalışmanın amacı, 18-32 yaş arasındaki genç tüketicilerin helal gıda sertifikası konusunda farkındalıklarının ve bunun gıda tercihleri ile satın alma kararına etkisinin araştırılmasıdır. Bu çalışma kapsamında Kayseri ili Erciyes Üniversitesi’nde bulunan İlahiyat Fakültesi ve Mühendislik Fakültesi öğrencilerinin dindarlık düzeyinin, helal sertifikası hakkında bilgi seviyelerinin, helal sertifikasına verdikleri önemin ve bunun satın alma kararına etkisinin ölçülmesi amacıyla bir anket uygulanmıştır. Ayrıca aynı amaçla daha fazla genç tüketiciye ulaşmak için internet üzerinden de bir anket çalışması yapılmıştır. Bu anketlere toplamda 772 kişi katılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, ilahiyat fakültesi öğrencilerinin dini hassasiyetlerinin daha yüksek, internet anketine katılan genç tüketicilerin ise helal sertifikası konusunda daha bilinçli oldukları bulunmuştur. Bununla birlikte genel nüfusu temsil eden mühendislik fakültesi öğrencilerinin verdikleri puanların da yüksek oluşu, bu grubun da helal sertifikası konusunda önemli düzeyde bilinçli olduğunu göstermiştir. Ayrıca helal sertifikası konusunda genç kadın tüketicilerin, erkek tüketicilerden daha dazla hassasiyet gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak genç tüketiciler arasında yüksek helal gıda duyarlılığı belirlenmiş olup helal sertifikalı ürün ve işletmelere olan talep kuvvetlidir.

Anahtar Kelimeler

helal gıda

Kaynakça

• Anonim, (2017). Why Muslims are the world’s fastest growing religious group. Pew Research Center, https://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/04/06/why-muslims-are-the-worlds-fastest-growing-religious-group/, Son Erişim Tarihi: 31.12.2019
• Anonim, (2018). Tüketici profili ve bilinç düzeyi araştırma raporu. Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/duyurular/tuketici-profili-ve-bilinc-duzeyi-arastirma-raporu, Son Erişim Tarihi: 06.01.2020
• Anonim, (2020). Definition of youth. United Nations Department of Economic and Social Affairs (UNDESA), https://www.un.org/esa/socdev/documents/youth/fact-sheets/youth-definition.pdf , Son Erişim Tarihi: 06.01.2020
• Aslan, H., Aslan., İ. (2018). Helal gıda sektörü: Malezya ve Türkiye karşılaştırılması. Uluslararası Battalgazi Multi Disipliner Çalışmalar Kongresi, 7-9 Aralık 2018, Malatya, s. 2930-2939.
• Baş, H. (2017). Türki̇ye’de genç nüfus: Sorunlar ve poli̇ti̇kalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (27): 255–288.
• Batu, A. (2012). Türkiye’de helal (mahzursuz) gıda ve helal belgelendirme sistemi, Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 7 (1): 51-61.
• Çukadar, M. (2015). Kahramanmaraş ili kent merkezinde helal gıda konusunda tüketici davranışları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, Türkiye, 81 s.
• Derin, N., Türk, M., ve Demirtaş, Ö. (2019). Gençlerin helal gıda hakkındaki algı ve farkındalıklarını belirlemeye dönük keşfedici bir araştırma. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (1): 60-72. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.467231
• GİMDES, (2019). GİMDES hakkında merak edilenler. http://www.gimdes.org/gimdes-hakkinda-merak-edilenler.html, Son Erişim Tarihi: 02.12.2019
• Güven, M. ve Şentepe A. (2015). Kişilik özellikleri ve dindarlık ilişkisi üzerine ampirik bir araştırma. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17 (31): 27-44.
• Hacıhasanoğlu, P., Kara, M., Hacıhasanoğlu, T., (2018). Üniversite öğrencilerinin helal ürün algı, tutum ve beklentileri: Bozok Üniversitesi örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 14 (özel sayı): 129-146.
• Hasan, H. (2016). A study on awareness and perception towards halal foods among Muslim students in Kota Kinabalu, Sabah. Proceedings of the Australia-Middle East Conference on Business and Social Sciences 2016, Dubai, s. 803–811.
• Kılıç, S. (2016). Cronbach’ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders. 2016; 6 (1): 47-8, http://dx.doi.org/10.5455/jmood.20160307122823
• Kızılkaya, B. (2017). Türkiye’de helal gıda konusundaki tüketici eğilimlerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Muğla, Türkiye, 120 s.
• Kurtoğlu, R., Çiçek, B. (2013). Tüketicilerin helal ürünler hakkındaki algılama, tutum ve beklentilerini tespit etmeye yönelik bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi 8 (3): 181-205.
• Likert, R. (1932). A Technique for the Measurement of Attitudes. Archives of Psychology. 140: 1–55.
• Madenci, A , Türker, S , Bayramoğlu, Z , Eyiz, V . (2019). Tüketicilerin gıda güvenliğine yönelik tutum ve algılarını etkileyen sosyo-ekonomik faktörler: Konya ili örneği. Helal ve Etik Araştırmalar Dergisi , 1 (1) , 48-59 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/head/issue/50189/592044
• Mashitoh, A.S., Norhayati Rafida, A.R., Alina, A.R. (2013). Perception towards halal awareness and its correlation with halal certification among Muslims. Middle-East Journal of Scientific Research 13 (Approaches of Halal and Thoyyib for Society, Wellness and Health): 1–4. https://doi.org/10.5829/idosi.mejsr.2013.16.s.10021
• Mukhtar, A., Butt, M., (2012). Intention to choose halal products: the role of religiosity, Journal of Islamic Marketing 3 (2): 108-120. http://dx.doi.org/10.1108/17590831211232519
• Noordin, N., Noor, N., Hashim, M., Samicho, Z. (2009). Value chain of halal certification system: A case of the Malaysia halal industry. Proceedings of the European and Mediterranean Conference on Information Systems, 13-14 July. İzmir. pp. 1–14.
• OECD, (2013). Population and migration. http://www.oecd.org/sdd/01_Population_and_migration.pdf Son Erişim Tarihi: 01.01.2020
• Ördek, Ş. (2017). Tüketici dindarlığı ve helal gıda ürün değerlendirmeleri: Kayseri’de bir uygulama. Nuh Naci Yazgan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, Türkiye, 102 s.
• Özdemir, H. ve Yaylı, A. (2014). Tüketicilerin helal sertifikalı ürün tercihleri üzerine bir araştırma İstanbul ili örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi 6 (1): 183-202.
• Riaz, M., Chaundry, M., (2019). Handbook of Halal Food Production. CRC Press, Taylor & Francis Group, Florida, 401 s. ISBN: 9781315119564.
• Şimşek, M. (2013). Helal belgelendi̇rme ve SMIIC standardı. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 22: 19-44.
• TDK, (2019). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/?kelime=helal, Son Erişim Tarihi: 31.12.2019
• TUİK, (2019). Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30709, Son Erişim Tarihi: 09.12.2019