This study conceptually examines the Anti-Foundation Axiom and the Axiom of Choice within the structural, epistemological, and ethical dimensions of digital and physical information systems. The Anti-Foundation Axiom highlights the cyclical and contextual structuring of information, while the Axiom of Choice reveals the guiding role of selection mechanisms in information access and meaning-making processes. The study analyzes the tension between hyperlinked structures and algorithmic selection systems in digital environments and the institutional regulations shaping physical information systems. It argues that the sustainability of information architectures depends on balancing cyclical contextuality with structured choice dynamics. The contextual cyclicality offered by AFA and the structuring logic of AC provide both theoretical and practical contributions to fields such as AI-assisted knowledge curation, digital archiving, and ethical data governance—particularly in modeling information patterns and decision-making processes. In this context, the Anti-Foundation and Choice Axioms are reinterpreted not merely as mathematical assumptions but as ontological and normative compasses for contemporary information architectures. This study aims to conceptually reveal the theoretical and practical potential of axiomatic approaches within information systems.
Anti-Foundation Axiom Axiom of Choice Information Architecture Epistemology Digital Knowledge
Bu çalışma, Temelsizlik Aksiyomu ile Seçim Aksiyomu'nu dijital ve fiziksel bilgi sistemlerinin yapısal, epistemolojik ve etik boyutları bağlamında kavramsal düzeyde tartışmaktadır. Temelsizlik Aksiyomu, bilginin döngüsel ve bağlamsal örüntüler üzerinden yapılandığını vurgularken; Seçim Aksiyomu, bilgiye erişim ve anlam üretim süreçlerinde yönlendirici tercih mekanizmalarının rolünü açığa çıkarmaktadır. Çalışmada, dijital bilgi ortamlarında hiperbağlantılı yapılar ve algoritmik seçim sistemleri ile fiziksel bilgi sistemlerinde kurumsal düzenlemeler arasındaki gerilim analiz edilmiştir. Ayrıca bilgi sistemlerinin sürdürülebilirliğinin, döngüsel bağlamsallık ile yapılandırılmış tercihler arasında kurulacak dengeye bağlı olduğu ileri sürülmektedir. Temelsizlik Aksiyomu'nun sunduğu bağlamsal döngüsellik ve Seçim Aksiyomu'nun yapılandırıcı tercih ilkesi, yapay zekâ destekli bilgi kürasyonu, dijital arşivleme ve etik veri yönetimi gibi alanlarda bilgi örüntülerinin oluşumu ve karar alma süreçlerinin modellenmesi açısından kuramsal ve uygulamalı katkılar sunmaktadır. Temelsizlik ve Seçim aksiyomları, bu bağlamda yalnızca matematiksel varsayımlar değil; çağdaş bilgi mimarilerinin ontolojik ve normatif pusulaları olarak yeniden konumlandırılmaktadır. Bu çalışma, aksiyomatik yaklaşımların bilgi sistemlerindeki kuramsal ve uygulamalı potansiyelini kavramsal bir çerçevede ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Temelsizlik Aksiyomu Seçim Aksiyomu Bilgi Mimarisi Epistemoloji Dijital Bilgi Fiziksel Bilgi
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Bilgi Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 5 Ağustos 2025 |
| Kabul Tarihi | 5 Ekim 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 8 |

Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.