An Ottoman Officer in Greenwich: Ali Naci Kurtaran

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 4, 113 - 128, 30.12.2022

Kasım Hızlı

Öz

Ali Naci Bey was the son of Faik Pasha, who was the Chief of the Naval Staff during the reign of Abdülhamid II. He graduated from the Naval School with merits in 1891. As a reward, he was to be sent to England for education. However, his father did not allow him to go and thus, he missed the opportunity for education abroad. Wanting to further his education, Ali Naci boarded a ship as a fugitive and went to England to continue his education at the Royal Naval College in Greenwich. This study presents the biography, family bonds and professional career of Ali Naci Bey. Contrary to escapes which generally used to be conducted with political impulses during the reign of Abdülhamid II, the study examines the dynamics underlying this escape which was conducted for the sake of education. This study discusses the impacts of Ali Naci Bey's escape on his family and the palace

Anahtar Kelimeler

Naval School, Royal Naval College, Faik Pasha, Abdülhamid II

Greenwich'te Bir Osmanlı Subayı: Ali Naci Kurtaran

Öz

Ali Naci Bey, II. Abdülhamid devri bahriye kurmaylarından Erkân-ı Harbiye-i Bahriye Reisi Faik Paşa'nın oğludur. 1891 yılında Mekteb-i Bahriye'den dereceyle mezun olmuştur. Eğitimini ilerletmek için İngiltere'ye gitmek isteyen Ali Naci Bey'in yurtdışına gitmesine müsaade edilmemiştir. Bu durum Ali Naci Bey'in içindeki hevesi söndürmemiş, bilakis yurtdışına gitme isteğini arttırmıştır. Ali Naci, 1891 yılında İngiltere'ye bir gemi güvertesinde kaçak yollarla giderek Greenwich'teki Royal Naval College'de eğitimini sürdürmüştür. Bu çalışmada Ali Naci Bey'in biyografisi, aile bağları ve mesleki kariyeri ortaya konmuştur. II. Abdülhamid döneminde genellikle siyasi sâiklerle yapılan firarların aksine eğitim için yapılan bu firarın altında yatan dinamikler irdelenmiştir. Ali Naci Bey'in firarının aile içinde ve saray çevresindeki etkilerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bahriye Mektebi, Royal Naval College, Faik Paşa, II. Abdülhamid, Naval School, Faik Pasha, Abdülhamid II

Kaynakça

• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA)
• Deniz Tarihi Arşivi, (DTA.YKL.d), 3942/243-244.
• Hariciye Nezareti Londra Sefareti (HR.SFR.3), 381/5; 408/63; 408/70; 409/81; 409/90; 409/99; 409/101.
• Hariciye Nezareti Siyasi Kalemi (HR.SYS), 1802/42; 1812/3.
• Yıldız Perakende Evrakı Askeri Maruzat (Y.PRK.ASK), 72/18.
• Yıldız Sadaret Hususi Maruzat Evrakı (Y.A.HUS), 419/52.
• Yıldız Sadaret Resmi Maruzat Evrakı (Y.A.RES), 119/86.
• Süreli Yayınlar, Ceride-i Bahriye, Cumhuriyet, Milliyet, Pertev-i Adalet
• Salnâmeler Salname-i Bahri, Dersaadet 1315, Matbaa-i Bahriye.
• Bahriye Salnamesi, Dersaadet 1317, Matbaa-i Bahriye.
• Bahriye Salnamesi, Dersaadet 1318, Bahriye Matbaası.
• Makaleler ve Kitaplar
• Çoker, Fahri: Deniz Harp Okulumuz 1773, İstanbul: T.C. Deniz Basımevi, 1977.
• Gövsa, İbrahim Alaettin: Türk Meşhurları Ansiklopedisi, İstanbul: Yedigün Neşriyat, Tarihsiz.
• Koçu, Reşad Ekrem: İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul: Koçu Yayınları, 1971.
• Korkmaz, Mehmet: “İstanbul'dan Basra'ya Gönderilen İlk Osmanlı Harp Gemileri: Bursa ve İzmir Korvetlerinin
• Seyir Günlüğü (24 Eylül 1865-3 Aralık 1866)”, Tarih Dergisi, 69 (2019/1), 87-112.
• Korkmaz, Mehmet: Basra Körfezi'nde Osmanlı Denizcilik Faaliyetleri (1847-1914), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2021.
• Lloyd, Cristopher: “The Royal Naval Colleges at Portsmouth and Greenwich”, The Marine's Mirror, 1966, 52/2, 145-156.
• Öndeş, Osman: Bin Renk Bir Ömür Sefire Emine Esenbel'in Anıları, İstanbul: Remzi Kitabevi, 2004.
• Pakalın, Mehmed Zeki: Sicill-i Osmani Zeyli-Son Devir Osmanlı Meşhurları Ansiklopedisi, Haz. Özen Tok-Hava Selçuk, C. VI, (Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2008.
• Yenigün, Sudi: İstanbul'un İncileri Anadolu Yakası Camileri, İstanbul: Beykoz Belediyesi Yayınları, 2017.
• Yüce, Emin: Abdülhamid Donanmasında Bir Bahriyeli-Donanma Zabiti Emin Yüce'nin Hatıraları, Haz. Şakir Batmaz, İstanbul: Timaş Yayınları, 2010.
• Elektronik Kaynaklar
• Michael Talbot, “Ali Naci Goes to Greenwich: The Education of a Late Ottoman Naval Officer”, http://www.docblog.ottomanhistorypodcast.com/2015/09/ali-naci-goes-to-greenwich-education-of.html.
• https://www.nationalarchives.gov.uk/currency/#currency-result