Diyaliz Üniteleri Çevre Dostu mu? Bir Anket Çalışması / Are Dialysis Units Environmentally Friendly? A Survey Study

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 41 - 53, 31.05.2021

Zülfünaz Özer Gülcan Bahçecioğlu Turan Tülay Aksoy

https://doi.org/10.47565/ndthdt.2021.31

Öz

Amaç: Bu çalışma, İstanbul’da bulunan diyaliz ünitelerinin çevre dostu ölçütlerine uyum durumlarını belirlemek amacıyla yapıldı.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipteki bu çalışma, 5-20 Eylül 2020 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Google Docs programı ile hazırlanan anket formu çalışmanın yapıldığı tarihlerde online (e-posta, whatsapp) olarak 55 diyaliz ünitesinin sorumlu hemşirelerine gönderildi. Anketlere geri dönüş sağlayan 37 (%67 geri dönüş) merkez araştırmaya dahil edildi.
Bulgular: Diyaliz ünitelerinin, %70,3’ünün atıkları elektronik olarak ayrıştırdığı, %56,8’inin atıkların (plastik, cam, kağıt) geri dönüşümünü sağlandığı, %40,5’inin düşük debili israfı önleyen
armatürleri kullanmadığı, %54,1’inin çift kademeli tuvalet rezervuarları kullanmadığı, %75,7’sinin yağmur suyunu çeşitli kullanımlar için biriktirmediği, %37,8’inde atık suları reverse
osmoz ile yeniden kullanmadığı, %51,4’ünün aydınlatmada hareket sensörü kullanmadığı, %48,6’sında el kurutma makinasının olmadığı, %51,4’ünün kullandığı yazıcıların çift taraflı baskı
yaptığı, %56,8’inin yazıcılardan baskıyı azaltmak için önlem aldığı, %89,2’sinin hem elektronik kayıt sistemini kullandığı hem de dosya ve kağıt kullandığı tespit edildi. %51,4’ünde
bisiklet yolu ve bisiklet park alanı olmadığı, %67,6’sının çalışan personeli yürümeye veya bisiklete binmeye teşvik etmediği, %59,5’inin hastalarına aşırı sıcaklık sırasında kendilerine bakma
konusunda bilgi verdiği, %89,2’sinin hasta eğitimi/ziyaretlerinde tele veya video konferans yöntemini kullanmadığı saptandı. %67,6’sında enerji tüketimini azaltmaya yönelik
çalışmaların bulunduğu, %70,3’ünün çevre korumayı içeren kılavuz takip ettiği ve %40,5’inde çevresel sürdürülebilirlik bilincini arttırmak için resmi bir çaba sarf edilmediği saptandı.
Çalışmaya katılan hemşirelerin %62,2’sinin çevre dostu diyaliz/yeşil diyaliz kavramını duymadığı tespit edildi. Sonuç: Diyaliz ünitelerde atık yönetiminde yetersizlik, su yönetimi ve enerji yönetiminde iyileştirme yapılması gereken sorunlu alanlar bulunduğu saptandı. Diyaliz ünitelerinde çevre dostu uygulamalarının yetersiz olduğu ve yeşil diyaliz kapsamında yer almadıkları görüldü. 

Anahtar Kelimeler

Doğal Kaynakların Korunması, Çevre Dostu, Sürdürülebilirlik, Diyaliz Ünitesi

Are Dialysis Units Environmentally Friendly? A Survey Study

Öz

Aim: This study was carried out to determine the compliance status of dialysis units in Istanbul with environmental friendly criteria.
Materials and Methods: This cross-sectional and descriptive study was conducted between 5 September 2020 and 20 September 2020. The questionnaire form prepared with the Google Docs program and it was sent online (via e-mail, WhatsApp) to the responsible nurses of 55 dialysis units at the time of the study. Thirty-seven (67%) centers that responded to the questionnaires were included in the study.
Results: Of the dialysis units, 70.3% of the wastes are separated electronically, 56.8% of the wastes (plastic, glass, paper) are recycled, 40.5% of them do not use low flow armatures that prevent waste, 54,1% do not use double-stage toilet cisterns, 75.7% do not collect rain water for various uses, 37.8% do not reuse waste water with reverse osmosis, 51.4% do not use motion sensors for lighting, 48,6% of them do not have a hand dryer, 51.4% of them print double-sided, 56.8% take measures to reduce the pressure from printers, 89.2% use both electronic recording system and file and paper. 51.4% of them do not have a bicycle path and bicycle parking area, 67.6% do not encourage the staff to walk or cycle, 59.5% of them give information to their patients about taking care of themselves during extreme heat, 89.2% of them do not use the tele or video conferencing method during the patient training/visits. It was determined that 67.6% of them work to reduce energy consumption, 70.3% of them follow the guidelines that included environmental protection, and 40.5% of them do not make any official efforts to increase environmental sustainability awareness. It was determined that 62.2% of the nurses participating in the study had not heard of the concept of environmentally friendly dialysis/green dialysis.
Conclusion: It was determined that there were inadequacy in waste management and problematic fields needing improvement in water management and energy management in dialysis units. It was observed that environmentally friendly practices in dialysis units were insufficient and they were not included in the scope of green dialysis.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Conservation of Natural Resources, Environment Friendly, Dialysis Unit

Kaynakça

• 1. Buturović-Ponikvar J. Humanization of Dialysis: Green And Cozy: 2ND International Academic Conference Places and Technologies 2015.
• 2. Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N. Türkiye 2019 Yılı Ulusal Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu. Ankara: Türk Nefroloji Derneği Yayınları. 2020:51-60.
• 3. Piccoli GB, Nazha M, Ferraresi M, Vigotti FN, Pereno A, Barbero S. Eco-dialysis: the financial and ecological costs of dialysis waste products: is a ‘cradle-to-cradle’model feasible for planet-friendly haemodialysis waste management? Nephrology Dialysis Transplantation. 2015;30(6):1018-27. https://doi.org/10.1093/ndt/gfv031
• 4. Bendine G, Autin F, Fabre B, Bardin O, Rabasco F, Cabanel J-M, et al. Haemodialysis therapy and sustainable growth: a corporate experience in France. Nephrology Dialysis Transplantation. 2020;35(12):2154-60. https://doi.org/10.1093/ndt/gfz284
• 5. Blankestijn PJ. Towards sustainable environmental development in nephrology care, research and education. Nature Reviews Nephrology. 2020:1-2. https://doi.org/10.1038/s41581-020-00353-8
• 6. Connor A, Milne S, Owen A, Boyle G, Mortimer F, Stevens P. Toward greener dialysis: a case study to illustrate and encourage the salvage of reject water. Journal of renal care. 2010;36(2):68-72. https://doi.org/10.1111/j.1755-6686.2010.00153.x
• 7. Green Dialysis. Why go green? 2020 [Available from: https://www.greendialysis.org/about/why-green Erişim Tarihi: 01.02.2021
• 8. U.S. Environmental Protection Agency. Office of air and radiation, climate protection partnerships division. 2010. What is a green building? Fundamental principles of green building and sustainable site design, 2010 [Available from: http://www.epa.gov/statelocalclimate/documents/pdf/12_8_what_is_green_GGGC.pdf,. Erişim Tarihi: 05.03.2021
• 9. Özdemir M. Yeşil Hastane Tasarım Ölçütlerinin İrdelenmesi ve Tasarıma İlişkin Çözüm Önerileri. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi 2017.
• 10. Albrecht S, Petrin B. Establishing a sustainable vision for healthcare. An Interactive Qualifying Project Report, Worcester Polytechnic Institute. 2010.
• 11. Barraclough KA, Agar JW. Green nephrology. Nature Reviews Nephrology. 2020;16(5):257-68. https://doi.org/10.1038/s41581- 019-0245-1
• 12. Karaca PÖ, Atilgan E, Zekioğlu A. Sağlik Hizmetlerinde Sürdürülebilirlik Bağlaminda İnovatif Bir Uygulama: Yeşil Hastaneler. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges). 2018;8(2):77-87.
• 13. Palteki AS, İnce GN. İstanbul’daki kamu hastanelerinin yeşil hastane ölçütlerine uygunluklarının belirlenmesi Mayıs 22-23: II. Ulusal Sağlık Kuruluşları Çevre Yönetimi Sempozyumu; 2014 [
• 14. Onaran S. Sürdürülebilir yeşil hastane süreçlerinde güncel kalite anlayışları. : İstanbul Medipol Üniversitesi.; 2019.
• 15. Hayran O. Sağlık politikalarının geleceği ve sürdürülebilirlik 2016 [Available from: https://www.sdplatform.com/Yazilar/KoseYazilari/473/Saglik-politikalarinin-gelecegi-ve-surdurulebilirlik.aspx.Erişim Tarihi: 05.03.2021
• 16. Terekli G, Özkan O, BAYIN G. Çevre dostu hastaneler: Hastaneden yeşil hastaneye. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2013;12(2):37-54.
• 17. Centre for Sustainable Healthcare. Kidney Care 2013 [Available from: https://sustainablehealthcare.org.uk/what- wedo/sustainable- specialties/kidney- care. Erişim Tarihi: 01.02.2021
• 18. Green Dialysis. Introduction to Sustainable Dialysis, 2020 [Available from: https://www.greendialysis.org/about/introductionto-sustainable-dialysis Erişim Tarihi: 01.02.2021
• 19. Azar FE, Farzianpour F, Foroushani AR, Badpa M, Azmal M. Evaluation of green hospital dimensions in teaching and private hospitals covered by Tehran University of Medical Sciences. Journal of Service Science and Management. 2015;8(02):259. DOI:10.4236/jssm.2015.82029
• 20. Barraclough KA, Gleeson A, Holt SG, Agar JW. Green dialysis survey: Establishing a baseline for environmental sustainability across dialysis facilities in Victoria, Australia. Nephrology. 2019;24(1):88-93. https://doi.org/10.1111/nep.13191
• 21. Çilhoroz Y, Oğuz I. Ankara’daki Hastanelerin Yeşil Hastane Ölçütlerine Uygunluğunun İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2018;21(1):65-85.
• 22. Palteki AS. İstanbul’daki Kamu Hastanelerinin Yeşil Hastane Ölçütlerine Uygunluklarının Belirlenmesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi 2013.
• 23. Moura-Neto JA, Barraclough K, Agar JW. A call-to-action for sustainability in dialysis in Brazil. Brazilian Journal of Nephrology. 2019;41(4):560-3. https://doi.org/10.1590/2175-8239-jbn-2019-0014
• 24. Piccoli GB, Cupisti A, Aucella F, Regolisti G, Lomonte C, Ferraresi M, et al. Green nephrology and eco-dialysis: a position statement by the Italian Society of Nephrology. Journal of nephrology. 2020;33(4):681-98. https://doi.org/10.1007/s40620-020- 00734-z
• 25. Molano-Triviño A, Wancjer B, Neri MM, Karopadi AN, Rosner M, Ronco C. Blue Planet dialysis: novel water-sparing strategies for reducing dialysate flow. The International journal of artificial organs. 2018;41(1):3-10. https://doi.org/ 10.5301/ijao.5000660
• 26. Agar JW. Reusing and recycling dialysis reverse osmosis system reject water. Kidney international. 2015;88(4):653-7. https://doi.org/10.1038/ki.2015.213
• 27. Ponson L, Arkouche W, Laville M. Toward green dialysis: focus on water savings. Hemodialysis International. 2014;18(1):7-14. https://doi.org/10.1111/hdi.12117
• 28. Mesic E, Bock A, Major L, Vaslaki L, Berta K, Wikstrom B, et al. Dialysate saving by automated control of flow rates: comparison between individualized online hemodiafiltration and standard hemodialysis. Hemodialysis International. 2011;15(4):522-9. https://doi.org/10.1111/j.1542-4758.2011.00577.x
• 29. Agar JW, Perkins A, Tjipto A. Solar-assisted hemodialysis. Clinical Journal of the American Society of Nephrology. 2012;7(2):310-4. https://doi.org/10.2215/CJN.09810911
• 30. Intergovernmental Panel on Biodiversity and Ecosystem Services. Media release: nature’s dangerous decline ‘unprecedented’; species extinction rates ‘accelerating 2019 [Available from: https://www.ipbes.net/news/Media- Release-Global- Assessment Erişim Tarihi: 02.02.2021