İnvestigation of the Relationship Between Adaptation to Liquid Control and Disease Symptoms in individuals Taking Hemodialysis

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 1, 1 - 17, 31.01.2024

Seda Nur Abatay , Asiye Akyol

https://doi.org/10.47565/ndthdt.2024.78

Öz

Aim: This study aimed to examine the relationship between compliance with fluid control and disease symptoms in patients with chronic renal failure who had been on hemodialysis for at least six months.
Materials and Method: This descriptive study was conducted with 70 patients with chronic renal failure who had undergone hemodialysis treatment for at least six months ina university hospital’s dialysis unit and a city hospital’s dialysis unit between August 2021 and August 2022. The data were collected in hemodialysis patients using a fluid control scale and dialysis symptom index measurement tools. For data analysis, the IBM SPSS Statistics 25.0 (IBM SPSS Statistics for Windows, Version 25.0 Armonk: IBM Corp.) package program was used.
Results: The knowledge sub-dimension score of the patients from the fluid control scale was 17.37 ± 1.95 (p:0,613), the behavior sub-dimension score was 25.21± 4.01 (p: 0,634) and the attitude sub-dimension score was 12.09 ± 3.85 (p: 0,843). The mean score obtained from the dialysis symptom index scale was calculated as 20.77± 14.62 (p:0.835). Our study has shown that there is a significant difference between the mean scores of the dialysis symptom index and hemodialysis patients' caring about fluid control (p:0.000), reasons for caring fluid control (p:0.000), compliance with fluid control (p:0.000), difficulty level of compliance with fluid control (p:0.000) and the amount of fluid consumption (p:0.000) and.The findings showed the most common symptoms experienced by patients were feeling tired or decreased energy, shortness of breath and muscle cramps.
Conclusion: A difference was found between how much the patients care about fluid control, their compliance with fluid control, their knowledge of how much fluid should be consumed between two dialyses, and dialysis symptom index mean scores. fewer
This study has shown that strict adherence to fluid control is significant for dialysis patients. The study revealed a significant reduction in symptoms experienced by patients before, during, and after dialysis as their compliance with fluid control increases.

Anahtar Kelimeler

Hemodialysis, fluid control and symptom management, dialysis nursing

Hemodiyaliz Tedavisi Alan Bireylerde Sıvı Kontrolüne Uyum ile Hastalık Semptomları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Amaç: Bu araştırma, en az altı aydır hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği hastalarının sıvı kontrolüne uyumu ve hastalık semptomları arasındaki ilişkiyi incelemektedir.
Gereç ve Yöntem: Bu araştırma, tanımlayıcı tipte olup Ağustos 2021- Ağustos 2022 tarihleri arasında, bir üniversite ve devlet hastanesinin diyaliz ünitesinde en az altı aydır hemodiyaliz tedavisi gören kronik böbrek yetmezliği olan 70 hasta ile yürütülmüştür. Veriler hemodiyaliz hastalarında sıvı kontrol ölçeği ve diyaliz semptom indeksi ölçüm araçları kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, IBM SPSS Statistics 25.0 (IBM SPSS Statistics for Windows, Version 25.0. Armonk, NY: IBM Corp.) paket programı kullanılmıştır.
Bulgular: Hastaların sıvı kontrol ölçeğinden almış olduğu bilgi alt boyut puanı 17,37±1,95 (p:0,613), davranış alt boyut puanı 25,21± 4,01 (p:0,634) ve tutum alt boyut puanı 12,09±3,85’tir (p:0,843). Diyaliz semptom indeksi ölçeğinden aldıkları puan ortalaması 20,77± 14,62 olarak hesaplanmıştır (p:0,835). Araştırmaya göre, hemodiyaliz hastalarının sıvı kontrolünü önemseme durumu (p:0,000), sıvı kontrolünü önemseme nedenleri (p:0,000), sıvı kontrolüne uyumu (p:0,000), sıvı kontrolüne uyum konusunda zorluk yaşama durumu (p:0,000) ve sıvı tüketim miktarı (p:0,000) ile diyaliz semptom indeksi puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Hastaların en sık yaşadıkları semptomların yorgun hissetme veya enerjide azalma, nefes darlığı ve kas krampları olduğu bulunmuştur.
Sonuç: Hastaların sıvı kontrolünü önemseme durumu, sıvı kontrolüne uyum durumu ve iki diyaliz arasında tüketilmesi gereken sıvı miktarı ile ilgili bilgi durumu ile diyaliz semptom indeksi puan ortalamaları arasında bir farklılık bulunmuştur. Hastaların sıvı kontrolüne uyumları arttıkça daha az semptom yaşadıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hemodiyaliz, sıvı kontrolü ve semptom yönetimi, diyaliz hemşireliği

Kaynakça

• 1. Coşar AA, Pakyüz SÇ. The Fluid Control in Hemodialysis Patients. Journal of Nursing Science. 2016 Mayıs;13(1):174-82. https://doi.org/10.1111/jjns.12083.
• 2. Nursalam N, Kurniawati ND, Putri IRP, Priyantini D. Priyantini D. Automatic Reminder for Fluids Management on Confidence and Compliance with Fluids Restrictions in Hemodialysis Patients. Systematic Review Pharmacy. 2020 Mayıs;11(5):226-33. https://doi.org/10.31838/srp.2020.5.34.
• 3. You AS, Kalantar SS, Norris KC, Peralta RA, Narasaki Y, Fischman R, et al. Dialysis symptom index burden and symptom clusters in a prospective cohort of dialysis patients. Journal of Neprology. 2022 Nisan;35(3):1427–36.https://doi.org/ 10.1007/S40620-022-01313-0/FIGURES/.
• 4. Özkan ZK, Ünver S, Çetin B, Ecder T. Hemodiyaliz Tedavisi Alan Hastaların Sıvı Kontrolüne Yönelik Uyumlarının Belirlenmesi. Nefroloji Hemşireliği Dergisi [internet]. 2019 Ocak [cited 2023 November 20];14(1):10-6. Available from: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/636131.
• 5. Biçer H, Karabulutlu EY. Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların öz yeterlik düzeyleri ve sıvı kontrolüne uyumlarının değerlendirilmesi. Journal of Nursing Science [internet]. 2020 Aralık [cited 2023 November 20];3(2):1-9. Available from: https://dergipark.org.tr/en/pub/hbd/issue/59157/819640.
• 6. Eler ÇÖ. Hemodiyaliz Tedavisi Alan Hastalarda Motivasyonel Görüşme Yöntemi, Tedaviye Uyum: Olgu Sunumu. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2023 Ocak;18(1):62-8. https://doi.org/10.47565/ndthdt.2023.68.
• 7. Günalay S, Taşkıran E, Mergen H. Hemodiyaliz hastalarında diyet ve sıvı kısıtlamasına uyumsuzluğunun değerlendirilmesi. FNG & Bilim Tıp Dergisi [internet]. 2017 Mart [cited 2023 November 20];3(1):9-14. Available from: https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/300663.
• 8. Karabey T, Karagözoğlu Ş. Hemodiyaliz Sürecinde Semptom Yönetimi ve Hemşirelik Bakımı. TOGÜ Sağlık Bilimleri Dergisi [internet]. 2021 Mayıs [cited 2023 November 20];1(1):21-9. Available from: https://dergipark.org.tr/en/pub/ togusagbilderg/issue/65817/1027002.
• 9. Hindistan S, Deniz A. Hemodiyaliz Tedavisi Alan Hastalarda Semptom Değerlendirmesi. Bezmialem Science. 2018 Nisan;6(2):112-18. https://doi.org/10.14235/bs.2018.1530.
• 10. Pehlivan F, Yüksel Ş, Ahsen A, Coşkun K, Güzel H, Mayda H. Kronik Böbrek Yetmezliği Olan Hastaların Mizaç ve Karakter Özellikleri ve Yaşam Kalitesi. ODü Tıp Dergisi [internet]. 2016 Şubat [cited 2023 November 20];3(1):13-6. Available from: https://dergipark.org.tr/en/pub/odutip/issue/16308/170958.
• 11. Kartini Y, Setiyawan R, Astuti P, LonoWijayanti , Soleha U. Factors related to Adherence to Limiting Fluid Intake in Hemodialysis Patients with Chronic Kidney Disease in Hemodialysis Room. International Journal of Psychosocial Rehabilitation [internet]. 2020 Aralık [cited 2023 November 20];24(9):1032-38. Available from: http://repository.unusa.ac.id/ id/eprint/6323.
• 12. Varol E, Sivrikaya SK. Kronik Böbrek Yetmezliğinde Yaşam Kalitesi ve Hemşirelik. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi [internet]. 2018 Haziran [cited 2023 November 20];8(2):89-6. Available from: https://dergipark.org.tr/en/ pub/duzcesbed/issue/37762/372075?publisher=duzce.
• 13. Kaplan A, Karadağ S. The determination of adherence to fluid control and symptoms of patients undergoing hemodialysis. African Health Sciences. 2022 Ocak;22(3):359-68. https://doi.org/10.4314/AHS.V22I3.38.
• 14. Okçin FA, Yeşilbalkan ÖU. Hemodiyaliz tedavisi alan kronik böbrek yetmezliği hastalarının yaşam deneyimlerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020 Nisan;6(1):1-12. https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.608931.
• 15. Ateş K, Seyahi N, Koçyiğit İ. Türk Nefroloji Derneği. [Online].; 2022 [cited 2022 Ekim 9. Available from: HYPERLINK "https://nefroloji.org.tr/tr/tnd-kayit-raporlari" https://nefroloji.org.tr/tr/tnd-kayit-raporlari.
• 16. Başer E, Mollaoğlu M. The effect of a hemodialysis patient education program on fluid control and dietary compliance. Hemodialysis İnternational [internet]. 2019 Haziran[cited 2023 November 20];23(3):392-02. Available from: https://hdl.handle.net/20.500.12418/12925.
• 17. Husna CHA, Yetti K, Sukmarini L. Determinant of fluid adherence among hemodialysis patients in Malang, Indonesia. Enfermería Clínica [internet]. 2019 Eylül [cited 2023 November 20;29(2):117-22. Available from: https://www.sciencedirect.com/ science/article/pii/S113086211930110X.
• 18. Efe D, Kocaöz S. Adherence to diet and fluid restriction of individuals on hemodialysis treatment and affecting factors in Turkey. Japan Journal Of Nursing Science. 2015 Nisan;12(2):87-165. https://doi.org/10.1111/JJNS.12055.
• 19. Tayaz E, Koç A. Hemodiyaliz Tedavisi Alan Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarında Semptom Yönetimi ve Hemşirelik. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences. 2020 Mart;23(1):147-56. https://doi.org/10.17049/ATAUNIHEM.441384.
• 20. Rambod M, Hamid P, Nasrin S, Mohammad TS. Dietary and Fluid Adherence in Iranian Hemodialysis Patients. Health Care Manager. 2010 Ekim;29(4):359-64. 10.1097/HCM.0b013e3181fa0691.
• 21. Atik D, Karatepe H, Yuce UO. he Relationship Between Fluid Control and Disease Adaptation Levels with Symptoms in Patients Undergoing Hemodialysis. Journal of Basic and Clinical Health Sciences. 2020 Eylül;4(3):264-70. https://doi.org/10.30621/jbachs.2020.974.
• 22. Balım S, Pakyüz SÇ. Hemodiyaliz Hastalarının Sıvı Kısıtlamasına Uyumlarının Değerlendirilmesi. Journal of Nephrology Nursing [internet]. 2016 Ocak [cited 2023 November 20];11(1):34-2. Available from: https://dergipark.org.tr/en/pub/hemsire/ issue/34244/378428.
• 23. Şahin CK, Pkayüz SÇ, Çaydam ÖD. Hemodiyaliz Tedavisi Alan Hastaların Sıvı Kısıtlamasına Uyumları ve Hasta Aktifliği Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi[internet]. 2018 Ekim [cited 2023 November 20];2(3):126-37. Available from: https://dergipark.org.tr/en/pub/amusbfd/issue/39612/457077.
• 24. Palmer SC, Hanson CS, Craig JC, Strippoli GFM, Ruospo M, Campbell K, et al. Dietary and Fluid Restrictions in CKD: A Thematic Synthesis of Patient Views From Qualitative Studies. American Journal of Kidney Diseases. 2015 Nisan;65(4):559-73. https://doi.org/10.1053/j.ajkd.2014.09.012.
• 25. Wayunah W. Self-Efficacy and Compliance Fluid Intake Restriction as a Determinant of The Interdialytic Weight Gain (IDWG) Level. Journal of Nursing Care. 2015 Şubat;5(1):21-9. https://doi.org/10.24198/jnc.v5i1.36233.
• 26. Aydemir Ç, Kasım İ, Cebeci S, Göka E, Tüzer V. Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Yakınlarında Yaşam Kalitesi ve Psikiyatrik Semptomlar. Kriz Dergisi. 2002 Haziran;10(2):29-9. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000183.
• 27. Beerappa H, Chandrababu R. Adherence to dietary and fluid restrictions among patients undergoing hemodialysis: An observational study. Clinical Epidemiology and Global Health. 2019 Mart;7(1):127-30. https://doi.org/10.1016/J.CEGH. 2018.05.003.
• 28. Weisbord SD, Fried LF, Arnold RM, Rotondi AJ, Fine MJ, Levenson DJ, et al. Development of a symptom assessment instrument for chronic hemodialysis patients: the dialysis symptom index. Journal of Pain and Symptom Management. 2004 Mart;27(4):226-40. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2003.07.004.
• 29. Önsöz HB, Yeşilbalkan ÖU. Reliability and validity of the turkish version of the dialysis symptom ındex in chronic hemodialysis patients. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi [internet]. 2013 Ocak [cited 2023 november 20] ;22(1):60-7. Available from https://gcris.ege.edu.tr/handle/11454/12222.
• 30. Karabulutlu EY, Yılmaz MÇ. Hemodiyaliz Tedavisi Alan Bireylerin Sıvı Kısıtlamasına Uyum Düzeyleri. ACU Sağlık Bilimleri dergisi [internet]. 2019 Eylül [cited 2023 November 20];10(3):390-98. Available from: http://journal.acibadem.edu.tr/tr/ pub/issue/61325/914579.
• 31. Hermis AH, Abed RI. Effectiveness of Self-Regulation Fluid Program on Patients with Hemodialysis Self-Efficacy for Fluid Adherence in Al-Diwaniyah Teaching Hospital. Iraqi National Journal of Nursing Specialties. 2022 Ocak;34(2):74-8. https://doi.org/10.58897/injns.v34i2.577.
• 32. Cebeci SP, Bilgic S. The Effects of Malnutrition and Fluid Management on Quality of Life in Hemodialysis Patients. International Journal of Caring Sciences [internet]. 2022 Mayıs-Ağustos [cited 2023 November 20];15(2):1432-40. Available from: https://internationaljournalofcaringsciences.org/docs/58.%20celebi.pdf.
• 33. Kulaksız AT, Arslan S. Hemodiyaliz Tedavisi Alan Bireylerin Sıvı Kısıtlamasına Uyumu. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi [internet]. 2019 Ocak [cited 2023 November 20];27(6):407-14. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sted/issue/42685/514703.
• 34. Arslan S, Tuncalp FB. The effects of diet and fluid education administered to patients of hemodialysis on some parameters. Journal of Human Sciences. 2017 Mart;14(1):346-54. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i1.4284.
• 35. Mananawan SP, Rosa EM. Association between Attitudes to Self Management on Adherence in Restriction Fluid and Dietary among Patient Hemodialysis Related to Hypervolemia. Journal of Nursing and Health. 2022 Şubat;3(1):42-3. https://doi.org/10.31539/josing.v3i1.4093.
• 36. Demir CA, Özer Z. Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda semptom ve konfor ilişkisi. Nefroloji Hemşireliği Dergisi. 2022 Ocak;17(1):10-0. https://doi.org/10.47565/NDTHDT.2022.49.
• 37. Eraydin C, Kin ÖK, Çelik A, İslam M, Türkoğlu B. Symptoms Experienced By Individuals Who Have Hemodialysis and Its Effect on Personal Well-Being. Progress in Health Sciences. 2022 Aralık;12(2):39-7. https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.1737