Care Dependency and Influencing Factors in Individuals Undergoing Peritoneal Dialysis

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 3, 147 - 157, 30.09.2025

Sevil Güler , Seda Şahan , Murat Hayri Sipahioğlu

https://doi.org/10.47565/ndthdt.2025.107

Öz

Aim: This descriptive study was conducted to evaluate care dependency and the influencing factors among patients undergoing peritoneal dialysis treatment.
Materials and Methods: The sample of the study consisted of 96 patients who were followed in the peritoneal dialysis clinic of a university hospital, met the inclusion criteria, and agreed to participate in the study. Data were collected using a Personal Information Form and the Care Dependency Scale.
Results: The mean total score of the patients on the Care Dependency Scale was 76.20±12.98, indicating a high level of independence in care. All participants reported having received education about peritoneal dialysis, and 38.5% evaluated the quality of this education as good. Complications related to peritoneal dialysis that required hospitalization were reported by 42.7% of the patients. Additionally, 53.1% stated that they received support for peritoneal dialysis, with 39.6% indicating that this support was related to the preparation and continuation of the procedure.
Conclusion: The findings suggest that care dependency among peritoneal dialysis patients is low and influenced by a variety of factors, including both physical and psychosocial components. These factors hold significant importance for nursing practice. Nurses can develop strategies in collaboration with patients and their families to reduce care dependency, focusing on education, individual and psychosocial support, promotion of physical activity, regular monitoring and evaluation, encouragement of independence and autonomy, and self-management skills.

Anahtar Kelimeler

Care Dependency , Nursing , Peritoneal Dialysis

Proje Numarası

Desteklenen bir proje değildir.

Periton Diyaliz Uygulanan Bireylerde Bakım Bağımlılığı ve Etkileyen Faktörler/Care Dependency and Influencing Factors in Individuals Undergoing Peritoneal Dialysis

Öz

Amaç: Bu araştırma, periton diyalizi tedavisi alan hastalarda bakım bağımlılığı ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır,
Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini bir üniversite hastanesinin periton diyalizi kliniğinde takip edilen, dâhil edilme kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 96 hasta oluşturmuştur, Verilerin toplanmasında Kişisel Tanıtıcı Form, Bakım Bağımlılığı Ölçeği kullanılmıştır.
Bulgular: Hastaların bakım bağımlılığı ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalamasının 76,20±12,98 olduğu ve bakımda bağımsızlık düzeylerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Hastaların tamamı periton diyalizi hakkında eğitim aldıkları, %38,5’i bu eğitim düzeyinin iyi düzeyde olduğunu belirtmiştir. Hastaların %42,7’sinde periton diyalizine bağlı komplikasyon geliştiği ve hastaneye yattığı, %53,1’i periton diyalizi için destek aldığı ve %39,6’sı aldığı bu desteğin işlem hazırlığı ve sürdürülmesinde olduğunu belirtmiştir.
Sonuç: Sonuç olarak periton diyalizi hastalarında bakım bağımlılığının az olduğu ve etkileyen pek çok faktör olduğu, bu faktörlerin hem fiziksel hem de psikososyal unsurları içerdiği görülmüştür. Bu faktörler, hemşirelik pratiği açısından önemli bir yere sahiptir, Hemşireler, bu faktörleri göz önünde bulundurarak, hastaların bakım bağımlılığını azaltmaya yönelik; eğitim, bireysel destek, psikososyal destek, fiziksel aktivite teşviki, düzenli izleme ve değerlendirme, bağımsızlık ve otonomi teşviki, kendi kendine yönetim becerileri üzerine hasta ve ailesi ile birlikte stratejiler geliştirebilir.

Anahtar Kelimeler

Bakım Bağımlılığı , Hemşirelik , Periton Diyalizi

Etik Beyan

Bu çalışma için etik komite onayı, Erciyes Üniversitesi Klinik Araştırmalar Birimi’nden alınmıştır (2023/649).

Destekleyen Kurum

Erciyes Üniversitesi Nefroloji Ana Bilim Dalı

Proje Numarası

Desteklenen bir proje değildir.

Teşekkür

Çalışma boyunca bizden desteklerini esirgemeyen periton diyalizi hasta ve yakınlarına teşekkür ederiz.

Kaynakça

• 1. Kramer A, Boenink R, Stel VS, Santiuste de Pablos C, Tomović F , Golan E, et al. The ERA-EDTA Registry Annual Report 2018: A summary. Clin Kidney J. 2020;14(1):107-23. doi: 10.1093/ckj/sfaa271.
• 2. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Böbrek Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı Raporu 2025-2030[Internet]. 2025[cited 2025 Sep 23];6-10. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/media/attachments/2025/05/13/turkiye-bobrek-hastaliklari-Onleme-ve-kontrolprogrami- 2025-2030.pdf
• 3. Sevinç M, Ortaboz M, Ünsal A, Periyon diyaliz fizyolojisi ve yöntemleri, Ünsal A, ed. In: Periton Diyalizi, 1. Baskı, Ankara:Türkiye Klinikleri;2019. p.1-5.
• 4. Crepaldi C, Giuliani A, Milan Manani S, Marchionna N, Piasentin P, Ronco C. Remote patient management in peritoneal dialysis: impact on clinician's practice and Behavior. Contrib Nephrol. 2019;197:44-53. doi: 10.1159/000496317.
• 5. Chen JY, Wan EYF, Choi EPH, Chan AKC, Chan KHY, Tsang JPY, et al. The health-related quality of life of Chinese patients on hemodialysis and peritoneal dialysis. Patient. 2017;10(6):799-808. doi:10.1007/s40271-017-0256-6.
• 6. Crabtree JH, Shrestha BM, Chow KM, Figueiredo AE, Povlsen JV, Wilkie M, et al. Creating and maintaining optimal peritoneal dialysis access in the adult patient: 2019 Update. Perit Dial Int. 2019;39(5):414-36. doi: 10.3747/pdi.2018.00232.
• 7. Hsu CC, Huang CC, Chang YC, Chen JS, Tsai WC, Wang KY. A comparison of quality of life between patients treated with different dialysis modalities in Taiwan. PLoS One. 2020;15(1):e0227297. doi: 10.1371/journal.pone.0227297.
• 8. Silva SB, Fernanda N, Ottaviani AC, Gesualdo DG, Silvana M, Orlandi S, et al. Social support of adults and elderly with chronic kidney disease on dialysis. Rev Lat Am Enfermagem. 2016;24:e2752. doi: 10.1590/1518-8345.0411.2752.
• 9. Gadola L, Poggi C, Dominguez P, Poggio MV, Lungo E, Cardozo C.. Risk factors and prevention of peritoneal dialysis-related peritonitis. Perit Dial Int. 2019;39(2):119-25. doi: 10.3747/pdi.2017.00287
• 10. Ivanova M, Ivanov DD, Pirig LA. Clinical practice guideline peritoneal dialysis in adults and children: 2017 summary of clinical practice guidelines for peritoneal dialysis. BMC Nephrology [Internet]. 2018 [cited 2023 Jul 15];7(3):211-6. Available from: https://www.ukkidney. org/sites/renal.org/files/final-peritoneal-dialysis-guideline667ba231181561659443ff000014d4d8.pdf
• 11. Auguste BL, Girsberger M, Kennedy Srithongkul T, McGrath-Chong M, Bargman J, et al. Are adverse events in newly trained home dialysis patients related to learning styles? A single-centre retrospective study from Toronto, Canada. BMJ Open. 2020;10(1):1-8. doi: 10.1136/bmjopen-2019-033315.
• 12. Figueiredo AE, Bernardini J, Bowes E, Hiramatsu M, Price V, Su C, et al. A syllabus for teaching peritoneal dialysis to patients and caregivers. Perit Dial Int. 2016;36(6):592-605. doi: 10.3747/pdi.2015.00277.
• 13. Dijkstra A, Buist G, Moorer P, Dassen T. Construct validity of the nursing care dependency scale. J Clin Nurs. 1999;8(4):380-8. doi: 10.1046/j.1365-2702.1999.00245.x.
• 14. Piredda M, Matarese M, Mastroianni C, D'angelo D, Hammer MJ, Marinis MG. Adult patients’ experiences of nursing care dependence. J Nurs Scholarsh. 2015;47(5):397-406. doi: 10.1111/jnu.12154.
• 15. Akın KE, Hakverdioğlu YG, Tokem Y, Karadağ Ö, Sarıoğlu E, Yıldız K. Dâhiliye ve cerrahi kliniklerde yatan hastaların bakım bağımlılığı düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi [Internet].2013[cited 2023 July 10];16(4):199-204. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/29643.
• 16. Kissel EJ, Dassen T, Lohrmann C. Comparison of the responsiveness of the care dependency scale for rehabilitation and the Barthel index. Clin Rehabil. 2011;25(8):760-7. doi: 10.1177/0269215510397558.
• 17. Aydın M, Yılmaz A, Demir S, Çalışkan A. Long-term effects of educational programs on knowledge and independence in peritoneal dialysis patients. J Ren Care. 2020;47(2):89-97. doi: 10.1111/jorc.12345.
• 18. Oliver MJ, Quinn RR, Richardson EP, Kiss AJ, Lamping DL, Manns BJ. Home care assistance and the utilization of peritoneal dialysis. Kidney Int. 2007;71(7):673-8. doi: 10.1038/sj.ki.5002107.
• 19. Yönt GH, Akın KE, Khorshid L, Eşer İ, Dijkstra A. Bakım bağımlılığı ölçeğinin (care dependency scale) yaşlı bireylerde geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Turk J Geriatr. [Internet]. 2010;13(Suppl):71-5. Available from: https://geriatri.dergisi.org/uploads/pdf/ pdf_TJG_494.pdf
• 20. Zazzeroni L, Pasquinelli G, Nanni E, Cremonini V, Rubbi I. Comparison of quality of life in patients undergoing hemodialysis and peritoneal dialysis: A systematic review and meta-analysis. Kidney Blood Press Res.2017;42(4):717-27. doi: 10.1159/000484115
• 21. Özçetin A, Bicik ZB, Bahçebaşı T, Cinemre H, Ataoğlu A. Diyaliz uygulanan hastalarda yaşam kalitesi ve psikiyatrik belirti dağılımı. Anadolu Psikiyatri Derg [Internet]. 2009[cited 2023 Jul 10]10:142-50. Available from: https://acikerisim.duzce.edu.tr/server/api/core/ bitstreams/2f7bb515-d735-460f-b466-bcc7c1329e46/content
• 22. Oliver MJ, Garg AX, Blake PG, Johnson JF, Verrelli M, Zacharias JM, et al. Impact of contraindications, barriers to self-care and support on incident peritoneal dialysis utilization. Nephrol Dial Transplant. 2010;25(8):2737-44. doi: 10.1093/ndt/gfq085
• 23. Devoe DJ, Wong B, James MT, Ravani P, Oliver MJ, Barnieh L, et al. Patient education and peritoneal dialysis modality selection: A systematic review and meta-analysis. Am J Kidney Dis. 2016;68(3):422-33. doi: 10.1053/j.ajkd.2016.02.053.
• 24. Demir S, Yılmaz S, Kara H, Çalışkan A, Özdemir L. Impact of knowledge level on psychosocial dependency in peritoneal dialysis patients. Nurs Res. 2020;69(4):234-41. doi: 10.1097/NNR.0000000000000420.
• 25. Yılmaz S, Demir S, Kara H, Çalışkan A, Özdemir L. Relationship between knowledge level and care dependency in patients undergoing peritoneal dialysis. Int J Nurs Stud. 2020;112:103-10. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2020.103110.