Üniversite Akademik Personelinin Psikolojik Dayanıklılık ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki

Yıl 2013, Sayı: 3, 205 - 213, 01.12.2013

Gamze Ülker Tümlü , Ergün Recepoğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı, akademik personelin psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2011-2012 eğitim öğretim yılında Kastamonu Üniversitesi’nden tesadüfî örnekleme yolu ile seçilen 94 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak 1985’te Diener ve ark. tarafından geliştiren ve Köker tarafından 1991’de Türkçeye uyarlanan Yaşam Doyumu Ölçeği ve 2003’de Connor ve Davidson tarafından geliştirilip, 2010’da Karaırmak tarafından Türkçeye uyarlanan Connor ve Davidson Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği/CD-RISC kullanılmıştır. Araştırmada psikolojik dayanıklılık ile yaşam doyumu arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla kolerasyon yöntemi kullanılmıştır. Psikolojik dayanıklılığın yaşam doyumunu yordayıp yordamadığını belirlemek amacıyla ise regresyon analizinden yararlanılmıştır. Ayrıca psikolojik dayanıklılığın yaş, cinsiyet, medeni durum, unvan, hizmet yılı ve üniversitedeki hizmet yılı değişkenleri açısından incelenmesinde MannWhitney U ve Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları değerlendirildiğinde yaşam doyumu ile psikolojik dayanıklılık arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Psikolojik dayanıklılık yaşam doyumunu anlamlı bir şekilde yordayıp, psikolojik dayanıklılığa ilişkin toplam varyansın %7’sini açıklamaktadır. Ayrıca, üniversite akademik personelinin psikolojik dayanıklılık düzeyleri, cinsiyete, yaşa, medeni duruma, ünvana, hizmet yılına ve bulundukları üniversitedeki hizmet yılına göre ise anlamlı şekilde farklılık göstermemektedir

Anahtar Kelimeler

Akademik personel, Psikolojik dayanıklılık, Yaşam doyumu

The Relationship Between Psychological Resilience and Life Satisfaction of University Academic Staf

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between academic staff psychological resilience and life satisfaction. The research is a descriptive study in relational survey model. The study group includes 94 faculty members chosen randomly in 2011-2012 academic years in Kastamonu University. As a data collection instruments, life satisfaction scale developed by Diener et al in 1985, adapted to Turkish by Köker in 1991 and Connor and Davidson Resilience Scale/CD-RISC developed by Connor and Davidson in 2003, adapted to Turkish by Karaırmak in 2010, were used. In the study correlation method was used in order to determine the relationship between resilience and life satisfaction, regression analysis was used in order to determine whether the resilience predict life satisfaction. In addition, Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis H tests were used in the analysis of resilience in terms of age, gender, marital status, degree, years of service and years of service at the university in the study. When the outcomes were evaluated, a significant, positive relationship was found between life satisfaction and resilience. The psychological resilience predicts life satisfaction in a meaningful way and resilience explains 7% of the total variance about life satisfaction. In addition, resilience levels of the university academic staff does not differ meaningfully from the gender, age, marital status, degree, years of service and years of service at university

Anahtar Kelimeler

Academic staff, Psychological resilience, Life satisfaction

Kaynakça

• Altınok, V. & Yılmaz, E. (2009). Okul yöneticilerinin yalnızlık ve yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (15)59, 451- 469.
• Ay, M. & Avşaroğlu, S. (2010). Muhasebe çalışanlarının mesleki tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi (7)1, 1170-1189.
• Barut, Y. & Kalkan, M. (2002). Ondokuz Mayıs Üniversitesi öğretim elemanlarının tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 65-76.
• Beauvais, F. & Qetting, E. R. (1999). Drug use, resilience, and the myth of the golden child. In M. D. Glantz, & J. L. Johnson, (Eds.). Resilience and development: Positive life adaptations (pp. 101- 107). New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers.
• Budak, G. & Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 95-108.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Christopher, J. C. (1999). Situating psychological well-being: exploring the cultural roots of its theory and research. Journal of Counseling & Development, 77(2), 141-153.
• Coleman, J. & Hagell, A. (2007). The nature of risk and resilience in adolescence. Senior Research Fellow, Universty of Oxford.
• Connor, K. M. & Davidson, J. R. T. (2003). Development of a new resilience schale: The Connor- Davidson resilience schale (CD- RISC). Depression and Anxiety, 18, 76-82.
• Çapri, B. & Kan, A. (2006). Öğretmen kişilerarası öz-yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 48-61.
• Çivitçi, A. (2009). Relationship between irrational beliefs and life satisfaction in early adolescents. Eurasian Journal of Educational Research, 37, 91-109.
• Davison, G. C. & Neale, J. M. (2011). Anormal Psikolojisi (Çev. İ. Dağ). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Demir, İ. (2011). Determination of relationship between functions of identity and life satisfaction among young people (Gençlerde yaşam doyumu le kimlik işlevleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi) Electronic Journal of Social Sciences, (10)38, 99-113.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Buletin, 95(3), 542-575.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55(1), 34-43.
• Diener, E. & Lucas, R. E. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276-303.
• larak daha geniş bir örneklem grubu ile araştırmanın kapsamı genişletilebilir.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Luther, S. & Zigler, E. (1992). Intelligence and social competence among high-risk adolescents. Development and Psychopatho- logy, 4(2), 287-299.
• Masten, A. S., Morison, P., Pellegrini, D., & Teliegen, A. (1990). Competence under stress: risk and protective factors. In J. Rolf, A. S. Masten, D. Cicchetti, K. H. Nuechterlein, & S. Weintraub (Eds.). Risk and protective factors in the development of psychopathology (236-256). New York: Cambridge University Press.
• Masten, A. S. (1994). Resilience in individual development: successful adaptation despite risk and adversity. In M. C.Wang, & E. W. Gordon (Eds.). Educational Resilience in Inner-City America: Challenges and Prospects (3-25).
• Masten, A. S. & Reed, M.J. (2002). Resilience in development. In C. R. Snyder, & S. J. Lopez (Eds.). The Handbook of Positive Psychology. Oxfort University Press.
• Murat, M. (2003). Üniversite öğretim elemanlarında tükenmişlik. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(19), 25-34.
• Özer, M. & Karabulut, Ö. Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6(2), 72-74.
• Perrewe, P. L., Hochwarter, W. A., & Kiewitz, C. (1999). Value attainment: an explation for the neggative effects of work-family conflict on job and life satisfaction. Journal of Occupational Health Psychology, 4, 318-326.
• Rutter, M. (2006). Implications of resilience concepts for scientific understanding. Annals of the New York Academy of Sciences, (Resilience in Children), 1094, 1–12.
• Schmitter, C. (2003). Life Satisfaction in Centenarians Residing in Long-Term Care. Erişim: 21.02.2003, http://www.mmhc.com/ articles/NHM9912/cutillo.html
• Serin, N. G. & Özbulak, B. (2006). Okul idarecilerinin duygusal zekâ beceri düzeyleri ile yaşam doyumunu yöneticilik deneyimleri ve cinsiyet açısından incelenmesi. Uluslararası Duygusal Zekâ ve İletişim Sempozyum Bildiri Kitabı, ss.23-30. İzmir: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi.
• Stewart, W. & Barling, J. (1996). Fathers’ work experiences effect children’s behaviors via job-related affect and parenting behaviors. Journal of Organizational Behavior, 17, 221-232.
• Sung-Mook, H. & Giannakopoulos, E. (1994). The Relationship of satisfaction with life to personality characteristics. Journal of Psychology Interdisciplinary & Applied, 128(5), 547-558.
• Talbot, L. A. (2000). Burnout and humor usage among community college nursing faculty members. Community College Journal of Research & Practice, 24(5), 359-374.
• Telef, B. B. (2011). The study of teachers’ self-efficacy, job satisfaction, life satisfaction and burnout. Elementary Education Online, 10(1), 91-108.
• Thomas, L. T. & Ganster, D. C. (1995). Impact of family-supportive work variables on work-family conflict and strain: a control perspective. Journal of Applied Psychology, 80(1), 6-15.
• Todd-Mancillas, W. R. (1988). Academic burnout: A call to action. Thought and Action, 4(2), 65-74.
• Vara, Ş. (1999). Yoğun bakım hemşirelerinde iş doyumu ve genel yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. E. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Veenhoven, R. (1996). The study of life satisfaction. In: W. E. Saris, R. Veenhoven, A. C. Scherpenzeel, & B. Bunting (Eds), A comparative study of satisfaction with life in Europe (pp. 11- 48). Hungary: Eötvös University Press.
• Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri. İstanbul: Bağlam. Research, 20(1), 73- 92.
• Ülker Tümlü, G. (2012). Psikolojik dayanıklılık düzeyleri farklı üniversite öğrencilerinin temas engellerinin incelenmesi (The contact disturbances among university students with varying levels of resilience). Unpublished Master’s Thesis, Hacettepe University, Ankara.