Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları ile Öz-yeterlik İnançlarının İncelenmesi

Yıl 2016, Sayı: 3, 326 - 332, 01.12.2016

Murat Özdemir Ebru Demircioğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı pedagojik formasyon eğitimine devam eden öğrenci görüşlerine göre öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile mesleki öz-yeterlik inancı arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Bu amaçla Çankırı Karatekin Üniversitesi ile Hacettepe Üniversitesi’nde Pedagojik formasyon eğitimi alan 508 öğrencinin görüşlerine başvurulmuştur. Bu kapsamda katılımcılara “Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği” ile “Mesleki Öz-yeterlik İnançları Ölçeği” uygulanmıştır. Bu araştırmada kullanılan ölçeklerin geçerlikleri doğrulayıcı faktör analizi ile sınanmış ve ölçeklerin geçerli oldukları görülmüştür. Ölçeklerin güvenirlikleri ise Cronbach’s alfa katsayısı ile incelenmiş ve her iki ölçeğin de güvenilir olduğu belirlenmiştir. Katılımcılardan toplanan veriler öncelikle aritmetik ortalama, standart sapma ve yüzdelik değer gibi betimsel istatistikler kullanılarak analiz edilmiştir. Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile mesleki öz-yeterlik arasındaki ilişki durumu ise Pearson korelasyon analizi kullanılarak incelenmiştir. Katılımcıların mesleki öz-yeterlik inançlarının, onların öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerindeki etkisi ise çoklu regresyon analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Bulgular katılımcıların öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının olumlu olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte katılımcıların mesleki öz-yeterlik inançları da görece yüksektir. Korelasyon analizi mesleki öz-yeterlik algısı ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutum arasında düşük, pozitif yönlü ve anlamlı ilişki olduğunu göstermiştir. Regresyon sonuçları ise mesleki öz-yeterlik inancının, katılımcıların öğretmenlik mesleğine yönelik tutumun anlamlı bir yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Ancak mesleki öz-yeterlik inanç düzeyinin, mesleğe yönelik tutumdaki değişkenliğin çok azını açıkladığını ortaya koymuştur

Anahtar Kelimeler

Mesleki öz-yeterlik inancı, Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum, Pedagojik formasyon

Examination of Attitudes towards Teaching Profession and Self-Efficacy Beliefs of Pedagogical Formation Students

Öz

The purpose of the present study was to examine the relationship between attitudes towards the teaching proficiency and self-efficacy beliefs of the pedagogical formation students. For this purpose 508 pedagogic formation students from Çankırı Karatekin University and Hacettepe University participated in the study. Participants filled in the “Scale for Proficiency Self-Efficacy Beliefs” and “Scale for Attitudes toward Teaching Profession”. Both of the scales were checked for validity and reliability. To investigate if the scales were valid, confirmatory factor analysing was used and both scales were found to be valid. In order to see whether the scales were reliable, Cronbach’s alpha coefficients were calculated and both scales were reliable. The data collected from the participants were firstly analysed with descriptive statistical techniques including arithmetical means, standard deviations and the value of percentage. As for the relationship between attitudes towards teaching profession and self-efficacy beliefs, Pearson correlation coefficient was used. To examine if self–efficacy beliefs are a significant predictor of attitudes towards the teaching profession, multiple regression analyses were conducted. Results showed that participants’ opinions about their attitudes towards the teaching profession were positive. Besides, it was seen that participants’ self-efficacy beliefs about their profession was relatively high. Correlation analyses indicated that there was a significant, positive but weakrelationship between the participants’ professional self-efficacy beliefs and their attitudes towards the teaching profession. Regression results revealed that professional self-efficacy beliefs were a significant predictor of attitudes towards the teaching profession. However, it was observed that the level of professional self-efficacy beliefs accounted for only some of the variance in attitudes towards the profession

Anahtar Kelimeler

Professional self-efficacy beliefs, Attitudes towards teaching profession, Pedagogical formation

Kaynakça

• Allinder, R. M. (1994). The relationship between efficacy and the instructional practices of special education teachers and consultants. The Teacher Education and Special Education, 17(1), 86-95.
• Anastasi, A. (1982). Psychological Testing. New York: Mac Millan Publishing
• Anderson, L. W. (1988). Attitude measurement: Attitudes and their measurement. Educational research methodology, and measurement: An international handbook. New York: Pergamon Press
• Arastaman, G. (2013). Eğitim ve fen edebiyat fakültesi öğrencilerinin öz-yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 205-217.
• Ashton, P. T. & Webb, R. B. (1986). Making a difference: Teachers sense of efficacy and student achievement. New York: Longman.
• Ayık, A. & Ataş, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öğretme motivasyonları arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 25-43.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Baron, R. A. & Byrne, D. (1987). Social Psychology: Understanding human interaction (5th ed.). Boston: Ally and Bacon.
• Bozdoğan, A. E., Aydın, D. & Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 83-97.
• Bulut, H. & Doğar, Ç. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 13-27.
• Çakıroğlu, E. & Işıksal, M. (2009). Preservice elementary teachers’ attitudes and self-efficacy beliefs toward mathematics. Education and Science, 34(151), 132-139.
• Çapa, Y. & Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
• Çapa, Y., Çakıroglu, J. & Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of a Turkish version of teachers’ sense of efficacy scale. Eğitim ve Bilim, 30(137), 74–81. Retrieved from file:///C:/Users/user/Downloads/5074-33879-2-PB.pdf
• Çakır, Ö., Kan, A. & Sünbül, Ö. (2006). Öğretmenlik meslek bilgisi tezsiz yüksek lisans programlarının tutum ve öz-yeterlik açısından değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 36-47.
• Çapri, B. & Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, programa ve fakültelere göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Çetin, S. (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 28-37.
• Çocuk, H. E., Yokuş, G. & Tanrıseven, I. (2015). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin öz-yeterlik ve metaforik algıları: Mersin Üniversitesi Örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 373-387.
• Demircioğlu, E. & Özdemir, M. (2014). Fen ve edebiyat fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 110-122.
• Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
• Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 98-110.
• Erdem, A. R. & Anılan, H. (2000). PAÜ eğitim fakültesi sınıf öğrretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları.Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 144-148.
• Guskey, T. R. (1984). The influence of change in instructional effectiveness upon the affective characteristics of teachers. American Educational Research Journal, 21(2), 245-259.
• Guskey, T. R. & Passaro, P. (1994). Teacher efficacy: A study of construct dimentions. American Education Research Journal, 31(3), 627-643.
• Gürbüz, H. & Kışoğlu, M. (2007). Tezsiz yüksek lisans programlarına devam eden fen edebiyat ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Atatürk Üniversitesi örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 71-83.
• Gürbüztürk, O & Şad, S. N. (2009). Students teachers’ beliefs about teaching and their sense of self-efficacy: A descriptive and comparative analysis. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 201-226.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve insanlar. İstanbul: Evrim Basım. Kartal, T. & Afacan, Ö. (2013). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 76-96.
• Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 1-14.
• Lapido, B. (1984). Motivational factors and attitude changes in teachers. Evanston: Nortwestern University.
• Lubis, S. (1988). Attitude toward the teaching proffesion of students of the vocational and tecnical teacher education college. Padang, Indonesia: The Ohio State University.
• Morgil, İ., Seçken, N. & Yücel, A. S. (2004). Kimya öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 62-72.
• Oğuz, A. & Topkaya, N. (2008). Ortaöğretim alan öğretmenliği öğrencilerinin öğretmen öz-yeterlik inançları ile öğretmenliğe ilişkin tutumları. Akademik Bakış, 14(1), 23-36.
• Oral, B. (2004). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(1), 88-98.
• Robbins, S, P. (2003). Essentials of Organizational Behavior (7th Ed.). New Jersey: Prentice Hall.
• Sunjin, O. (2010). The sources that influence student teachers’ sense of efficacy. Unpublished PhD Dissertation. Iowa State University, United States.
• Şimşek, H. (2005). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programlarına devam eden öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-26.
• Terzi, A. R. & Tezci E. (2007). Necatibey Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52, 593-614.
• Tschannen-Moran, M., & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
• Uysal, İ. & Kösemen, S. (2013). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin genel öz-yeterlik ve epistemolojik inançlarının karşılaştırmalı incelemesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 193-214.
• Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45), 88-104.
• Yükseköğretim Kurulu (Turkish Higher Education Council) (YÖK). (2010). 28 Ocak 2010 Tarih ve 03317 Sayılı Yazı