Yabancı Uyruklu Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Uyumları

Yıl 2017, Sayı: 1, 98 - 108, 01.04.2017

Necmi Gökyer

Öz

Bu çalışmanın amacı, bir kamu üniversitesinde yükseköğrenim görmek üzere Türkiye’ye gelen yabancı uyruklu öğrencilerin kültürel uzaklık algıları, sosyal destek algıları, kültürleşme tutumları, genel sağlık durumları, özyeterlik inançları ve yaşam doyumları değişkenleri açısından psikolojik uyum sorunlarının analiz edilmesi ve değerlendirilmesidir. Yabancı uyruklu öğrencilerin psikolojik uyumları Berry’nin 1997 kültürleşme kuramı çerçevesinde incelenmiştir. Araştırmada, genel araştırma türlerinden ilişkisel araştırma türü kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, bir kamu üniversitesinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler oluşturmaktadır. Bütün evrene ulaşılması hedeflendiği için örneklem seçimine gidilmemiştir. Yabancı uyruklu öğrenci sayısı 2014-2015 öğretim yılında toplam 146’dır. Öğrencilerin psikolojik uyumları yaş, kültürleşme tutumları, algılanan sosyal destek, kültürel uzaklık, öz yeterlik ve Türkiye’de kalınan süre değişkenleri ile incelenmiştir. Nicel veriler SPSS 21 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen başlıca ve önemli sonuçlar şunlardır: Yabancı uyruklu öğrencilerin her iki cinsiyet içinde yaşamdan doyum ölçeğine verdikleri cevaplar “biraz katılıyorum” düzeyindedir. Genel olarak sağlıklarının son dönemde ve şu anda nasıl olduğuna yönelik olarak genel sağlık ölçeğine vermiş oldukları cevaplar ise “her zamankinden az” düzeyindedir. Öğrencilerin psikolojik uyumlarını yordayan en önemli değişken kültürleşme tutumlarıdır. Kültürleşme tutumlarından da bütünleşme tutumunu tercih etmişlerdir. Coğrafi bölgelere göre yapılan sınıflama sonucuna göre de; yabancı uyruklu öğrencilerin dini inançları, aile yaşantısı, adetleri, dünya görüşleri, sosyal faaliyetleri, yaşam standartları kategorilerinde benzerlikler bulunmaktadır. Ancak giyim, iletişim tarzı, değerler, arkadaşlık, dil ve yemek kültürleri kategorilerinde farklılıklar ortaya çıkmıştır

Anahtar Kelimeler

Yabancı uyruklu öğrenci, Psikolojik uyum, Kültürel uzaklık, Sosyal destek

Psychological Adaptation of Foreign University Students

Öz

The aim of this study was to analyze and evaluate the psychological adaptation problems of foreign students, who have come to Turkey to receive higher education at a state university, in terms of the variables of cultural distance perceptions, social support perceptions, acculturation attitudes, general state of health, self-efficacy beliefs and life satisfaction. Psychological adaptations of foreign students were examined within the framework of Berry’s 1997 theory of acculturation. The relational study model, one of the general study types, was used in the study. The population of the study consisted of foreign students who are studying at a state university. Since the study aims to reach the whole population, no sample was chosen for the study. The total number of foreign students was 146 in the 2014-2015 academic year. Psychological adaptations of the students were examined with the variables of age, acculturation attitudes, perceived social support, cultural distance, self-efficacy and duration of stay in Turkey. The quantitative data were analyzed via the SPSS 21 package software. The findings of the study showed that the answers that foreign students have given to the life satisfaction scale are at the level of “slightly agree” in both genders. The answers that they have given to the general health scale about how their health is now and has been recently in general are at the level of “less than usual”. The most important variable that predicts the psychological adaptations of students is acculturation attitudes. Among the acculturation attitudes, the students preferred the integration attitude. According to the results of the classification by geographical region, there are similarities in the categories of religious beliefs, family life, customs, world-views, social activities and standards of living of the foreign students. However, there are differences in the categories of clothing, mode of communication, values, and friendship, language, and food culture

Anahtar Kelimeler

Foreign student, Psychological adaptation, Cultural distance, Social support

Kaynakça

• Açıkalın, A., Demirel, Ö. & Önsoy, R. (1996). Türkiye’de yükseköğrenim gören Türk cumhuriyetleri öğrencilerinin sorunları. Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Aksu, M., & Paykoç, F. (1986). ODTÜ kampüsünde gençlik sorunları. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Annaberdiyev, P. (2007). Türk cumhuriyetlerinden Türkiye`ye yükseköğrenim görmeye gelen öğrencilerin uyum düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ataca, B., & Berry, J. W. (2002). Psychological, sociocultural, and marital adaptation of Turkish immigrant couples in Canada. International Journal of Psychology, 37, 13-26.
• Babadağ, B., Çulha, İ., & Köşgeroğlu, N. (2014). Bir sağlık yüksekokulu’nda öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin sağlık alanında karşılaştığı sorunların belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 622-631.
• Bektaş. D. Y. (2004). Amerika Birleşik Devletleri’nde eğitim gören Türk öğrencilerin psikolojik uyumları ve kültürleşmeleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Bektaş Y., Özeke Kocabaş, E. & Annaberdiyev, D. (2007). Ege Üniversitesi’nde eğitim gören yabancı uyruklu öğrencilerin psikolojik uyumu. Proje No: 05-EGF-006 Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, İzmir.
• Berry, J. W., Poortinga, Y .H., Segall, M. H., & Dasen, P. R. (2002). Cross-cultural psychology: Research and applications. 2nd ed. Cambridge: Cambridge University Press.
• Berry. J. W. & Kim. U. (1988). Acculturation and mental health. In Dasen P. R., Berry J. W., & Sartorius N. (Eds.). Health and crosscultural psychology: TouBards applications. Newbury Park. CA: Sage.
• Berry, J. W. & Sam. D. (1996). Acculturation and adaptation. In Berry J. W., Segall M. H., & Kagitcibasi C. (Eds.). Handbook of Cross-Cultural Psychology. Vol. 3. Social Behavior and Applications. Boston: Allyn & Bacon.
• Berry, J. W. (1997). Immigration, acculturation and adaptation. Applied Psychology: An International Review, 46(1), 5-68.
• Biggs, J. (1999). Teaching international students: Teaching for quality learning at university. England: SRHE and Open University Press.
• Bochner, S., McLeod, B. M., & Lin, A. (1977). Friendship patterns of overseas students: A functional model. International Journal of Psychology, 12, 277-294.
• Can, N. (1996). Türkiye’de yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin sorunları ve örgütsel yapı. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 503-512.
• Çöllü, E. F. & Öztürk, Y. E. (2010). Türk cumhuriyetleri, Türk ve akraba topluluklarından Türkiye’ye yükseköğrenim görmek amacıyla gelen öğrencilerin uyum ve iletişim sorunları (Konya Selçuk Üniversitesi örneği). Journal of Azerbaijani Studies, 284- 292
• Deressa, B. & Beavers, I. (1988). Needs assessment of international students in a college of home economics. Educational Research Quarterly, 12(2), 51-56.
• Eshel, Y. & Rosenthal-Sokolov, (2000). Acculturation attitudes and sociocultural adjustment of sojourner youth in Israel. The Journal of Social Psychology, 140, 677-692.
• Furnham, A. (1997). The experience of being an overseas student. In McNamara, D. and Harris, R. (Eds), Overseas students in the higher education. London: Routledge.
• Garabayev, B. (2000). Türkiye’de yüksek öğrenim gören Türk cumhuriyetleri öğrencilerinin uyum sorunları ve Türkiye ve Türklere ilişkin kalıp yargılar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Güçlü, N. (1996). Yabancı öğrencilerin uyum problemleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 101-110
• Gülnar, B. (2011). “Yabancı Öğrencilerde Kültürleşme ve Medya Kullanımı”, Global Media Journal, 2(3), 51-68.
• Karaoğlu, F. (2007). Yabancı uyruklu öğrencilerde uyma davranışı: TÖMER örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kır, İ. (2007). Yüksek Öğretim Gençliğinin Boş Zaman Etkinlikleri: KSÜ Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 307-328.
• Kıroğlu, K., Kesten, A., & Elma, C. (2010). Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu lisans öğrencilerinin sosyo-kültürel ve ekonomik sorunları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 26-39. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/ download/article-file/160784
• Kılıçlar, A., Sarı, Y. & Seçilmiş, C. (2012). Türk dünyasından gelen öğrencilerin yaşadıkları sorunların akademik başarılarına etkisi: Turizm öğrencileri örneği. Bilig, 61, 157-172.
• Köylü, M. (2001). Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne devam eden yabancı uyruklu öğrencilerin fakülte hakkındaki düşünce, sorun ve beklentileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12-13, 131-153.
• Lazarus, R. S. & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. New York: Springer.
• Lewins, H. (1990). Living needs. In Kinnell, M. (Ed.), The learning experiences of overseas students. Buckingham: Open University Press.
• Okatan, H. İ. (2012). Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri fakültesi’nde okuyan yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe öğrenme sorunları. Polis Bilimleri Dergisi, 14(4), 79-112.
• Otrar, M., Ekşi, H., Dilmaç, B. & Şirin, A. (2002). Türkiye’de Öğrenim Gören Türk ve Akraba Topluluk Öğrencilerinin Stres Kaynakları, Başa çıkma Tarzları İle Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 473- 506.
• Özbay, Y. (1996). Üniversite öğrencilerinin problemlerini taramaya yönelik bir araç geliştirme ön çalışması. III. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Çukurova Üniversitesi, 226- 236. Adana
• Özçetin, S. (2013). Yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin sosyal uyumlarını etkileyen etmenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özyürek, R. (2009). Türk devlet ve topluluklarından Türkiye üniversitelerine gelen Türk soylu yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe öğrenimlerinde karşılaştıkları sorunlar. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(3), 1820-1862
• Paksoy, H. M., Paksoy, S., & Özçalıcı, M. (2012). Türkiye’de yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin sosyal sorunları: GAP bölgesi üniversiteleri örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 85-94.
• Pedersen, P. B. (1991). Counseling international students. The Counseling Psychologist, 19, 10-58.
• Sandhu, D. S., & Asrabadi, B. R. (1994). Development of an acculturative stress scale for international students: Preliminary findings. Psychological Reports, 75, 435-448.
• Searle, W. & Ward, C. (1990). The prediction of psychological and sociocultural adjustment during cross-cultural transitions. International Journal of Intercultural Relations, 14, 449-464.
• Tinto, V. (1975). Dropout From Higher Education: A Theoretical Synthesis of Recent Research. Review of Educational Research, 45(1), 89-125.
• Tinto, V. (1988). Stages of Student Departure: Reflections on The Longitudinal Character of Student Leaving. Journal of Higher Education, 59(4), 438-455.
• Tinto, V. (1993). Leaving college: Rethinking the causes and cures of student attrition. Chicago: The University of Chicago Press.
• Tomanbay, İ. (1999). Sosyal çalışma sözlüğü - toplumbilim, ruhbilim, eğitbilim, yöntembilim, nüfusbilim, hukuk ve ekonomi boyutlarıyla. Ankara: Selvi Yayınevi.
• Tomich, P., McWhirter, J. J., & King, W. E. (2000). International student adaptation: Critical variables. International Education, 29(2), 37-46
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. Eskişehir: Yükseköğretim Kurulu Yayınları. Retrieved from https://yolharitasi.yok.gov.tr/docs/YuksekogretiminUluslararasilasmasi.pdf
• Ward, C. & Kennedy. A. (1993a). Psychological and sociocultural adjustment during cross- cultural transitions: A comparison of secondary students overseas and at home. lnternational Journal of Psychology, 28, 129-147.
• Ward. C. & Kennedy. PI. (1993b). Where‘s the “culture” in cross-cultural transition? Comparative studies of sojourner adjustment. Journal of Cross-Cultural Psychology, 24, 221-249.
• Ward, C., & Rana-Deuba, A. (1999). Acculturation and adaptation revisited. Journal of Cross-Cultural Psychology, 30(4), 422-442.
• Ward, C., Bochner, S., & Furnham, A. (2001). The psychology of culture shock. (2nd ed.). Hove, UK: Routledge.
• Zhang, N., & Rentz, A. (1996). Intercultural adaptation among graduate students from the People’s Republic of China. College Students Journal, 30, 321-329.