Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Kariyer Uyumları

Yıl 2017, Sayı: 3, 657 - 668, 01.12.2017

Seher Merve Erus Şerife Gonca Zeren

Öz

Bu araştırmanın amacı “pedagojik formasyon eğitimi” kurslarına katılan öğretmen adaylarının kariyer uyumlarını demografik değişkenlere göre incelemektir. Ayrıca araştırmanın diğer bir amacı kariyer uyum puanı yüksek ve düşük olan öğretmen adaylarının kariyer uyumlarına yönelik görüşlerini incelemektir. Araştırmanın modeli karma yönteme dayanmaktadır. Bu kapsamda araştırmanın ilk aşamasında 192 kadın, 68 erkek olmak üzere toplam 260 öğretmen adayına ulaşılmıştır. Nicel verilerin toplanmasında ‘Kariyer Uyumu ve İyimserliği Ölçeği’ ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Veriler, bağımsız gruplar için t- testi ve tek yönlü varyans analizi- ANOVA ile analiz edilmiştir. Bulgulara göre öğretmen adaylarının kariyer uyumlarında; cinsiyet, medeni durum, mezun olunan bölüm değişkenlerine göre anlamlı farklılık bulunmamaktadır. Ölçüt örnekleme yöntemi ile ‘Kariyer Uyumu ve İyimserliği Ölçeği’nden en yüksek puan alan 10 öğretmen adayı ve en düşük puan alan 10 öğretmen adayı araştırmanın ikinci aşamasına katılmıştır. Verilerin toplanması için araştırmacılar tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış soru formu kullanılmıştır. Veriler, içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Bulgulara göre, kariyer uyum puanı yüksek olan öğretmen adayları meslek seçimini bilinçli ve isteyerek yapmışken, kariyer uyum puanı düşük olan öğretmen adaylarının çoğunun üniversiteye giriş sırasında aldıkları puana bağlı olarak mesleklerini tercih ettikleri anlaşılmıştır. Her iki grup için “pedagojik formasyon eğitimi” kursuna katılma sebebi, öğretmenlik mesleğini sevme ve gelecekte “pedagojik formasyon eğitimi” belgesine ihtiyaç duyabilmeleridir. Öğretmen adaylarının neredeyse tamamı gelecekte öğretmen olmayı planlamakta, devlet okuluna atanmayı ve maddi sıkıntıları ise kariyer engelleri olarak görmektedirler. Ayrıca öğretmen adayları için en önemli destek kaynağı aileleridir

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayları, Kariyer uyumu, Kariyer planı, Pedagojik formasyon eğitimi

Preservice Teachers’ Career Adaptability Towards Teaching Profession

Öz

The purpose of this research is to examine the career adaptability of preservice teachers who attended “pedagogical formation certificated program” in relation to certain demographic variables. Besides, another purpose of the study is to investigate the views of the teachers getting the highest and lowest career adaptability scores about their career adaptability. This study model is based on mixed research design. In first stage of the research, a total of 260 preservice teachers, 192 of whom were females and 68 of whom were males was accessed. ‘Career Adaptability and Optimism Scale’ and personal information form were used to collect quantitative data. The data were analyzed with independent t-test and one way ANOVA. According to the results, there are no significant differences in teachers’ career adaptability in terms of gender, marital status and the degree done at university. Via criterion sampling method 10 preservice teachers getting the highest score and 10 preservice teachers getting the lowest score from ‘Career Adaptability and Optimism Scale’ participated in the second stage of the study. Semi-structured questionnaire which was developed by the researchers were used to collect data. The data were analyzed with content analysis. The results of the content analysis showed that preservice teachers who had the highest career adaptability scores chose their occupations consciously and intentionally while most preservice teachers who had the lowest career adaptability scores chose their occupations due to their scores in university admission exam. Both groups stated that they attended “pedagogical formation certificated program” because they liked teaching profession and may need pedagogical formation certificate in future. Almost all of the preservice teachers planned to be teacher in future and they indicated being appointed as a teacher to a state school and financial difficulties as career obstacles. Besides, parents were found to be the most important source of support for preservice teachers

Anahtar Kelimeler

Preservice teachers, Career adaptability, Career plan, Pedagogical formation education

Kaynakça

• Aksoy, M. E. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 2(2), 197- 212.
• Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Erol, E. (2014). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik motivasyonları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 48-62.
• Aranson, E., Wilson, T.D., & Akert, R.M. (2012). Sosyal psikoloji (Gündüz O., Çev.) İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Balcı, A. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bozdoğan A. E., Aydın D., & Yıldırım K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 83-97.
• Büyükgöze Kavas, A., Duffy, R., & Douglass, R. (2015). Exploring links between career adaptability, work volition, and well- being among turkish students. Journal of Vocational Behavior, 90, 122-131.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyükşahin Çevik, G., Doğan, İ. & Yıldız, M. A. (2016). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğrencilerin yılmazlık ve tükenmişliklerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 971-984.
• Creed, P. A., Fallon, T., & Hood, M. (2009). The relationship between career adaptability, person and situation variables, and career concerns in young adults. Journal of Vocational Behavior, 74, 219-229.
• Savickas, M. L., & Porfeli, E. J. (2011). Revision of the career maturity inventory: the adaptability form. Journal of Career Assessment, 19(4), 355-374.
• Savickas, M. L., & Porfeli, E. J. (2012). Career adaptabilities scale: construction, reliability, and measurement equivalence across 13 countries. Journal of Vocational Behavior, 80(3), 661-673.
• Scheier M. F., & Carver, C. (1987). Dispositional optimism and physical well-being: the ınfluence of generalized outcome expectancies on health. Journal of Personality, 55, 169-210.
• Soresi, S., Nota, L., & Ferrari, L. (2012). Career adapt-abilities scale-Italian form: Psychometric properties and relationships to breadth of interests, quality of life, and perceived barriers. Journal of Vocational Behavior, 80, 705–711.
• Süral, S., & Sarıtaş, E. (2015). Pedagojik formasyon programına katılan öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik yeterliklerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 62-75.
• Yalçın İncik, E., & Akay, C. (2015). Eğitim fakültesi ve pedagojik formasyon sertifika programlarında öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği yeterliklerine yönelik görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 16(2), 179-197.
• Yazıcı, H. (2009). Öğretmenlik mesleği, motivasyon kaynakları ve temel tutumlar: Kuramsal bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 33-46.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, E., & Yetim, H. (2016). Pedagojik Formasyon programındaki öğrencilerin mesleki tutum ve mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Electronic Journal of Education Sciences, 5(10).
• Zacher, H. (2014a). Career adaptability predicts subjective career success above and beyond personality traits and core self- evaluations. Journal of Vocational Behavior, 84(1), 21-30.
• Zacher, H. (2014b). Individual difference predictors of change in career adaptability over time. Journal of Vocational Behavior, 84(2), 188-198.
• Zacher, H., & Griffin, B. (2015). Older workers’ age as a moderator of the relationship between career adaptability and job satisfaction. Work, Aging and Retirement, 1(2), 227-236.