Öğretmen Adaylarının Üniversite Hocası Hakkındaki Metaforları ve Bir Değerlendirme Aracı Olarak Metafor

Yıl 2013, Sayı: 2, 153 - 160, 01.08.2013

Hasan Said Tortop

Öz

Bu çalışmanın amacı eğitim fakültesindeki öğretmen adaylarının üniversite hocaları hakkındaki metaforlarını ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’deki üç eğitim fakültesinde 2011-2012 öğretim yılında öğrenim gören 347 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının ‘’Üniversite hocası … gibidir, çünkü …’’ cümlesini tamamlamalarıyla veriler elde edilmiştir. Verilerin analizinde nitel ve nicel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Çalışma sonunda, Üniversite Hocası hakkında 16 kategoride, 183 farklı metafor belirlenmiştir. En fazla metafor üretilen kategoriler sırasıyla; bilgi kaynağı ve aktarıcısı olarak üniversite hocası 42 metafor , yol buldurucuyönlendirici olarak üniversite hocası 38 metafor , değişen-farklılaşan biri olarak üniversite hocası 24 metafor , uzaklaştırıcı-korkutucu biri olarak üniversite hocası 21 metafor , çok yönlü biri olarak üniversite hocası 17 metafor belirlenmiştir. Ayrıca yükseköğretimde kalite artırma çalışmalarında, öğretim üyelerinin performanslarının belirlenmesinde metaforlar bir değerlendirme aracı olarak kullanılabilir

Anahtar Kelimeler

Üniversite hocası, Öğretmen adayı, Metafor, Yükseköğretim

Preservice Teachers’ Metaphors about University Teacher and Metaphor as an Evaluation Tool

Öz

The aim of this study is to reveal preservice teachers’ metaphors about the lecturers at university. Study group of the research consists of 347 preservice teachers enrolled at three different education faculties in Turkey in 2011-2012 academic year. Data was obtained from the preservice teachers’ completion of the sentences such as “University teacher is like ..., because ...”. For analysing the data quantitative and qualitative research methods were used. As a result, 183 metaphors were determined about University teachers in 16 conceptual categories. The categories which produced metaphors most about the University teachers are as follows; university teachers as the source and passer one of the knowledge 42 metaphors , the university teacher as a guide one 38 metaphors , the university teacher as a changing one 24 metaphors , the university teacher as a scary-repelling one 21 metaphors , the university teacher as a versatile one 17 metaphors respectively. Besides, the metaphors can be used as an evaluation tool for determining the performance of a university teacher at studies of increasing quality in higher education

Anahtar Kelimeler

University teacher, Preservice teacher, Metaphor, Higher education

Kaynakça

• Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools. Doktora tezi. ODTÜ, Ankara.
• Bozlk, M. (2002). The college student as learner: Insight gained through metaphor analysis. College Student Journal, 36, 142–151.
• Bredeson, P. (1988). Perspectives on schools: Metaphors and management in education. The Journal of Educational Administration, 26(3), 293-309.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.,K., Akgün, Ö.,E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri, PegemA yayıncılık, 8. baskı, Ankara.
• Chang, T.S. (2001). The effect of system administration on faculty attitudes toward student ratings. Hualien, Taiwan: National Hualien Teachers College.
• Clarken, R. H. (1997). Five Metaphors for Educators. Paper Presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, Chicago, March 24-28.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 21(2), 269-283.
• Franklin, J. (2001). Interpreting the numbers: Using a narrative to help others read student evaluations of your teaching accurately. In K. G. Lewis (Ed.), Techniques and strategies for interpreting student evaluations. New Directions for Teaching and Learning, 87, 85-99. San Francisco, Ca: Jossey-Bass.
• Inbar, D. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38 (1), 77–92.
• Kemp, E. (1999): Metaphor as a tool for evaluation, Assessment &Evaluation in Higher Education, 24(1), 81-89.
• Kulik, J., A. (2001). Student ratings: Validity, Utility, and controversy. In M. Theall, P. C. Abrami, & L.A. Mets (Eds.), The student ratings debate: Are they valid? how can we best use them? New directions for Institutional Research, 109, 9-25. San Francisco, Ca: Jossey-Bass.
• Kumral, O. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğretim Elemanlarının Davranışlarına Yönelik Algıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.25, 92-102.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Çev. G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma.
• Littlemore J. (2001). The use of metaphor in university lectures and the problems that it causes for overseas students. Teaching in Higher Education, 6(3), 333-349.
• McEwan, A.E. (2007). Do Metaphors Matter in Higher Education?. Journal of College & Character. 8(2), 1-8.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks,CA: Sage.
• Morgan, G. (1980). Paradigms, metaphors, and puzzle solving in organizational analysis. Administrative Science Quarterly, 25, 606-622.
• Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının ‘coğrafya’ kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55-69
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “Öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
• Scriven, M. (1995). Student ratings offer useful input to teacher evaluations. Practical Assessment, Research and Evaluation, 4(7), 1-5.
• Theall, M. & Franklin, J. (2001). Looking for Bias in all the Wrong Places – A Search for Truth or a Witch Hunt in Student Ratings of Instruction? In The Student Ratings Debate: Are they Valid? How Can We Best Use Them? Theall, P., Abrami, L. and Lisa Mets (Eds.) New Directions in Educational Research, no. 109. San Francisco: Jossey-Bass.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Soysal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22, 127-138.