Yükseköğretim Kurumlarında Dijital Dönüşüm Çalışmalarının İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 172 - 183, 30.04.2021

Yakup Taşcı , Elif Taşlıbeyaz

Öz

Bu çalışmanın amacı, yükseköğretim kurumlarında dijital dönüşüme yönelik yapılmış olan çalışmaların farklı değişkenler açısından
incelenmesi ve bu konudaki eğilimin ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaca ulaşabilmek için Türkiye’de ve diğer ülkelerde 2015 ile 2019 (2019
yılının sonuna kadar) yılları arasında Web of Science, EBSCO, ERIC, Google Akademik veri tabanlarında yer alan çalışmalar taranmıştır.
Tarama sonucunda 69 adet çalışma elde edilmiştir. Bu çalışmalar araştırma kriterlerine göre elenmiş ve bu sayı 22 çalışmaya düşürülmüştür.
Daha sonra bu çalışmalar; çalışma yılı, çalışmanın yapıldığı ülke, çalışma konusu, çalışmanın amacı, çalışmanın yöntemi, veri toplama aracı,
hedef kitle, sonuç ve öneriler gibi özellikler dikkate alınarak sınıflandırılmıştır. Bu araştırmada literatür tarama yöntemi ve çalışmaların
analizinde betimsel içerik analizi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar, çalışmaların sayısının son yıllarda -özellikle 2019- Türkiye ve diğer
ülkelerde arttığını, en çok dijital dönüşümün eğitim ve yönetim bileşenlerine yönelik çalışmalara yer verildiğini göstermiştir. Ayrıca
çalışmalarda yöntemsel olarak nitel araştırma desenlerinin daha fazla tercih edildiği ortaya çıkmıştır. Bu araştırma, yükseköğretimde
dijital dönüşüme yönelik yapılan çalışmaların literatürdeki güncel durumu genel olarak ortaya koymuş ve gelecekteki çalışmalara yönelik
önerilerde bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yükseköğretim, Dijital Dönüşüm,, Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm

Review of the Studies on Digital Transformation in Higher Education Institutions

Öz

The aim of this study is to examine the studies on digital transformation in higher education institutions in terms of different features and
to reveal the tendency. Web of Science, EBSCO, ERIC Google Scholar databases were scanned between 2015 and 2019 (until the end of
the year) in Turkey and other countries for this purpose. 69 studies were obtained as a result of the literature review. They were eliminated
according to the study criteria. 22 studies were determined. These studies were classified according to features such as year, country, subject,
purpose, method, data collection tool, target audience, results and recommendations. Literature Review as research design and descriptive
content analysis as analysis method was used in the study. The findings showed that the number of studies in recent years -especially
2019- Turkey and other countries increased. Education and management components of digital transformation in universities were mainly
examined in the studies. In addition, it was revealed that qualitative research designs are more preferred. This research revealed the current
situation in the literature of the studies on digital transformation in higher education and gave some suggestions for future studies.

Kaynakça

• AECT (Association for Educational Communications and Technology). (2004). The definition of Educational technology. 17.04.2020 tarihinde http://ocw.metu.edu.tr/file.php/118/molenda_definition.pdf adresinden erişildi.
• Aktay, S., ve Keskin, T. (2016). EĞİTİM BİLİŞİM AĞI (EBA) İNCELEMESİ. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(3), 27-44.
• Alkan, C. (1984). Eğitim teknolojisi; Kavram, kapsam, süreç, ortam, iş gören uygulama. Ankara: Aşama Matbaacılık.
• Arık, G., Arslan, S., Çakır, M. ve Kavak, Y. (2016). Fatih projesinin Ulusal ve ULUSLARASI eğitim ve teknoloji politikaları bağlamında değerlendirilmesi [Fatih değerlendirilmesi ulusal ve uluslararası eğitim teknoloji bağlamında Projesi teknoloji politikaları]. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 308-321.
• Baker, R. & Passmore, D. (2016). Value and Pricing of MOOCs. Education Sciences, 6(4), 14.
• Beatty, B. (2014). Hybrid courses with flexible participation: The HyFlex course design. In L. Kyei-Blankson & E. Ntuli (Eds.), Practical applications and experiences in K-20 blended learning environments (pp. 153-177). Hershey, PA: IGI Global.
• Beyers, R. N. (2009). A five dimensional model for educating the net generation. Journal of Educational Technology & Society, 12(4), 218-227.
• Bond, M., Marín, V. I., Dolch, C., Bedenlier, S. ve Zawacki-Richter, O. (2018). Digital transformation in German higher education: student and teacher perceptions and usage of digital media. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 15(1), 48.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemi süreci ve pandemi sonrası dünyada eğitime yönelik değerlendirmeler: Yeni normal ve yeni eğitim paradigması. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 112-142.
• Brown, C., & Czerniewicz, L. (2010). Debunking the ‘digital native’: beyond digital apartheid, towards digital democracy. Journal of Computer Assisted Learning, 26(5), 357-369.
• Burd, E. L., Smith, S. P. & Reisman, S. (2015). Exploring Business Models for MOOCs in Higher Education. Innovative Higher Education, 40(1), 37–49.
• Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2017). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches: Sage publications.
• Çalık, M., ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Education ve Science/Egitim ve Bilim,39(174), 33-38. Çetin, C., & Karalar, S. (2016). X, Y ve Z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 157-197.
• Dewar, J. (2017). Call for tertiary sector to gear toward University 4.0. 17.04.2020 tarihinde http://www.ceda.com.au/2016/10/call-for-tertiary-sector-to-gear-toward-university40 adresinden erişildi.
• Dodd, W. D. (2015). Teaching and Learning in the Digital Age. 17.04.2020 tarihinde https://webcpm.com/articles/2015/09/01/teaching-learning-technologies.aspx adresinden erişildi.
• Eğitim Bilişim Ağı (2016). EBA Hakkında. 17.04.2020 tarihinde http://www.eba.gov.tr/hakkimizda adresinden erişildi.
• Elitas, T., ve Devran, Y. (2017). Yeni İletişim Teknolojilerinin Uzaktan Eğitime Entegrasyon Sürecinde Sanal Sınıf Ortamları: ATAUZEM Örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 213-225.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş: nitel. Nicel ve Eleştirel Kuram Metodolojileri, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Emin, Ö. (2019). Eğitimde dijital dönüşüm ve eğitim bilişim ağı (EBA)(editöre mektup). Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 5(1), 5-9.
• Fischer, H., Heise, L., Heinz, M., Moebius, K. ve Koehler, T. (2015). Akademik Öğretimde E-Öğrenme Eğilimlerinin Belirlenmesi : Metodolojik Yaklaşımlar ve Bilimsel Söylemlerin Analizi . İnteraktif Teknoloji ve Akıllı Eğitim, 12 (1), 31–43.
• Fisher, K., & Newton, C. (2014). Transforming the twenty-first-century campus to enhance the net-generation student learning experience: using evidencebased design to determine what works and why in virtual/physical teaching spaces. Higher Education Research & Development, 33(5), 903-920.
• Giunta, C. (2017). An emerging awareness of generation Z students for higher education professors. Archives of Business Research, 5(4), 90-104.
• Gümüşoğlu, E. K. (2017). Yükseköğretimde dijital dönüşüm. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(4), 30-42. Harley, D. (2002). Planning for an uncertain future: A US perspective on why accurate predictions about ICTs may be difficult. Journal of Studies in International Education, 6(2), 172-187.
• Jayawickrama, U., Sedky, M., ve Ettahali, O. (2018). A smart campus design: data-driven and evidence based decision support solution design.
• Kaminskyi, O. Y., Yereshko, Y. O. ve Kyrychenko, S. O. (2018). Digital Transformation of University Education in Ukraine: Trajectories of Development in the Conditions of New Technological and Economic Order. Information Technologies and Learning Tools, 64(2), 128-137.
• Karaman, S. (Ed.). (2020). Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm. Ankara: Pegem Akademi.
• Kennedy, G., Dalgarno, B., Bennett, S., Judd, T., Gray, K., & Chang, R. (2008). Immigrants and natives: investigating differences between staff and students’use of technology. In Hello! Where are you in the landscape of educational technology? Proceedings ascilite Melbourne 2008 (pp. 484–492), Melbourne, Australia.
• Kirkwood, A. & Price, L. (2014). Yükseköğretimde teknoloji destekli öğrenme ve öğretim : 'gelişmiş ' nedir ve nasıl biliyoruz? Eleştirel bir literatür taraması. Öğrenme , Medya ve Teknoloji, 39 (1), 6 –36.
• Lazaroiu, G. C., Dumbrava, V., Costoiu, M., Teliceanu, M. ve Roscia, M. (2016). Energy-informatic-centric smart campus. Paper presented at the 2016 IEEE 16th International Conference on Environment and Electrical Engineering (EEEIC).
• Maloney, E. J., & Joshua Kim, J. (2020). Fall Scenario #13: A HyFlex Model. Inside HigherEd. https://www.insidehighered.com/blogs/learning-innovation/fall-scenario-13- hyflex-model.
• MEB (2016). Eğitimde FATİH Projesi. 17.04.2020 tarihinde http://fatihprojesi.meb.gov.tr/tr/index.php adresinden erişildi.
• Parlak, B. (2017). Dijital çağda eğitim: Olanaklar v e Uygulamalar Üzerine Bir analiz [Dijital Çağda Eğitim: fırsatlar ve uygulamalar konusunda bir analiz], Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisat Fakültesi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (15), 1741-1759.
• Quinn, S., & Oldmeadow, J. A. (2013). Is the igeneration a ‘we’generation? Social networking use among 9‐to 13‐year‐olds and belonging. British Journal of Developmental Psychology, 31(1), 136-142.
• Rodrigues, L. S. (2017). Challenges of digital transformation in higher education institutions: a brief discussion. In Proceedings of 30th IBIMA Conference.
• Sari, M.W., Ciptadi, P.W., ve Hardyanto, R.H. (2017). Study of Smart Campus Development Using Internet of Things Technology. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering; IOP Publishing: Bristol, UK.
• Santos, H., Batista, J., ve Marques, R. P. (2019). Digital transformation in higher education: the use of communication technologies by students. Procedia Computer Science, 164, 123-130.
• Si̇rer, E . (2020). Eğitimin Ekran Üzerinden Teknolojik Dönüşümünde Pandemi Dönemi’nin Etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (29).
• Spada, K. (2014). Higher Education in the Digital Age [Book Review]. IEEE Transactions on Professional Communication, 57(2), 150-153.
• Gündüzalp, S. ve Şener, G. (2018). Akademisyenlerin Üniversitelerde Dijital Dönüşüm ile İlgili Görüşleri, I. Uluslararası Battalgazi Multidisipliner Çalışmalar Kongresi, 7-9 Aralık, Malatya.
• Taşkıran, A. (2017). Dijital çağda yükseköğretim. Açık öğretim uygulama ve araştırma dergisi, 3 (1), 96-109.
• Taşlıbeyaz, E. (2020). Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm. S.Karaman (Ed.), Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm (ss. 19-34) Ankara: Pegem Akademi.
• Vogelsang, K., Greiff, P., Tenspolde, C., & Hoppe, U. (2019). Agile by technique–The role of technology enhanced learning in higher education. Beiträge zur, 28.
• Wade, M. (2015). A conceptual framework for digital business transformation. Global Center for Digital Business Transformation.
• Wang, M. ve Ng, J. W. (2012). Intelligent mobile cloud education: smart anytime-anywhere learning for the next generation campus environment. Paper presented at the 2012 Eighth International Conference on Intelligent Environments.