Investigation of Pre-Service Teachers’ Depression Levels, Teaching Motivations and Their Attitudes towards Profession

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 401 - 410, 31.08.2021

Melih Dikmen , Murat Tuncer

Öz

The research aims to examine the pre-service teachers’ depression levels, teaching motivation and attitudes towards the teaching profession.
The research was carried out according to the survey model. The sample of the study was carried out with of 235 pre-service teachers in
Education Faculties in Turkey. In the research, Burns Depression Scale, Teaching Motivation Scale, and Attitude Scale towards Teaching
Profession were used as the measurements. In addition, a personal information form prepared by the researchers was used to collect
some demographic information of pre-service teachers participating in the research. When the findings of the study were examined, it
was determined that the pre-service teacher did not show a significant difference in their depression levels, teaching motivations, and
attitudes towards the teaching profession according to their gender, place of residence, and socio-economic level. In addition, while there
was no significant relationship between depression level and teaching motivation and attitude towards the teaching profession, a positive
correlation was found between teaching motivation and the attitude towards the teaching profession. The results show that it is important
for pre-service teachers to have a high level of attitude towards the teaching profession to increase their teaching motivation

Anahtar Kelimeler

Depression, Attitude Towards Teaching Profession, Teaching Motivation

Öğretmen Adaylarının Depresyon Düzeyleri, Öğretme Motivasyonları ve Mesleğe Karşı Tutumlarının İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının depresyon düzeyleri, öğretme motivasyonları ve öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarını
incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modeline göre yürütülmüştür. Araştırmaya Türkiye’deki bir devlet üniversitesinin Eğitim
Fakültesinde öğrenim gören 235 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Burns Depresyon Ölçeği, Öğretme
Motivasyonu Ölçeği, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca araştırmaya katılan öğretmen adaylarının bazı
demografik bilgilerini belirlemeye yönelik araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları
incelendiğinde öğretmen adaylarının cinsiyetlerine, yaşadıkları yerleşim yerlerine ve sosyo-ekonomik düzeylerine göre depresyon
düzeyleri, öğretme motivasyonları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının anlamlı düzeyde farklılaşmadığı belirlenmiştir. Ayrıca
depresyon düzeyi ile öğretme motivasyonu ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutum arasında anlamlı ilişki belirlenemezken, öğretme
motivasyonu ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutum arasında pozitif yönde anlamlı korelasyon bulunmuştur. Sonuçlar öğretmen
adaylarının öğretme motivasyonun artırılması için öğretmenlik mesleğine yönelik tutum düzeylerinin yüksek olmasının önemli olduğunu
göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Depresyon, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum, Öğretme Motivasyonu

Kaynakça

• Akgemci, T. (2001). Örgütlerde stres ve yönetimi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 301-309. Akkaya, N. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 35-42.
• Arikewuyo, M. O. (2004). Stress management strategies of secondary school teachers in Nigeria. Educational Research, 46(2), 195–207.
• Aslan, H. ve Çeçen, A. R. (2007). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin cinsiyetlerine ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerine göre mizah tarzlarının incelenmesi. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 1–14.
• Aydın, İ. (2012). Örgütsel depresyon kaynakları ve yönetimi: Yozgat emniyet müdürlüğü bünyesinde bir uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bozok Üniversitesi. Yozgat
• Ayık, A. ve Ataş, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öğretme motivasyonları arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 25-43.
• Balaban, J. (2000). Temel eğitimde öğretmenlerin stres kaynakları ve başa çıkma teknikleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 188-195.
• Batlaş, A. ve Baltaş, Z. (1988). Stres ve Başa Çıkma Yolları, Remzi Kitapevi, 6. Basım, İstanbul, 71.
• Beer, J., & Beer, J. (1992). Burnout and stress, depression and self-esteem of teachers. Psychological Reports, 71(3_suppl), 1331-1336.
• Bozkurt, N. (2004). Bir grup üniversite öğrencisinin depresyon ve kaygı düzeyleri ile çeşitli değişkenler arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim, 29(133), 52-59.
• Cam, E. (2004). Çalışma yaşamında stres ve kamu kesiminde kadın çalışanlar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-10.
• Çapa, Y.ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(18), 69-73.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33–53.
• Çetin, Ş. (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi (geçerlik ve güvenirlik çalışması). Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 28-37.
• Çetin, Ş. ve Arcagök, S.(2018) lojistik regresyon analiziyle öğretmen adaylarının depresyon durumunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 47(220), 19-36.
• Dikmen, M. ve Tuncer, M. (2017). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Harran Education Journal, 2018 3(1), 24-38.
• Doğan, F. (2008). Sınıf öğretmenlerinin stres kaynakları ve baş etme yoları (Kilis İli Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Doğan, T. ve Çoban, A. E. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 34(153), 157-168.
• Eraslan, L. ve Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 427-438.
• Erözkan, A. (2011). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(14), 129-155.
• Ferguson, K., Frost, L., & Hall, D. (2012). Predicting teacher anxiety, depression, and job satisfaction. Journal of Teaching And Learning, 8(1), 27-42.
• Girgin, G. ve Baysal, A. (2005). Tükenmişlik sendromuna bir örnek. Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(4). 172-187.
• Güçlü, N. (2001). Stres yönetimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 91-109.
• Gültekin, E., Ekici, N. ve Tepe, F. (2011). Terör mağduru polislerde travma sonrası depresyon bozukluğu belirtilerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, 2(1), 25-36.
• Güzel-Candan, D. & Evin-Gencel, İ. (2015). Öğretme Motivasyonu Ölçeği? ni Türkçe? ye Uyarlama Çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(36), 72-89.
• Hammen, C. L., & DeMayo, R. (1982). Cognitive correlates of teacher stress and depressive symptoms: Implications for attributional models of depression. Journal of Abnormal Psychology, 91(2), 96.
• Hargreaves, G. (1999). Stresle Baş Etmek, Çev: A. C. Akkoyunlu, Doğan Kitap Yayıncılık, İstanbul
• Işıkhan, V. (2004). Çalışma hayatında stres ve başa çıkma yolları. Ankara: Sandal Yayınları.
• İhtiyaroğlu, N. (2017). Yapısal ve psikolojik güçlendirmenin öğretmen motivasyonu üzerindeki etkisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 361-378.
• İlğan, A., Canoğlu, Ö., Karamert, Ö. ve Şensoy, Ç. P. (2018). Öğretmenlerin çocuk sevme düzeyleri ile öğretme motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(19), 979-1003.
• Karatekin, K., Merey, Z. ve Keçe, M. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 70-96.
• Kauffman, D. F., SOYLU, M. Y., & Bryan, D. U. K. E. (2011). Validation of the motivation to teach scale. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 279-290.
• Kızıltaş, E., Halmatov, M. ve Sarıçam, H. (2012). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 173 – 189.
• Klein, D. N.,Lewinsohn, P. M., Seeley, J. R., Rohde, P. (2001). A family study of major depressive disorder in a community sample of adolscents. Archives of General Psychiatry. 58, 13-20.
• Köknel, Ö. (1986). Kişilik. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Nolen-Hoeksema, S. (2009). Abnormal Psychology. New York: McGraw Hill Higher Education.
• Okçabol, R. (2004). Türkiye’ de öğretmen profili araştırması ve öğretmen yetiştirmede yeni arayışlar. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Otacıoğlu, S. G. (2008). Müzik öğretmenlerinin sosyotropik ve otonomik kişilik özellikleri ile depresyon düzeyleri üzerine ilişkisel bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 35-50.
• Özdel, L., Bostancı, M., Özdel, O. ve Oğuzhanoğlu, N. K. (2002). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3(3), 155-161.
• Özkan, R. (2005). Birey ve toplum gelişiminde öğretmenlik mesleğinin önemi. Milli Eğitim Dergisi, 166, 1-140.
• Papastylianou, A., Kaila, M., & Polychronopoulos, M. (2009). Teachers’ burnout, depression, role ambiguity and conflict. Social Psychology of Education, 12(3), 295-314.
• Pehlivan, K. B. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 151-168.
• Sağır, M. (2015). Öğretmenlerin örgütsel depresyon ve mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Turkish Journal of Education, 4(3), 29-42.
• Soysal, A. (2009). İş yaşamında stres. Çimento İşveren Dergisi, 23(3), 17-40.
• Şanlı, Ö. (2017). Öğretmenlerin algılanan stres düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 16(61).
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2007). Using multivariate statistics (Vol. 5, pp. 481-498). Boston, MA: Pearson.
• Tanhan, F., Kayri, M. ve Tanrıverdi, S. (2012). Devlet okullarında kadrolu ve kadrosuz olarak çalışan öğretmenlerin depresyon düzeylerinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2), 52-64.
• Tarhan, N. (2015). Stresten depresyona giden yol. 28.07.2019 tarihinde https://www.e-psikiyatri.com/stresten-depresyona-giden-yol-42464 adresinden alınmıştır.
• Travers, C. J., & Cooper, C. L. (1993). Mental health, job satisfaction and occupational stress among UK teachers. Work & Stress, 7(3), 203-219.
• Tuncer, M., Berkant, H.G., Dikmen, M., (2017). Sosyal araştırmalardaki ölçek bulgularına örneklem etkisinin araştırılması. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11),1-10.
• Wisco, B. E., & Nolen-Hoeksema, S. (2009). The interaction of mood and rumination in depression: Effects on mood maintenance and mood-congruent autobiographical memory. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 27(3), 144-159.
• Yang, L., Zhao, Y., Wang, Y., Liu, L., Zhang, X., Li, B., & Cui, R. (2015). The effects of psychological stress on depression. Current neuropharmacology, 13(4), 494-504.
• Yılmaz, S., Hacıhasanoğlu, R. ve Çiçek, Z. (2006). Hemşirelerin genel ruhsal durumlarının incelenmesi. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 15(6): 92-97.