Academic Staff’s Attitudes Towards Unfair Authorship: A Scale Development Study

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 328 - 338, 30.08.2024

Yalçın Karagöz , Mustafa Filiz , Yusuf Karaşin

https://doi.org/10.5961/higheredusci.1414845

Öz

The aim of this study is to develop a psychometric measurement tool that measures the attitudes of academic staff towards unfair authorship. For this purpose, 273 academic staff serving in Istanbul province were reached. Scale development process was applied within the scope of the study. In the scale development process, a series of stages were followed as literature review, creation of a sample questionnaire draft, obtaining expert opinion, pilot application and data collection from the population. After the data collection phase, the analysis phase started. Exploratory and confirmatory factor analyses were applied to the data. IBM SPSS and AMOS package programmes were used in data analysis. According to the findings of the exploratory factor analysis, it was seen that the scale was gathered in 22 statements and 5 dimensions. The reliability coefficients of the scale and its sub-dimensions were found to be good and sufficient. In confirmatory factor analysis, it was found that the scale fit levels were at a good level. In addition, it was determined that the item loadings were at an adequate level. On the other hand, since the CR and AVE values were at the desired level, the model was found to be valid. The scale developed to determine the attitude of academic staff towards unfair authorship was found to be valid and reliable. It was concluded that the scale consists of 22 statements and five different dimensions: normalisation, obligation, opposition, punitive attitude and perception. The developed scale is expected to pioneer new researches.

Anahtar Kelimeler

Ethics, Academia, Unfair Authorship, Higher Education, Scale Development

Akademik Personelin Haksız Yazarlığa İlişkin Tutumları: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Öz

Bu çalışmanın amacı, akademik personelin haksız yazarlığa yönelik tutumlarını ölçen bir psikometrik ölçüm aracının geliştirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda İstanbul ilinde hizmet sunan 273 akademik personele ulaşılmıştır. Çalışma kapsamında ölçek geliştirme sürecine yönelik çeşitli kriterler uygulanmıştır. Ölçek geliştirme sürecinde literatür taraması, örnek anket taslağının oluşturulması, uzman görüşünün alınması, pilot uygulama ve evrenden veri toplama şeklinde bir dizi aşamalar takip edilmiştir. Veri toplama aşamasının ardından analiz aşamasına geçilmiştir. Verilere, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS ve AMOS paket programlarından yararlanılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi bulgularına göre ölçeğin 22 ifade ve 5 boyutta toplandığı görülmüştür. Ölçek ve alt boyutlarının güvenirlik katsayılarının iyi ve yeterli düzeyde olduğu saptanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizinde ölçek uyum düzeylerinin iyi düzeyde olduğu saptanmıştır. Ayrıca madde yük değerlerinin yeterli düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan CR ve AVE değerlerinin istenen düzeyde olmasından dolayı modelin geçerli olduğu görülmüştür. Haksız yazarlığa yönelik akademik personelin tutumunu belirlemek amacıyla geliştirilen ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin 22 ifade ve olağan görme, mecburiyet, karşı çıkma, cezai tutum ve algı olmak üzere beş farklı boyuttan oluştuğu sonucuna varılmıştır. Geliştirilen ölçeğin yeni araştırmalara öncü olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Etik, Akademi, Haksız Yazarlık, Yükseköğretim, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• Aliukonis, V., Poškutė, M., & Gefenas, E. (2020). Perish or publish dilemma: challenges to responsible authorship. Medicina, 56(3), 123.
• American Psychological Association-APA, (2017). Ethical Principles of Psychologists and Code of Conduct. https://www.apa.org/ethics/ code/. Erişim Tarihi: 20.03.2020.
• Arda, B. (2012). Publication ethics from the perspective of PhD students of health sciences: a limited experience. Science and Engineering Ethics, 18, 213-222.
• Arık, R. S. (2019). Haksız yazarlık ve diğer etik ihlal türleri. K. Yılmaz ve R. S. Arık (Ed.). Bilim ve Araştırma Etiği içinde (s. 109-120). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aydın, İ., Demirkasımoğlu, N. ve Alkın, S. (2011). Türkiye’deki kamu üniversitelerinde görev yapmakta olan öğretim üyelerinin akademik etik ilkeleri benimseme ve bu ilkelere meslektaşlarının uyma düzeylerine ilişkin görüşleri. TÜBİTAK Projesi. Proje No: 109K594.
• Bryman, A. & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Windows. Routledge.
• COPE Seminar 2021. Together shaping the future of publication ethics. Access: 20.12.2021. Available from: https://publicationethics.org/ events/cope-seminar-2021
• Council of Science Editors. Authorship and Authorship Responsibilities. Access: 20.12.2021. Available from:https://www.councilscienceeditors. org/resource- library/editorial-policies/white- paper-on-publication- ethics/2-2-authorship-andauthorship-responsibilities/
• da Silva, J. A. T. ve Dobranszki, J. (2016). Multiple authorship in scientific manuscripts: Ethical challenges, ghost and guest/gift authorship, and the cultural/disciplinary perspective. Science and Engineering Ethics, 22(5), 1457-1472. https://doi. org/10.1007/ s11948-015-9716-3 PMID: 26507204.
• Elsevier Author Services, Gift authorship and ghost authorship. Access: 20.12.2021. Available from: https://scientific-publishing. webshop.elsevier.com/publicationprocess/gift-authorship-ghostauthorship/
• Erdem, R. (2006). Çok yazarlı bilimsel çalışmalarda yaşanan etik problemler. II. Uygulamalı Etik Kongresi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 18-20 Ekim 2006. Ankara.
• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu-FSEK (1951). 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. Resmi Gazete. Tarih: 13/12/1951, Sayı: 7981. https://www.mevzuat.gov. tr/mevzuatmetin/1.3.5846.pdf.
• Filiz, M., Karagöz, Y., & Karaşin, Y. (2023a)Depreme Maruz Kalan Bireylerin Psikolojik Etkilerini Belirlemeye Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 236-250.
• Filiz, M., Karagöz, Y., & Karaşin, Y. (2023b). Sağlık Hizmetlerine Erişimin Seçmen Davranışı Üzerine Etkisinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (34), 472-486.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Journal of Marketing Research, Vol. 18, 382-388
• Gökçay, B., & Arda, B. (2017). A Review of the Scientific Misconduct Inquiry Process, Ankara Chamber of Medicine, Turkey. Science and engineering ethics, 23, 1097-1112.
• Gureev VN, Lakizo IG, Mazov NA. Unethical Authorship in Scientific Publications (A Review of the Problem). Sci. Tech. Inf. Proc. 2019: 46, 219–232. https://doi.org/10.3103/S0147688219040026
• Haberal Can, İ. & Honca, M. (2023). Awareness of scientific publication ethics in higher education. International Journal of Ethics Education, 8(1), 67-84.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis: Pearson new international edition. Essex: Pearson Education Limited,
• Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic journal of business research methods, 6(1), pp53-60
• Karagöz, Y. (2021). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği (Güncellenmiş 3.Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karaşin, Y., & Karagöz, Y. (2023). Hekim Beyin Göçünü Etkileyen Faktörlerin Ölçek Geliştirme Yoluyla Belirlenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26(4), 1083-1096.
• Karaşin, Y., Filiz, M., & Karagöz, Y. (2023a). Depreme Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Afet ve Risk Dergisi, 6(2), 548-561.
• Karaşin, Y., Karagöz, Y., & Aşcı, S. (2023b). Sağlık Çalışanları İçin Dijital Bağımlılık Ölçeğinin Geliştirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (45), 838-865.
• Köksal, M. F. (2020). Bilim dünyamızın kanayan yarasında yeni icatlar veya adı konulmamış yayın etiği ihlalleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 209-218.
• Küpeli S. Sağlık bilimlerinde araştırma ve yayın etiği. Cukurova Medical Journal. 2019;44:232-240. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cumj/ issue/42403/461293
• Lissoni, F. ve Montobbio, F. (2015). Guest authors or ghost inventors? Inventorship and authorship attribution in academic science. Evaluation Review, 39(1), 19-45. doi:10.1177/0193841x13517234
• MacCallum, R. C., Widaman, K. F., Preacher, K. J. ve Hong, S. (2001). Sample size in factor analysis: the role of model error. Multivariate Behavioral Research, 36(4), 611-637. https://doi.org/10.1207/ S15327906MBR3604_06.
• Moots RJ, Wilson K, Silverman ED. Ghostbusting—Taking the sheet off the ghost Editorial/ReumatolClin. 2016;12(2):63–64.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. New York: McGraw Hill.
• Parasuraman, S. (2020). Undeserved Authorships Problems in Scholarly Publications. Journal of Young Pharmacists, 12(1), 1.
• Picciariello, A., Dezi, A., & Altomare, D. F. (2023). Undeserved authorship in surgical research: an underestimated bias with potential side effects on academic careers. Updates in Surgery, 75(7), 1807-1810.
• Ruacan, Ş. (2009). Araştırma ve yayın etiği. Türk Anatomi ve Klinik Anatomi Derneği. www.anatomidernegi.org/belge/yayinetigi.ppt. İndirme Tarihi: 12.10.2012.
• Schumacher, R. E. & Lomax, R. G. (2010). A beginners guide to structural equation modeling: SEM. NewJersey: Lawrence Erlbaum Associates
• Türkiye Bilimler Akademisi-TÜBA (2002). Bilimsel Araştırmada Etik ve Sorunları. Ankara: TÜBA Yayını.
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu-TÜBİTAK (2018). TÜ- BİTAK Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu Yönetmeliği. Karar Tarihi: 07.11.2015. Karar No: 247 sayılı toplantı.
• Üniversitelerarası Kurul-ÜAK (2001). Etiğe aykırı davranışlar. İndirme Tarihi: 20.03.2003.
• Üniversitelerarası Kurul-ÜAK (2019). Üniversitelerarası Kurul Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi. Karar Tarihi: 19.12.2019. Karar No: 248 sayılı toplantı kararı.
• Yılmaz, K. (2012). Editörden: Etik dışı davranış olarak haksız yazarlık. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2). http://ebad-jesr.com/ Vol2No1_Editoryal.pdf.
• Yılmaz, K. (2024). Türkiye’de Yayınlanan Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Konulu Makalelerin İncelenmesi (1993-2022). MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), 86-100.
• Yılmaz, K., (2023). Bilimsel araştırmalarda haksız yazarlık ile ilgili nitel bir araştırma. İş Ahlakı Dergisi, 16 (1), ss. 102-136).
• Yördem Y, Şeker H. Yayın Etiği İhlalleri ve Yazarlık Hakkı Sorunları. Dicle Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dicle Adalet Dergisi 2018; 2:33-48 https://dergipark.org.tr/tr/pub/duamydad/ issue/39831/472219
• Yükseköğretim Kurulu-YÖK (2014). Yükseköğretim Kurumları Etik Davranış İlkeleri. Ankara: YÖK. https://www.ankara.edu.tr/wpcontent/ uploads/sites/6/2015/01/ etik-davran%C4%B1%C5%9Filkeleri. pdf Erişim Tarihi: 25.02.2020.
• Yükseköğretim Kurulu-YÖK (2016a). Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Genel Kurul Kararları. Oturum Tarihi: 10.11.2016. Oturum No: 23. Karar No: 2016.23.497.
• Zauner H., Nogoy NA, Edmunds SC, Zhou H, Goodman L, Editorial: We need to talk about authorship, GigaScience, 2018; 7(12):1-4, https://doi.org/10.1093/gigascience/giy122