SEYAHATNAME’NİN OTOBİYOGRAFİ/ SERGÜZEŞT-İ EVLİYA BÖLÜMLERİ

Yıl 2016, Sayı: 5 - Mine Mengi, 87 - 95, 30.10.2016

Mine Mengi

Öz

Evliya Çelebi’nin Seyahatname’si on yedinci yüzyıl Osmanlı nesrinin değişik
türlerinden izler taşır. Bunlardan tarih, coğrafya ve biyografi eserde öncelikli yer
alır. Bugün adına otobiyografi ya da anı dediğimiz Çelebi’nin kendisini tanıttığı,
yaşadıklarını anlattığı bölümlerin sayısı ise az değildir. Bunların çoğu eski
gelenekteki mensur sergüzeştnameleri andırır. Nitekim Evliya Çelebi de
kendisini anlattığı bölümlerde çoğunlukla Sergüzeşt-i Evliya, Sergüzeşt-i Hakir
başlıklarını kullanır. Söz konusu bölümler latifeler, fıkralar, veli biyografileri ya
da farklı konu sapmalarıyla zenginleştirilir. Bu bölümler Evliya’nın dil ustalığını
gösterdiği bölümlerdendir. Bu çalışmada Seyahatname’nin söz konusu
bölümlerinin bazılarına değinildikten sonra anlatım özellikleri tanıtılarak Evliya
Çelebi’nin üslûbu açısından değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Evliya Çelebi, Seyahatname, Otobiyografi, Üslup

Kaynakça

• Haluk Gökalp, Eski Türk Edebiyatında Manzum Sergüzeşt-nâmeler, İst. 2009