ÇEVRE VE EKOLOJİ ÖRGÜTLERİNİN İLETİŞİM PERSPEKTİFLERİNE SOSYAL MEDYA ARACILIĞIYLA BAKMAK: KUZEY ORMANLARI SAVUNMASI VE GREENPEACE INTERNATIONAL ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 60 - 83, 14.10.2024

Gizem Onur , Nihal Kocabay-şener

https://doi.org/10.61766/hire.1493687

Öz

Çevre bilinci ve doğal kaynakların korunması, günümüzde modern toplumların önde gelen önceliklerinden biri haline gelmiştir. Çevre ve ekoloji odaklı oluşumların iletişim stratejileri de sosyal medya platformlarının yükselişiyle birlikte kritik bir rol oynamaktadır. Bu araştırma, küresel çapta etkinlik sürdüren Greenpeace International ile yerel düzeyde faaliyet gösteren Kuzey Ormanları Savunması örgütlerinin sosyal medya hesaplarını analiz ederek iletişim stratejilerini karşılaştırmayı hedeflemektedir. Çalışmada, içerik analizi yöntemiyle her iki örgütün Mayıs-Kasım 2023 tarihleri arasındaki X hesaplarında paylaşılan metin, fotoğraf ve video içerikleri, beğeni, tekrar paylaşım ve yorum sayılarına dayanarak etkileşim düzeyleri arasında karşılaştırmalar yapılmıştır.
İnceleme sonucunda, ekoloji koruma ve çevre koruma örgütleri bağlamında belirgin farklılıkların olmadığı, her iki örgütün yaklaşımları ve içerikleri çeşitlilik göstermekle birlikte, X platformu kullanım pratikleri ve kullandıkları dil benzerlikler taşımakta olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çevre hareketi, ekoloji hareketi, sosyal medya

Teşekkür

Bu makalenin hazırlanmasında emeği geçen İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nihal KOCABAY ŞENER'e teşekkürlerimi sunarım.

LOOKING AT THE COMMUNICATION PERSPECTIVES OF ENVIRONMENTAL AND ECOLOGY ORGANIZATIONS THROUGH SOCIAL MEDIA: KUZEY ORMANLARI SAVUNMASI AND GREENPEACE INTERNATIONAL

Öz

Environmental awareness and the protection of natural resources have become one of the main priorities of modern societies. With the rise of social media platforms, the communication strategies of environmental and ecological organisations also play a crucial role. This research aims to compare the communication strategies of Greenpeace International, which operates globally, and the Kuzey Ormanları Savunması, which operate locally, by analyzing their social media accounts. In the study, comparisons were made between the interaction levels of both organizations based on the number of text, photo and video contents, likes, reshares and comments posted on the X accounts of both organizations between May and November 2023, using the content analysis method. As a result of the research, it was found that there are no significant differences in the context of ecology and environmental organisations, and although the approaches and content of both organisations are different, the practices of using the X platform and the language they use are similar.

Anahtar Kelimeler

Environmental movement, ecology movement, social media

Kaynakça

• Adıgüzel, H. O. (2019). Yeni Toplumsal Hareketlerde Yeni Medya Etkisi: Kuzey Ormanları Savunması Örneği, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, (7). 1655-1674.
• Algül, F. (2014). Yeni Toplumsal Hareketler ve Sosyal Medya, Kuzey Ormanları Savunması Hareketine Yönelik Bir Örnek Olay İncelemesi, Marmara İletişim Dergisi, (22). 139-152.
• Bahro, R. (1996). Nasıl Sosyalizm? Hangi Yeşil? Niçin Tinsellik? Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Baysal, C. (2015). Kuzey Ormanları Savunması 3.Havalimanı Raporu.
• Bozkanat, E. (2020). Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Medyada İlişki Kurma ve İletişim Stratejileri: Yeşilay Türkiye Facebook Sayfası Örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 7(1), 149-168. https:// doi.org/10.17680/erciyesiletisim.595111
• Buttel, F.Taylor, P. (2003). Environmental Sociology And Global Environmental Change: A Critical Assessment. M.Redclift, T.Benton (Ed.) Social Theory And The Global Environment, 228- 256.
• Chalmers, A. W. Shotton P.A. (2016). Changing the Face of Advocacy Explaining Interest Organizations Use of Social Media Strategies, Political Communication, 33(3): 374-391.
• Çavdar, A. (2019). Kuzey Ormanları Savunması Yaşamı Savunmaya Devam Ediyor, https://t24. com.tr/k24/yazi/kos,2384, Erişim Tarihi: 25.11.2023.
• Çiğdem, A. (1997), Toplum, Doğa ve Eko-politik Hareketler, Birikim, (98), 31-38.
• Davulcu, E. (2019). Siyasallaşan Çevre Hareketleri Ve Alternatif Medya: Yeşil Gazete Üzerinden Bir Değerlendirme, Social Sciences, 14(3), 424-446.
• Demir, E., Tarhan, A., & Görkemli, H. N. (2019). Sivil Toplum Kuruluşlarında Halkla İlişkiler ve Sosyal Medya: Türk Kızılayı ve LÖSEV Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(42), 125-141.
• Demiroğlu, E. T. (2014). Yeni Toplumsal Hareketler: Bir Literatur Taraması, Siyasal Bilimler Dergisi, 2(1), 133-144.
• Dobson, A. (1993). Ecologism, Contemporary Political Ideologies, Printer Publishers, London.
• Duru, B. (1995). Çevre Bilincinin Gelişim Sürecinde Türkiye’de Gönüllü Çevre Kuruluşları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Eden, S. (2004). Greenpeace. New Political Economy, 9(4), 595-610.
• Erdoğan, E., Uyan Semerci, P. (2021). Toplumsal araştırma yöntemleri için bir rehber: gereklilikler, sınırlılıklar ve incelikler. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Greenpeace Türkiye. (2023). Değerlerimiz. Erişim adresi: https://www.greenpeace.org/turkey/ hakkimizda/degerlerimiz/
• Gerbaudo, P. (2012). Tweets and the Streets: Social Media and Contemporary Activism. Newyork, Pluto Press.
• Gorz, A. (1993). Kapitalizm Sosyalizm Ekoloji: Yönelim Bozuklukları Arayışları, Ayrıntı Yayınları, 117-118, İstanbul. Hazar, Ç. M. (2011). Sosyal medya bağımlılığı-bir alan çalışması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 151-175.
• Işık, G. (2013). Nükleer Santral Karşıtı Toplumsal Hareketin Analizi: Sanaldan Sokağa Toplumsal Hareketler, Nobel Yayınları, Ankara.
• Işık, G. (2014). 1990’lardan Günümüze Türkiye’de Çevre Hareketleri: Greenpeace Örneği Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Gazetecilik Bölümü.
• Kavada, A, (2012). Engagement, Bonding, And Identity Across Multiple Platforms (52) 28-48.
• Kavas, A. (2011). Türkiye’de Gönüllü Çevre Örgütleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi.
• Kaya, R. (2011). Bir Ekoloji Hareketi Olarak Yeşiller ve Türkiye’de Yeşiller Partisi, İstanbul.
• Keleş, R. Kentleşme Politikası, İmge Kitabevi, Ankara, 1997.
• Kuzey Ormanları Araştırma. (2021). Kuzey Ormanları Savunuculuk Rehberi. Erişim adresi: https://kuzeyormanlariarastirma.org/kuzey-ormanlari-savunuculuk-rehberi/ Kurt, M. (2020). Ekolojik Bir Toplumun İmkanı Üzerine Düşünmek: Derin Ekoloji ve Toplumsal Ekoloji, Ankara.
• Brown, M. ve May, J. (1992). Greenpeace Yeşilbarış’ın Öyküsü, Metis, İstanbul
• Nah, S. ve Saxton G. D. (2012) Modeling the Adoption and Use of Social Media by Nonprofit Organizations, New Media ve Society, (15) 294-313.
• Neves, K. (2019). Tackling The Invisibility Of Abeyant Resistance To Mainstream Biodiversity Conservation: Social Movement Theory And Botanic Garden Agency, Geoforum, (98) 254-263.
• Onat, F. (2010). Bir Halkla İlişkiler Uygulama Alanı Olarak Sosyal Medya Kullanımı: Sivil Toplum Örgütleri Üzerine Bir İnceleme, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (11) 103-122.
• Öğün, P. (2013). Başka Bir Dünya İçin Ağ Atmak: Siber Ortamda Üç Barış Hareketi. Yeditepe Üniversitesi, Global Media Journal: Turkish Edition. 3(6), 142-165.
• Önay Doğan, B, Suher K. (2016) "Sosyal Medyaya Adaptasyon ve Yönetim Süreci: STK’ların Sosyal Medyayı Kullanım Amacı, Kazanımlar ve Kısıtlar Üzerine Bir Araştırma," İletişim Çalışmaları 2016 , Sakarya: Sakarya Üniversitesi, pp.353-368.
• Önder, T. (2003). Ekoloji, Toplum ve Siyaset. Odak Yayınları, Ankara
• Öztürk, Ö. (2017). Çevrecilik Söylemleri ve Türkiye’deki Çevre Hareketlerinin Seyri. Journal of History Culture and Art Research, 6(2), 441-456.
• Papacharissi, Z. (2014). Affective Publics Sentiment, Technology and Politics. Oxford Oxford University Press.
• Rootes, C. (1999). Environmental Movements: From The Local To The Global. Environmental Politics, 8(1), 1-12.
• Roussopoulos, D. (2017). Politik Ekoloji: İklim Krizi ve Yeni Toplumsal Gündem. Sümer Yayıncılık.
• Rome, A. (2003). Give Earth A Chance: The Environmental Movement And The Sixties. The Journal Of American History, 90 (2), 525-554.
• Saatçioğlu, E. (2017). Sivil Toplum Örgütlerinin Sosyal Medya Kullanımları: Greenpeace Türkiye Facebook Sayfası, Selçuk İletişim, 10 (1): 158-187.
• Sills, D.L. (1975). The Environmental Movement and Its Critics. Human Ecology, 3(1), 1-41.
• Şengül, M., Kocatürk, G. A., & Bilgili, F. F. (2017). Sanal mekânda yerel çevre hareketleri: Türkiye’de HES karşıtı mücadeleler üzerine bir inceleme. KAYFOR 15 Kongresi, Isparta, Türkiye.
• Tani, E., & Boztepe Taşkıran, H. (2018). Çevreci Sivil Toplum Kuruluşlarının Dijital Aktivizm Faaliyetlerine Yönelik Bir Araştırma. İletişim Kuram Ve Araştırma Dergisi, 2022(47), 524- 546.
• Waters, R. D. ve Lo, K. D. (2012). Exploring the Impact of Culture in the Social Media Sphere: A Content Analysis of Nonprofit Organizations Use of Facebook. Journal of Intercultural Communication 41(3), 297-319.
• Wright, M. H. & Bocarnea, M. C. (2007). Kısıtlanmamış fon katkıları: Bağışçı kuruluş-kamu ilişkisi ve mezun tutumları ve davranışları. Sivil Toplum Yönetimi ve Liderlik, 18(2), 215-235.
• Taner, İ. (2014). Yeni Direniş ve İletişim Biçimlerinde Sosyal Medyanın Rolü: Gezi Parkı Direnişi Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
• Tarhan, A. (2012). Sosyal Medya Analiz Yöntemleri ve Uygulamaları: Teorik Ve Pratik Yaklaşımlar. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Turgut, Y. N. (2021). Ekolojik Hareketlerin Temelleri ve Çevre Politikaları Üzerine. İmaj Yayınevi.
• Yeniçeri Alemdar, M., & Kocaömer, C. (2021). Çevreci Sivil Toplum Kuruluşlarının Instagram Paylaşımlarını Diyalogsal İlkeler ve Halkla İlişkiler Modelleri Bağlamında Okumak. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences(59), 299-331. https://doi.org/10.26650/ CONNECTIST2020-0026
• Yeniçıktı, B. (2016). Sosyal Medya Verileri Analizi ve Kodlama Cetvelleri: Uygulamalı Bir Rehber. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, K. (2021). Çevre politikalarında siyasal ve toplumsal gündem: Medya etkisi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 389-418.
• Yurdanur, T. (2021). Ekoloji ve İnsanmerkezcilik: Derin Ekoloji Perspektifinden Bir Değerlendirme. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 7(1), 76-87.
• Zelko, F. (2004). Make It A Greenpeace: The History Of An International Environmental Organization. GHI Bulletin, 34.