PUBLIC RELATIONS NOT ONLY FOR THE ORGANIZATION BUT ALSO FOR SOCIETY: A REVIEW OF UNDERGRADUATE CURRICULA IN TÜRKİYE

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 137 - 168, 27.03.2025

Hatun Boztepe Taşkıran

https://doi.org/10.61766/hire.1610554

Öz

The views that public relations prioritizes corporate interests and gains, and that it is evaluated only from a managerial perspective despite having a strong potential to serve the society, represent a critical perspective towards public relations. The critical point of view that the social role and effects of public relations have been neglected underlines that public relations are handled from a managerial perspective rather than a social perspective. In recent years, attention has been drawn to the need for a society-oriented public relations approach. It has become clear that future professionals need to be trained in accordance with the society-oriented understanding of public relations. This study was planned based on the fact that public relations education assumes an important function in the perception and practice of the profession. The study aims to determine the extent to which the social roles and functions of public relations are reflected in public relations undergraduate education in Türkiye. It has been revealed that the rate of courses on the social role and functions of public relations in the curricula is low at 2.34 percent, and in this direction, the need for a reconsideration of public relations education in Türkiye in this respect has been identified.

Anahtar Kelimeler

Public relations, Social impact, Society orientation, Public relations education, Undergraduate curricula.

SADECE KURUM İÇİN DEĞİL TOPLUM İÇİN DE HALKLA İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ LİSANS MÜFREDATLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Halkla ilişkilerin kurumsal çıkar ve kazanımları önceliklendiren, topluma hizmet edebilecek güçlü bir potansiyele sahip olmasına rağmen sadece yönetimsel açıdan değerlendirildiğine yönelik görüşler, halkla ilişkilere yönelik eleştirel bakış açısını temsil etmektedir. Son yıllarda ise literatürde toplum odaklı halkla ilişkiler anlayışına duyulan ihtiyaca dikkat çekilmektedir. Halkla ilişkilerin toplumsal etkilerinin tartışıldığı günümüzde, geleceğin profesyonellerinin halkla ilişkilerin toplum odaklı anlayışına uygun bir eğitime tabi tutulması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu çalışma halkla ilişkiler eğitiminin mesleğin algılanması ve uygulanmasında önemli bir işlev üstlendiği bilgisi üzerine planlanmıştır. Çalışmanın amacı halkla ilişkilerin toplumsal rol ve işlevlerinin Türkiye’deki halkla ilişkiler lisans eğitimine ne ölçüde yansıtıldığının tespit edilmesidir. Türkiye’de halkla ilişkiler lisans eğitimi verilen program müfredatlarının içerik analizi tekniği ile incelendiği araştırmada, halkla ilişkilerin toplumsal rol ve işlevlerine yönelik derslerin müfredatlarda yer alma oranının yüzde 2,34 ile düşük bir oranda olduğu ve özellikle kurumsal sosyal sorumluluk derslerine odaklanıldığı ortaya konmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda Türkiye’deki halkla ilişkiler eğitiminin toplum odaklı halkla ilişkiler anlayışı yönünden yeniden ele alınmasına yönelik gereksinim tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal etki, Toplum odaklılık, Halkla ilişkiler eğitimi, Lisans müfredatları.

Kaynakça

• Adi, A. (2019). PR2025: Trends, competences and solutions for the near future of PR/communications: results of a Delphi method study. Berlin: Quadriga University of Applied Sciences.
• Ankara University (2024). History of the Faculty of Communication, http://www.ilef.ankara.edu.tr/hakkinda/. Accessed August 10, 2024.
• Artan Özoran, B. (2020). Halkla ilişkileri sosyo-kültürel perspektiften değerlendirmek: kültürel aracı bir meslek olarak halkla ilişkiler. Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 32, 220-240. doi.org/10.16878/gsuilet.668531.
• Balta Peltekoğlu, F. (2007). Halkla ilişkiler nedir? Genişletilmiş 5. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Becerikli, S. Y. (2008). …..Ve halkla ilişkiler: şeytanın avukatlığından arabuluculuğa bir disiplinin eleştirel analizi. Ankara: Karınca Yayınları.
• Berger, B. K. (2005). Power over, power with, and power to relations: Critical reflections on public relations, the dominant coalition, and activism. Journal of Public Relations Research, 17(1), 5-28. doi.org/10.1207/s1532754xjprr1701_3.
• Bıçakçı, A. B. & Aktaş Kuyucu, M. (2024). Geleceğin halkla ilişkiler profesyonellerini eğitmek: toplumsal odaklı bir yaklaşım. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, Special Issue, 1-19. doi.org/10.17829/turcom.1360804.
• Boztepe, H. (2014). Halkla ilişkiler ve ilişki yönetimi. İstanbul: Derin Yayınları.
• Bruning, S. D. & Ledingham, J. A. (1999). Relationships between organizations and publics: development of a multi-dimensional organization-public relationship scale. Public Relations Review, 25(2), 157 – 170. https://doi.org/10.1016/S0363-8111(99)80160-X.
• Bruning, S. D. & Ledingham, J. A. (2000). Organization and key public relationships: testing the influence of the relationship dimensions in a business-to-businesscontext. In J. A. Ledingham & S. D. Bruning (Eds.). Public relations as relationshipmanagement a relational approach to the study and practice of public relations (159-173), Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
• Cheng, Y. (2018). Looking back, moving forward: a review and reflection of the organization-public relationship (OPR) research. Public Relations Review, 44(1), 120-130. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2017.10.003.
• Conrad, K. L. (2020). Public relations education and praxis: what is being taught in Australian PR courses and why. Asia Pacific Public Journal, 22, 1-12.
• Council of Higher Education (2024). https://istatistik.yok.gov.tr/. Accessed October 02, 2024.
• Demirci, S. & Köseli, M. (2011). İkincil veri içerik analizi. In K. Böke (Eds.). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (309-350), İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Edwards, L. (2006). Rethinking power in public relations. Public Relations Review, 32, 229- 231. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2006.05.013.
• Ege University (2024). History of Faculty of Communication, https://iletisim.ege.edu.tr/tr-1039/tarihce.html. Accessed August 12, 2024.
• Geylan, R. (1994). İşletmelerde halkla ilişkiler. Eskişehir: Birlik Ofset.
• Global Alliance for Public Relations and Communication Management (2023). Approaching the Future 2023: trends in reputation and intagible asset management. Corporate Excellence – Centre for Reputation Leadership & CANVAS Sustainable Strategies.
• Grunig, J. E. (2006). After 50 years: the value and values of public relations. New York: The Institute of Public Relations 45th Annual Distinguished Lecture, 1-7.
• Jensen, K. B. (2011). The qualitative research process. London: Routledge.
• Holtzhausen, D. R. (2000). Postmodern values in public relations. Journal of Public Relations Research, 72(1), 93-114. https://doi.org/10.1207/S1532754XJPRR1201_6.
• Hon, L. C.&Grunig, J. E. (1999). Guideliness for measuring relationships in public relations. Institute for Public Relations.
• Hurst, B.&Johnson, K. A. (2021). Social imperative in public relations: utilities of social impact, social licence and engagement. Public Relations Review, 47, 1-7. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2021.102039.
• Ihlen, Ø.&Van Ruler, B. (2007). How public relations works: theoretical roots and public relations perspectives. Public Relations Review, 33, 243-248. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2007.05.001.
• Istanbul University (2024). History of Faculty of Communication, https://iletisim.istanbul.edu.tr/tr/content/fakulte-hakkinda/fakulte-tarihi. Accessed August 11, 2024.
• Kruckeberg, D. (1998). The future of PR education: some recommendations. Public Relations Review, 24(2), 235-248. https://doi.org/10.1016/S0363-8111(99)80053-8.
• Ledingham, J. A. (2006). Relationship management: a general theory of public relations. In C. H. Botan & V. Hazleton (Eds.). Public relations theory II (412-428). New York: Routledge.
• Marmara University (2024). History of Faculty of Communication, https://iletisim.marmara.edu.tr/fakulte/genel-bilgiler. Accessed August 11, 2024.
• Mickey, T. J. (1997). A postmodern view of public relations: sign and reality. Public Relations Review, 23(3), 271-284. https://doi.org/10.1016/S0363-8111(97)90036-9.
• Miles, M. B.&Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. Thousand Oaks: Sage Publications.
• Moloney, K. (2005). Trust and public relations: center and edge. Public Relations Review, 31, 550-555. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2005.08.015.
• Özkan, G. (2017). Halkla ilişkilerin toplumsal rolüne ilişkisel bir bakış: Sosyo-kültürel yaklaşım. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 73-80. https://doi.org/10.18037/ausbd.552405.
• Roper, J. (2011). Environmental risk, sustainability discources, and public relations. Public Relations Inquiry, 1(1), 69-87. https://doi.org/10.1177/2046147X11422147.
• Sayımer, İ. (2007). Halkla ilişkilerde etik sorunsalı: simetrik iletişim yönlü bir değerlendirme. In İ. Sayımer & P. Eraslan Yayınoğlu (Eds.). Halkla ilişkiler ve reklam üzerine etik değerlendirmeler (81-114). İstanbul: Beta Basım.
• Sriramesh, K. & Verčič, D. (2012). Introduction. In K. Sriramesh & D. Verčič (Eds.). Culture and public relations links and implications (1-7). New York: Routledge.
• Şardağı, E. (2022). Sürdürülebilirlikte eğitimin rolü: Türkiye’deki halkla ilişkiler lisans programları üzerine bir araştırma. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, Special Issue, 197-215. https://doi.org/10.17829/turcom.1021639.
• The Report of the Commission on Public Relations Education (2006). Public Relations Education for the 21st Century.
• Watson, T.&Noble, P. (2005). Evaluating public relations. London: Kogan Page.
• Wright, D. K. (2011). History and development of public relations education in North America: a critical analysis. Journal of Communication Management, 15(3), 236-255. https://doi.org/10.1108/13632541111151005.
• Yılmaz Sert, N.&Çevik Ergin, T. (2019). Halkla ilişkilerin sosyal rolü ve lisans eğitiminde topluma hizmet uygulamaları dersinin önemi. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi