History Studies Yapay Zekâ Politikası

History Studies bilimsel araştırma ve yayıncılık süreçlerinde yapay zekâ (YZ) araçlarının sunduğu yeni imkânları dikkatle takip etmektedir. Özellikle üretken yapay zekâ teknolojileri (büyük dil modelleri gibi) fikir geliştirme, literatür taraması, dil iyileştirme ve teknik destek gibi alanlarda araştırmacılara katkı sunabilir. Bununla birlikte bu araçların kullanımı bazı etik ve akademik sorumlulukları beraberinde getirmektedir.
Bu bağlamda History Studies YZ kullanım politikasının esasları aşağıda sunulmuştur:

1. Akademik Sorumluluk ve İnsan Denetimi

Yazarlar sundukları metinlerin özgünlüğünden, doğruluğundan ve bilimsel bütünlüğünden birincil derecede sorumludur. Üretken yapay zekâ araçlarının kullanımı bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz. Kullanılan YZ çıktıları mutlaka titizlikle denetlenmeli ve gerektiğinde düzeltilmelidir. YZ tarafından üretilmiş içeriğin otomatik olarak kabulü veya kontrolsüzce kullanımı kabul edilemez.

2. Yapay Zekânın Kabul Edilebilir Kullanım Alanları

History Studies aşağıdaki durumlarda YZ araçlarının kullanımını prensipte kabul edilebilir bulur:
• Kavramsal çerçeve oluşturma sürecinde fikir geliştirme,
• İngilizce ya da diğer dillerde yazılmış metinlerin dilsel olarak iyileştirilmesi,
• Literatür taramasında yardımcı araç olarak kullanımı,
• Veri analizine teknik destek sağlama.

3. Yapay Zekânın Yazarlık Niteliği Taşımaması

YZ araçları bir araştırma metninin yazarı olarak kabul edilemez. Yazarlık akademik sorumluluk, telif hakkı devri, yayın sözleşmesine taraf olma ve bilimsel bütünlüğü taahhüt etme gibi insana özgü yükümlülükleri içerir. Bu nitelikler YZ sistemleri tarafından üstlenilemez.

4. Şeffaflık ve Beyan Zorunluluğu

Yazarların üretken YZ araçlarını kullanmaları durumunda bu kullanımı açıkça beyan etmeleri beklenir. Beyan kullanılan aracın adı (sürüm bilgisiyle birlikte), hangi amaçla ve nasıl kullanıldığı bilgilerini içermelidir. Makalelerde bu açıklama tercihen “Yöntem” ya da “Teşekkür” bölümlerinde sunulmalıdır.

5. Kabul Edilmeyen Kullanım Alanları

History Studies aşağıdaki kullanımları etik dışı ve akademik bütünlükle bağdaşmaz kabul eder:
• YZ ile oluşturulmuş metinlerin doğrudan ve kontrolsüz şekilde kullanımı,
• Eksik veya hatalı verilerin yerine sentetik veri üretilmesi,
• Yanıltıcı içerik, uydurma referanslar veya sahte görseller oluşturulması,
• YZ ile oluşturulmuş ama insan denetiminden geçmemiş özet veya ek materyal üretimi.

6. Görsel ve Veri Manipülasyonu

Orijinal araştırmalarda kullanılan tablo, şekil, grafik ve görsellerin üretiminde YZ araçlarının manipülatif kullanımına izin verilmez. Görsel materyallerin doğruluğu ve kaynağı açıkça belirtilmelidir.

7. Editör ve Hakem Etiği

Editörler ve hakemler değerlendirme aşamasında yazarların gönderdiği dosya, görsel ya da veri içeriklerini herhangi bir üretken YZ aracına yüklememelidir. Bu tür bir kullanım gizlilik ve veri güvenliği açısından ciddi riskler taşır. Yalnızca dil düzeltmeleri için kişisel YZ araçlarından destek alınabilir; ancak tüm sorumluluk hakemde kalmaya devam eder.

8. Politikanın Güncellenmesi

YZ teknolojileri hızla gelişmektedir. Bu nedenle dergimizin ilgili politikası da periyodik olarak gözden geçirilecek ve gerektiğinde güncellenecektir. Bu süreçte temel ilkemiz akademik dürüstlük, etik ilkelere bağlılık ve insan denetiminin vazgeçilmezliğidir.

Detaylı bilgi için bakınız. Bilimsel Araştırma ve Yayın Faaliyetlerinde Üretken Yapay Zekâ Kullanımına Dair Etik Rehber