A New Approach to Adam's Narrative in the Qur'an Under The Ligt of Prophets' Sinlessness and Ethymology of the Words ى َ ص َ ى ,ع َ و َ َ and غ ِس ي َ ن

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 24, 189 - 221, 30.12.2013

Muhammet Sacit Kurt

https://doi.org/10.14395/jdiv119

Öz

The sin is an activity that derives from evil or doing reverse of God’s commands (it can be order or prohibition) and thus going astray with transgress the limit. As known sometimes God protect the prophet’s some sins. But I wonder if God protected them every time? This question answered varied. In the first period of the interpretation corpus, nearly all of the interpretations say “They can sinned some minor sins.” But after that, the opinion of “They couldn’t sin” has risen. The opinion that “Adam (pbuh) has eaten the forbidden tree” is also a plot that is opinions changed. Whereas in the first period of the interpretation corpus, the most of the interpreters have given “abdicate/give up” meaning for the meaning of “N-S-Y” verb; following period of the interpretation corpus choose the meaning of “forget”. But giving the verse “forget” meaning is a translation that didn’t the Qur’an say.

Anahtar Kelimeler

Adam, sin, oblivion, ismah.

PEYGAMBERLERİN GÜNAHSIZLIĞI VE ى َ و َ ى , غ َ ص َ , ع َ ِس ي َ ن KELİMELERİNİN ETİMOLOJİK İNCELEMESİ IŞIĞINDA KUR’ÂN’DAKİ ÂDEM KISSASINA YENİ BİR YAKLAŞIM

Öz

Günah; temelinde kötülük olan yahut Allah nehyettiği için kötü olan bir fiili bilinçli olarak, Allah’ın emrine/nehyine muhalefet ederek işlemek ve bu vesile ile haddi aşarak doğru yoldan sapmaktır. “Peygamberlerin Allah’ın korumasında olması (Ismet) onları tüm günahlardan korur mu?” sorusuna âlimler tarih içerisinde farklı yanıtlar vermişlerdir. İlk dönem rivâyetlerinde onların bazı küçük günahlar işleyebileceği zikredilirken sonraki dönemlerde bu anlayış değişmiş ve yerini peygamberlerin hiç günah işlemeyeceği anlayışına bırakmıştır. Âdem(s)’ın yasak ağaçtan yemesi de görüş değişikliği yaşanan konulardandır. İlk dönem âlimlerinin büyük çoğunluğu “N-S-Y” fiiline terk etmek anlamını verirken, sonraki dönem âlimleri kelâmî bazı kaygılarla fiilin unutmak anlamını tercih etmiştir. Âyete unutmak anlamı vermekse, Kur’ân’a ters bir yoruma sapmak olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Âdem, günah, nisyân, ismet.

Kaynakça

• A med b.
• anbel, Ebû ‘Abdillâh Şeybânî, Musnedu’l-İmâm-ı A med b. anbel, Muessesetu ur uba, âhira tsz.
• ‘A âd, ‘Abbâs Ma mûd, Hâ ihi’ş-Şecera, Dâru’n-Neh a, âhira tsz.
• Akseki, Ahmed Hamdi, “Âdem”, İslam-Türk Ansiklopedisi, İstanbul Asarı İlmiye Kütüphanesi Neşriyatı, İstanbul 1360/1941
• Albayrak, Halis, Kur’ân’ın Bütünlüğü Üzerine, Şûle Yayınları, İstanbul 1992.
• ʻA îmâbâdî, Ebû’ - ayyib Şemsu’l- a , ʻAvnu’l-Maʻbûd Şer u Suneni Ebî Dâvûd, Basımevi Belirtilmemiş, Medîne 1388/1968.
• Bağcı, H. Musa, Beşer Olarak Hz. Peygamber, Ankara Okulu Yay, Ankara 2010.
• Be avî, useyn b. Mes‘ûd, Meʻâlimu’t-Tenzîl, Dâru’ - ayyibe, Riyâ 1409.
• Beyha î, Ebû Bekr A med b. useyn ‘Alî, Şuʻâbu’l-Îmân, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrût 1410.
• --------, Sunenu Kubrâ, Meclisu Dâʻiratu’l-Meʻârifi’n-Ni âmiyyeti’l-Kâineti fî’l-Hindi bi Beldeti Ceydurâbâd, Hindistan 1344.
• Bolay, Süleyman Hayri, “Âdem”, TDV İslâm Ansiklopedisi, TDV Yayınları, İstanbul, 1988.
• Bu ârî, İsmâ‘îl b. İbrâhîm, Ṣahîhu’l-Bu ârî, Thesaurus Islamicus Foundation, Liechtenstein 2000.
• Bulut, Mehmet, Ehl-i Sünnet ve Şia’da İsmet İnancı, Risale Yayınları, İstanbul 1991.
• Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, AÜİFY, Ankara 1976.
• Cevherî, İsmâʻîl b. ammâd, e - ı
• â Tâcu’l-Lu a ve’ - ı
• â i’l-‘Arabiyyeti, tah. A med ‘Ab
• dul afûr ‘A âr, Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, Beyrût, 1399/1979.
• Curcânî, Ebu’l- asan Seyyid Şerîf ‘Ali b. Mu ammed b. ‘Ali, Şer u’l-Mevâ ıf, Dâru’l-Cîl, Beyrût 1417/1997.
• Çetin, Seyfettin, İlk İnsan İlk Baba İlk Peygamber Hz. Âdem, Okul Yayınları, İstanbul 2004. a âk b. Mezâhim, Ebû’l- âsım, Tefsîru ’- a Dâru’s-Selâm, âhira 1419/1999.
• âk, tah. Zâvîtî, Mu ammed Şükrî A med,
• Dâme ânî, useyn b. Mu ammed, I lâ u’l-Vucûhi ve’n-Ne âir fi’l- ur’âni’l-Kerîm, tah. ‘Abdu- lazîz, Seyyidu’l-Ehl, Dâru’l-‘İlmi’l-Melâyîn, Beyrût 1980.
• Draz, M. ‘Abdullah, en-Nebe’u’l-Aẓîm, trc. Suat Yıldırım, Yeni Akademi Yay, İzmir 2006.
• Ebû Dâvûd, Suleymân ibn Eşʻa , Sunenu Ebî Dâvûd, Thesaurus Islamicus Foundation, Liechtenstein 2000.
• Ebû Ya’lâ Mev ılî, A med b. ‘Alî b. Mu ennâ, Musned-i Ebî Ya’lâ, tah. Esed, useyn Selîm, Dâru’l-Me’mûnu li’t-Turâ , 1404/1984.
• Erdem, Mustafa, Hz. Âdem (İlk İnsan), TDV Yayınları, Ankara 1994.
• Ezherî, Ebû Man ûr Mu ammed b. A med, Teh îbu’l-Lü a, tah. ‘Abdusselâm Mu ammed Hârûn, Dâru’l-Mı riyyeti li’t-Te’lîfi ve’t-Terceme, Basım Yeri Belirtilmemiş 1964. Ferâhîdî,
• alîl b. A med b. ‘Amr b. Temîm, Kitâbu’l-‘Ayn, tah. Mehdî Ma zûmî-İbrâhîm
• Sâmirâî, Dâru Mektebetu’l-Hilâl, Basım Yeri ve Tarihi Belirtilmemiş.
• Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ Ya yâ b. Ziyâd, Meʻâni’l- ur’ân, tah. A med Yûsuf Necâtî-Mu ammed ‘Alî Neccâr-‘Abdulfettâ İsmâʻîl Şelbî, Dâru’l-Mı riyyeti li’t-Te’lîfi ve’t-Terceme, Mısır tsz.
• Feyrûzâbâdî, Mu ammed b. Ya‘ ûb, Be âiru Mu ammed ‘Alî en-Neccâr, Beyrût, tsz.
• evi’t-Temyîz fî Le âifi’l-Kitâbi’l-‘Azîz, tah.
• Feyyûmî, A med b. Mu ammed, el-Miṣbâ u’l-Munîr fî
• arîbi'ş-Şerhi’l-Kebîr, el-Mektebetu’l
• ‘İlmiyye, Beyrût, trs.
• Gezgin, Ali Galip, Kur’ân’da Hz. Peygamber’e Yapılan Uyarılar, Rağbet Yay., İstanbul 2010.
• El- amevî, Şihâbuddin A med b. Mu ammed el-Mekkî el- anefî, İt âfu’l-Ezkiyâ bi-Ta kîki ‘Iṣmeti’l-Enbiyâ, Giresun Yazmaları, Mustafa b. Muhammed el yazması, 1177.
• Hasenu’l-Ba rî, Tefsîru asenu’l-Ba rî, Dâru’l- adî , âhira 1992.
• Hatipoğlu, Mehmed Said, “Hz. Peygamber’i Yanlış Yorumlama Tezâhürleri”, İslâmî Araştırma- lar Dergisi, Ekim 1986/10, Cilt: 1, Sayı: 2, ss. 5-11.
• âzin, Ebû’l-Hasen ‘Alî b. Mu ammed b. İbrâhîm b. ‘Umar eş-Şey î, Lubâbu’t-Te’vîl fî Me‘ânî’t
• Tenzîl, Dâru’l-Fikr, Beyrût 1399/1979.
• îrî, İsmâʻîl b. A med Ferîd, Kitâbu Vucûhi’l- ur’ân, tah. ‘Abdurra mân ‘Abdul alîmEf ânî,
• Basım evi belirtilmemiş, Basım yeri belirtilmemiş, 1404/1983.
• İbn ‘Abbâs, ‘Abdullah, Tenvîru’l-Mi bâs min Tefsîri İbn ‘Abbâs, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrût 1360. İbn ‘Âşûr, Mu ammed âhir ibn Mu ammed
• âhir, et-Ta rîru ve’t-Tenvîr, ed-Dâru’t
• Tûnisiyyetu li’n-Neşr, Tûnus 1984.
• İbn ‘Atıyye, ‘Abdul a b. âlib, el-Mu arraru’l-Vecîz fî Tefsîr-i Kitâbi’l-‘Azîz, tah. Mu ammed, ‘Abdusselâm ‘Abduşşâfî, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrût 1413/1993.
• İbn Cevzî, Cemâluddîn Ebi’l-Ferac ‘Abdurra mân b. ‘Alî b. Mu ammed, Kitâbu’ - uʻafâ-i ve’l- Metrûkîn, tah. Ebû’l-Fidâ ‘Abdullâh â î, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrût 1406/1986.
• İbn Ebî âtim, Ebû Mu ammed ‘Abdurra mân, Tefsîru’l urâni’l-‘A îm Musneden ‘an Rasûlullâhi ve’ - a âbeti ve’t-Tâbi‘în, tah. ayyib, Esʻad Mu ammed, Mektebetu Nizâr Mu afâ Elbâz, Riyâ , 1417/1997.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr ʻAbdullâh ibn Mu ammed, el-Mu annefu fî’l-E âdî i ve’l-Â âr, Evâil, (1), Mektebetu’r-Ruşd, Riyâ 1409.
• İbn Ebî Zemenîn, ‘Abdullah b. ‘Îsâ, Tefsîru İbn Ebî Zemenîn, İsmâʻîl, Mu ammed asen ve Mezîdî, A med Ferîd, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrût 2003.
• İbn Fâris, Ebû ’l- useyn A med, Muʻcemu Me âyîsu’l-Lu a, thk. ‘Abdusselâm Mu ammed Hârûn, Dâru’l-Fikr, 1399/1979.
• İbn acer ‘As alânî, A med b. ‘Alî, Ta rîbu’t-Teh îb, Dâru’l-‘Â ıme, Riyâ 1423/2002.
• İbn Ke îr, Ebû’l-Fidâ İsmâʻîl b. ‘Umar, Tefsîru’l- ur’âni’l-‘Aẓîm, tah. Selâme, Sâmî b. Mu ammed, Dâru ayyibetin li’n-Neşri ve’t-Tevzîʻ, Riya 1420/1999.
• İbn uteybe, ‘Abdullah b. Muslim, Te’vîlu Muşkilu’l- ur’ân, tah. Se ar, Seyyid A med, Dâru’l- İ yâi’l-Kutubi’l-‘Arabiyyi, Mı ır 1954.
• İbn Man ûr, Mu ammed b. Mukerram, Lisânu’l-‘Arab, Dâru Ṣâdır, Beyrût trs.
• İbn Teymiyye, Ebî’l-‘Abbas Ta ıyyuddin A med b. ‘Abdul alîm, Mu addimetun fî U ûli’t-Tefsîr, Medâru’l-Va an li’n-Neşr, Riyâ 1425/2004.
• --------, Mecmûʻul-Fetâvâ, tah. Cezzâr, ‘Âmir-Bâz, Enver ‘Âmir, Dâru’l-Vefâ, Man ûre 1426/2005.
• ‘Îsâ, ‘Abdulcelîl, İctihâdu’r-Rasûl, Dâru İ yâi’l-Kitâbi’l-‘Arabiyyi, âhira 1368/1948.
• İṣfehânî, useyn b. Mu ammed b. Mufa
• al er-Râ ıb, Mufradât Elfâ i’l- ur’ân, Dâru’l- alem, Dımeş trs.
• İzutsu, Toshihiko, Kur’an’da Dinî ve Ahlâkî Kavramlar, trc. Selâhattin Ayaz, Pınar Yayınları, İstanbul 2010.
• Kılıç, Sadık, Kur’an’da Günah Kavramı, Hibaş Yayınları, Konya 1984.
• Kırbaşoğlu, Mehmet Hayri “Hz. Peygamber Tasavvurunun Dönüşümü: Paradigmadan Parago- na, Paragondan Kozmik İlkeye”, IV. Kutlu Doğum Sempozyumu (Tebliğler) 19-21 Nisan 2001, Isparta, ss. 129-139.
• Mâturîdî, Ebû Man ûr ibn Mu ammed, Te’vîlâtu’l- ur’ân, tah. Vanlıoğlu, Ahmet, Mîzân Yayı- nevi, İstanbul 2005.
• --------, Kitâbu’t-Tev îd, tah. Bekir Topaloğlu-Muhammed Aruçi, İSAM Yay, Ankara 2003.
• Mizzî, Yusuf ibnu’z-Zekiyyi ‘Abdurra mân Ebu’l- accâc, Teh ibu’l-Kemâl, Muessesetu’r-Risâle, Beyrût, 1980
• Mubârekfûrî, Mu ammed ‘Abdurra mân b. ‘Abdirrâ îm, Tu vetu’l-A ve î bi Şer i Câmiʻi’t- Tirmi î, Dâru’l-Fikr, Beyrût 1415/1995.
• Mu âtil b. Suleymân, Ebü'l- asen Mu âtil b. Suleymân b. Beşîr, Tefsîru Mu âtil b. Suleymân, tah. ‘Abdullah Ma mûd Şa
• âte, Dâru İ yâi’t-Turâ i’l-‘Arabiyyi, Beyrût 2002.
• Muslim, Ebû’l- useyn, Ṣahîhu Muslim, Thesaurus Islamicus Foundation, Liechtenstein 2000.
• Nesâî, A med b. Şuʻayb Ebû ‘Abdirra mân, Sunenu’n-Nesâîyyu’l- Kubrâ, tah. Bendârî, ‘Ab- dul affâr Süleymân- asen, Seyyid Kesrevî, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrût 1411/1991.
• Pezdevî, Mu ammed, Ehl-i Sünnet A âidi, trc. Şerâfeddin Gölcük, Kayıhan Yay, İstanbul 1980.
• Râzî, Ebû Abdillah Fa ruddin Mu ammed b. ‘Umar Fa ruddin, Tefsîru Fa ri’r-Râzî, Dâru’l-Fikr, Beyrût 1401/1981.
• --------, ‘Iṣmetu’l-Enbiyâ, Mektebetu’ - e âfeti’d-Dîniyye, âhira 1986.
• a‘lebî, Ebû İs â A med b. Mu ammed b. İbrâhîm, el-Keşf ve’l-Beyân, tah. İbn ‘Âşûr, Ebû
• Mu ammed, Dâru İ yâi’t-Turâ i’l-‘Arabiyyi, Beyrût 1422/2002.
• Sâbûnî, Muhammed ‘Alî, Kur’an’ın Işığında Peygamberlik ve Peygamberler, çev: Suat Cebeci-Bilal Delice, Kültür Yayınları, İstanbul, 1970.
• Sekkaf, İs â b. Âkil b. ‘Umar el-‘Alevî el-Mekkî, el-Berâhinu’l-Hasimeti’ş-Şikâk min Câhidi ʻİ meti Nebiyyina, Süleymâniye Yazma Eserler Kütüphanesi, Esad Efendi Koleksiyonu.
• Smith, Jane I. - Haddad, Yvonne Y., Eve: Islamic Image of Woman, trc. Yasin Aktay, İslâmî Araştırmalar Dergisi, 1992, cilt: 6, sayı: 1, ss. 64-71.
• Ṣuyutî, Celâluddîn ‘Abdirra mân b. Ebî Bekr, ed-Durru’l-Men ûr fi Tefsîri’l-Me’ ûr, tah. Turkî, ‘Abdulah b. ‘Abdulmu sin, Merkezu icr li’l-Bu û i ve’d-Dirâseti’l-‘Arabiyyi ve İslâmiy- yeti, âhira 1424/2003.
• --------, Câmiʻu’l-E âdî , Dâru’l-Fikr, Beyrût 1424/2004.
• --------, aṣâisu’l-Kubrâ, trc. Ömer Temizel, Uysal Kitabevi, Konya 1994.
• Şahin, Muzaffer-Altuntaş, Halil, Kur’an-ı Kerim Meali, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, İstan- bul 2010.
• aberânî, Suleymân ibn A med ibn Eyyûb Ebû’l- âsım, Muʻcemu’l-Kebîr, tah. Selefî, Hamdî b.
• ‘Abdilmecîd, Mektebetu’l-‘Ulûmu ve’l- ikem, Mûsûl 1404/1983.
• --------, Muʻcemu’l-Evsa , Dâru’l- arameyn, âhira 1415.
• Ṭaberî, Ebû Ca‘fer Mu ammed b. Cerîr, Câmi‘u’l-Beyân ‘an Te’vil-i Âyi’l-Kur’ân, tah. Turkî, ‘Ab- dullah b. ‘Abdulmu sîn, Dâru Hicr, âhira 1422/2001.
• --------, Târî u’l-Umemi ve’l-Mulûk, Dâru’l-Kutubi’l-ʻİlmiyye, Beyrût 1407.
• --------, aberî Tefsîri, ter. Hasan Karakaya-Kerim Aytekin, Hisar Yay, İstabul 1996.
• Teftâzânî, Mes‘ûd b. ‘Umar, Şer u’l-Me âṣıd, thk. ‘Abdurra mân ‘Umeyra, ‘Âlemu’l-Kutub, Beyrût 1989.
• Tirmi î, Mu ammed ibn ‘Îsâ Ebû ‘Îsâ, Sunenu’t-Tirmi î, Thesaurus Islamicus Foundation, Liechtenstein 2000.
• Vâ idî, Ebu’l- asen ‘Alî b. A med, Tefsîru’l-Vecîz fî Tefsîri Kitâbi’l ‘Azîz, tah. Dâvûdî, Safvân ‘Adnân, Dâru’l- alem, Beyrût 1415/1995.
• --------, Tefsîru’l-Vesî fî Tefsîru’l- ur’ânu’l-Mecîd, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrût 1415/1994.
• Ya yâ b. Sellâm, Ebû Zekeriyyâ, Tefsîru Ya yâ b. Sellâm, tah. Hind Şelebî, Dâru’l-Kutubi’l- ‘İlmiyye, Beyrût 2004.
• Yakıt, İsmail, “Kur’ân’da Hz. Âdem”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Osmanlı Özel Sayısı), Isparta, Yıl: 1999, Sayı: 6, ss. 1-18.
• --------, “Kur’ân’da İnsanın Yaratılışı ve Evrimi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Isparta, Yıl: 1998, Sayı: 5, ss. 1-16.
• Zebîdî, Mu ammed b. Mu ammed b. ‘Abdirrazzâ el- useynî, Tâcu’l-‘Arûs min Cevâhiri’l
• âmûs, tah. Komisyon, Dâru’l-Hidâye, Basım Yeri ve Tarihi Belirtilmemiş.
• ez-Ziriklî ed-Dımeş î, ayreddîn b. Ma mûd b. Mu ammed b. ‘Ali b. Fâris, el-Aʻl m, Dâru’l- ‘İlm li’l-Melâyîn, Beyrût, 2002.