The Value of Dream in Sûfî Training

Yıl 2011, Cilt: 10 Sayı: 19, 93 - 113, 01.06.2011

Bülent Akot

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Tasavvufî Terbiyede Rüyânın Değeri

Öz

Bu makale, mutasavvıfların görüşleri doğrultusunda rüyânın değerini ele almaktadır. Çalışma, giriş, üç bölüm başlığı ve sonuçtan müteşekkildir. Makale girişinde âyet ve hadîslerle birlikte rüyâ kavra-mı tanımlanmaktadır. Birinci bölümde rüyâ çeşitlerinden bahsedilirken ikinci bölümde tasavvuf literatüründe rüyâ olayı mutasavvıfların görüşleriyle beraber verilmektedir. Sonrasında sûfî eğiti-minde rüyânın rolü ve rüyâ yorumunun tasavvufî açıdan önemine değinilmektedir. Son bölümde mürîdlerin gördükleri ve mürşidleri tarafından yorumlanmış rüyâlardan örnekler verilirken; sonuç bölümünde tasavvufî literatürde rüyânın değeri ve ne anlam ifade ettiği ortaya konulmaya çalışıl-maktadır.

Anahtar Kelimeler

Rüyâ, rüyâ yorumu, tasavvuf, mürşid ve mürîd

Kaynakça

• Abdulfettah el-Kâdî, Esbab-ı Nuzul, çev.: Salih Akdemir, Fecr Yay., Ankara 1986.
• Abdulhakim Arvasî, Tasavvuf Bahçeleri, çev.: Necip Fazıl Kısakürek, Büyük Doğu Yay., İstanbul 2001.
• Abdulkerîm el-Kuşeyrî, er-Risâletü’l-Kuşeyriyye, tahk.: Maruf Zerrîk-Abdulhamid Baltacı, Beyrut 1413/1993.
• -------, Letâifü’l-işârât, tahk.: İbrahim Besyûnî, el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-Amme, Kâhire 2000.
• Ali b. Muhammed İbn Hazm, (ö.456/1064), el-İhkâm, Kâhire 1984.
• Ebu’l-Fadl Şihâbüddîn es-Seyyid Mahmud el-Âlûsî, Ruhu’l-meanî fi tefsiri’l-Kur’âni’l-Azîm, Matbaay- ı Kübra, Mısır 1301 H.
• Annemarie Schimmel, Halifenin Rüyaları, çev.: Tuba Erkmen, Kabalcı Yay., İstanbul 2005, s. 202.
• Bedruddin Mahmud b. Ahmed el-Aynî, Umdetu’l-kari fi şerhi Sahih-i Buhari, Kahire, ts.
• Buharî Muhammed b. İsmâîl, el-Câmiu’s-Sahîh, Beyrut 1987.
• Bünyamin Açıkalın, Kur’ân-ı Kerîm’de Rüyâ Kavramı, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1996.
• Abdullah b. Abdurrahman Ebû Muhammed ed-Dârimî, Sünenü Dârimî, tahk.: Fevvâz Ahmed Zümerlî, Beyrut 1407.
• Ebu Abdullah Ahmed b. Hanbel eş-Şeybani, Müsned, Mısır, ts.
• Ebû Abdurrahman en-Nesaî, el-Müctebâ mine’s-Sünen, tahk.: Abdulfettâh Ebû Gudde, Halep 1986.
• Ebû Îsâ et-Tirmizî, Sünen, tahk.: Ahmed Muhammed Şakir, Beyrut, ts.
• Ebu’l-Alâ el-Afîfî, Fusûsu’l-Hikem Okumaları İçin Anahtar, çev.: Ekrem Demirli, İstanbul 2000.
• Ebû Bekr Muhammed b. İshak el-Kelâbâzî, et-Ta’arruf li Mezhebi Ehli’t-Tasavvuf, Şam 1986.
• Ebu’l-Fida İsmail b. Ömer İbn-i Kesîr, Hadislerle Kur’ân-ı Kerîm Tefsiri, çev.: Bekir Karlığa, B. Çetiner, Çağrı Yay., İstanbul 1983.
• Ebu’l-Fazl Şihabeddin İbn Hacer, Fethu’l Bari fi Şerhi Sahih-i Buhari, Beyrut 1986.
• Ebu’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Daru Sadır, Beyrut 1990.
• Ebu’l-Leys es-Semerkandî, Tenbîhu’l-Ğâfilîn, çev.: A. Akçiçek, Bedir Yay., İstanbul 1977.
• Erich Fromm, Rüyalar Masallar Mitoslar çev.: Aydın Arıtan, Kaan H. Ökten, Arıtan Yay., İstanbul 1995.
• Erzurumlu İbrahim Hakkı, Marifetname, Kitap San. Yay., İstanbul 1984.
• Feridüddin Attar, Tezkiretü’l-Evliya, çev.: Süleyman Uludağ, Kabalcı Yay., İstanbul 2007.
• Fahruddin er-Râzî, Tefsiru’l-kebir, Tahran, ts.
• Frieda Fordham, Jung Psikolojisi, çev.: Aslan Yalçıner, Say Yay., İstanbul 1994.
• Gustav Jahoda, The Psychology of Superstition, Penguin Books, Victoria 1970.
• Hafız Hulusi Efendi, Tasavvufî Derecelere Göre Rüyâ Tabiri, Pamuk Yay., İstanbul 2005.
• Halil b. Ahmed el-Ferahidî, Kitâbu’l-Ayn, Daru’l-İhyâ et-Turas el-Arabî, Beyrut 2005.
• Hasan Avni Yüksel, Türk İslam Tasavvuf Geleneğinde Rüyâ, MEB Yay., Ankara 1992.
• Hasan Kamil Yılmaz, Tasavvuf ve Tarîkatlar, Ensar Neşriyat, İstanbul 2004.
• Hoca Sa’deddin, Tâcü’t-tevârih, haz.: İsmet Parmaksızoğlu, Eskişehir 1992.
• İbn Arabî, Fusûsü’l-hikem, çev.: Nuri Gencosman, İstanbul Kitabevi, İstanbul 1981.
• İbn Arabî, Tuhfetu’s-sefere, çev.: A. Akçiçek, Rahmet Yay., İstanbul 1971.
• İbn Arabî, Futuhât-ı Mekkiyye, çev.: Ekrem Demirli, Litera Yay., İstanbul 2008.
• İbn Haldun, Mukaddime, çev.: Zakir Kadir Ugan, MEB Yay., İstanbul 1997.
• İbn Mâce, Sünenü İbn Mâce, tahk.: Muhammed Fuad Abdulbâkî, Beyrut, ts.
• İbn Sîrîn, Muntehabu’l-kelam, Kâhire 1329 H.
• Kelly Bulkeley, Rüyâlar, çev.: Dilek Cenkçiler, Odtü Yay., Ankara 2001.
• Llewellyn Vaughan Lee, Çağrı ve Yankı: Sûfîlerin Rüyâ Çalışmaları, çev.: Enise Ergün, İnsan Yay., İstanbul 2002.
• Lynn Wılcox, Sûfîzm ve Psikolojisi, İnsan Yay., İstanbul 2001.
• Malik b. Enes Ebû Abdullah, Muvatta’ tahk.: Muhammed Fuad Abdulbâkî, Mısır, ts.
• Muhammed Ebû Zehra, İslam Hukuku Metodolojisi, çev.: Abdulkadir Şener, Fecr Yay., Ankara 1996.
• Muhammed Gazâlî, İhyâu ulûmi’d-dîn, Mısır, ts.
• Muhsin Demirci, Vahiy Gerçeği, MÜİFV. Yay., İstanbul 1992.
• Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî, Sahîhu Müslim, tahk.: Muhammed Fuad Abdulbâkî, Beyrut ts.
• Mustafa Tatçı, Halil Çeltik, Türk Edebiyatında Tasavvufi Rüyâ Tabirnâmeleri, Akçağ Yay., Ankara 1995.
• Necmeddin Kübra, Tasavvufî Hayat, haz.: Mustafa Kara, Dergah Yay., İstanbul 1982.
• Robert Frager, Aşktır Asıl Şarap, çev.: Ömer Çolakoğlu, Gelenek Yay., İstanbul 2004.
• Selami Münir Yurdatap, İslam Dininde Rüya ve Rüya Tabirleri, İstanbul 1973.
• Sevda Yücesoy, Rüyâlar, Ruh ve Madde Yay., İstanbul 2001.
• Sühreverdî, Avârifu’l-maârif, çev.: H. Kamil Yılmaz, İrfan Gündüz, İstanbul, 1993.
• Tantavî, el-Cevahir fi tefsiri’l-Kur’âni’l Kerîm, Mısır 1350 H.
• Toshihiko Izutsu, İbn Arabî’nin Fusûsundaki Anahtar Kavramlar, Kaknüs Yay., İstanbul 1999.
• Yaşar Nuri Öztürk, Tasavvufa Giriş Varlık ve İnsan, Yelken Matbaası, İstanbul 1978.
• -------, Kur’an ve Sünnete Göre Tasavvuf, Yeni Boyut Yay., İstanbul 1993.
• -------, Kuşadalı İbrahim Halvetî, Yeni Boyut Yay., İstanbul 1993.
• Zeynüddin Ahmed b. Ahmed ez-Zebidî, Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercümesi, çev: Kamil Miras, DİB. Yay., Ankara 1984.