Conformism (Conformist behavior): a scale development study

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 1, 57 - 73, 30.06.2023

Ayse Gokcen Kapusuz

https://doi.org/10.17218/hititsbd.1215661

Cited By: 1

Öz

In this study, it is aimed to develop a valid and reliable conformity/conformism (conformist behavior) scale. As a result of the three-stage scale development process suggested by Schwab (1980), a 50-item proposition pool was created, presented to the opinion of 5 experts in terms of face and content validity, and 35 items were removed from the scale with the evaluations made. The obtained 15-item draft scale was applied to 216 white-collar employees working in the private sector. As a result of the statistical analysis, 5 more items that were thought to be incompatible with the scale integrity were removed from the model as well, and a 10-item, one-dimensional model/scale that explained 57.5% of the total variance was obtained during the evaluation of the scale. The analyzes showed that while conformism (conformist behavior) was negatively and significantly related to work engagement; there is a positive and significant relationship with turnover intention. The Cronbach alpha internal consistency coefficient for the entire scale was determined as .91. The results obtained prove that the developed conformism (conformist behavior) scale is statistically valid and reliable.

Anahtar Kelimeler

Conformism, Behavior, Conformist Behavior, Scale Development

Konformizm (uymacı davranış): bir ölçek geliştirme çalışması

Öz

Bu çalışmada, geçerli ve güvenilir bir konformizm (uymacı davranış) ölçeği geliştirmek amaçlanmıştır. Schwab (1980) tarafından önerilen üç aşamalı ölçek geliştirme adımları neticesinde 50 maddelik önerme havuzu oluşturulmuş, görünüş ve kapsam geçerliliği açısından 5 uzman görüşüne sunulmuş ve yapılan değerlendirmelerle 35 madde ölçekten çıkarılmıştır. Elde edilen 15 maddelik taslak ölçek özel sektörde çalışan 216 beyaz yakalı çalışana uygulanmıştır İstatistiki analizler neticesinde ölçek bütünlüğüne uymadığı düşünülen 5 madde daha modelden çıkarılmış ve ölçeğin değerlendirilmesi aşamasında 10 maddeli ve tek boyutlu, toplam varyansın %57.5’ini açıklayan bir model/ölçek elde edilmiştir. Analizler göstermiştir ki, konformizm (uymacı davranış) işe adanmışlık ile negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki içindeyken; işten ayrılma niyeti ile pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki içindedir. Ölçeğin tamamı için Cronbach alpha iç tutarlılık katsayısı .91 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, geliştirilen konformizm (uymacı davranış) ölçeğinin istatistiksel olarak geçerli ve güvenilir olduğunu kanıtlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Konformizm, Davranış, Konformist (Uymacı) Davranış, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• Armağan, M. (1997). Gelenek ve modernlik arasında. 2.baskı. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Ay, M.F. (2020). Ahlaki olgunluk ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bilimname, XLIII, 3, 349-364. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/bilimname/issue/57637/669957
• Ayre, C. ve Scally A.J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 47(1), 79–86. doi: 10.1177/0748175613513808
• Bala, V. ve Goyal, S. (2001). Conformism and diversity under social learning. Economic Theory, 17, 101–120. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/25055364
• Bryman, A.ve Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS Release 10 for Windows. London: Routledge Press.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26124/275190
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Carron, A. (1980). Social psychology of sport. Ithaca: Movement Publications.
• Carron, A., Eys, M., Bray, S.R. ve Beauchamp, M.R. (2003). Role ambiguity and athlete satisfaction. Journal of Sports Sciences, 21, 391-401. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/10713151_Role_ambiguity_and_athlete_satisfaction
• Cooper, J. ve Fazio, R.H. (1984). A new look at dissonance theory. Advances in Experimental Social Psychology, 17, 229-266. doi:10.1016/S0065-2601(08)60121-5
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Davis, L.L. (1992). Instrument review: getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5, 194-197. doi:10.1016/S0897-1897(05)80008-4
• Demiralp, D. ve Kazu, H. (2012). İlköğretim birinci kademe programlarının öğrencilerin yansıtıcı düşünmelerini geliştirmedeki katkısına yönelik öğretmen görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(2), 29-38. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/209700
• Ellison, G. ve Fudenberg, D. (1993). Rules of thumb for social learning. Journal of Political Economy, 101, 612–643. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2138741
• Erbaşı, A. (2019). Yeşil örgütsel davranış ölçeği: bir ölçek geliştirme çalışması. Istanbul Management Journal, 86, 1–23. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/imj/issue/45658/572519
• Erdemir, E. (2007). İşe almada aday odaklılık: kavramsal çerçeve ve ölçek geliştirme. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Eskişehir. Erişim adresi: https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/handle/11421/9339
• Erkuş, A. (2011). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Field, A. (2009). Discovering statistic using SPSS for windows. London: SAGE Publications.
• Finucane, M., Alhakami, A., Slovic, P. ve Johnson, S.M. (2000). The affect heuristic injudgments of risks and benefits. Journal of Behavioral Decision Making, 13, 1–17. doi: 10.1002/(SICI)1099-0771(200001/03)13:1<1::AID-BDM333>3.0.CO;2-S
• Fishbein, M. ve Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, intention and behavior: an introduction to theory and research. Massachusett: Addison-Wesley.
• Forgas, J.P. (1995). Mood and judgment: the affect infusion model (AIM). Psychological Bulletin, 117, 39–66. doi: 10.1037/0033-2909.117.1.39
• Forgas, J.P. (2002). Feeling and doing: affective influences on interpersonal behavior. Psychological Inquiry, 13, 1–28. doi:10.1207/S15327965PLI1301_01
• Gould, D., Guinan, D., Greenleaf, C., Medbery, R. ve Peterson, K. (1999). Factors affecting olympic performance: perceptions of athletes and coaches from more and less successful teams. The Sport Psychologist, 13, 371-394. Erişim adresi: https://psycnet.apa.org/record/1999-15502-001
• Hinkin, T.R. (1998). A brief tutorial on the development of measures for use in survey questionnaires. Organizational Research Methods, 1(1), 104-121. doi:10.1177/109442819800100106
• Hooper, D., Coughlan, J. ve Mullen, M.R. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60. doi: 10.21427/D7CF7R
• Humara, M. (2002). Personnels in athletic programs. [On-line] Athletic Insight: The Online Journal of Sport Psychology, 2(2). Erişim adresi: https://psycnet.apa.org/record/2001-03342-001
• James, L.R., Demaree, R.G. ve Wolf, G. (1993). Rwg: an assessment of within-group interrater agreement. Journal of Applied Psychology, 78, 306–309. doi:10.1037/0021-9010.78.2.306
• Joksimoviã, S. ve Maksiã, S. (2006). Vrednosne orijentacije adolescenata: usmerenost prema sopstvenoj dobrobiti i dobrobiti drugih. [Validity orientations of adolescents: tendency to own benefit and benefit of others]. Zbornik Instituta Za Pedago.Ka İstra.İvanja, 38(2), 415-429. Erişim adresi: https://ipir.ipisr.org.rs/handle/123456789/81
• Kline, R.B. (2011). An easy guide to factor analysis. New York: The Guilford Press.
• Konformizm. https://sozluk.gov.tr/
• Lerner, J. ve Keltner, D. (2000). Beyond valence: toward a model of emotion specific influences on judgment and choice. Cognition and Emotion, 14(4), 473–493. doi:10.1080/026999300402763
• Lewis, M.A., Hove, M.C., Whiteside, U., Lee, C.M., Kirkeby, B.S., Oster-Aaland, L., Neighbors, C. ve Larimer, M.E. (2008). Fitting in and feeling fine: conformity and coping motives as mediators of the relationship between social anxiety and problematic drinking. Psychology of Addictive Behaviors, 22(1), 58–67. doi:10.1037/0893–164X.22.1.58
• Lindell, M.K., Brandt, C.J. ve Whitney, D.J. (1999). A revised index of interrater agreement for multi-item ratings of a single target. Applied Psychological Measurement, 23, 127–135. doi:10.1177/01466219922031257
• Lüküslü, D. (2013). Necessary conformism: an art of living for young people in Turkey. New Perspectives on Turkey, 48, 79-100. doi:10.1017/S0896634600001898
• Martin, S.B., Jackson, A.W., Richardson, P.A. ve Weiller, K.H. (1999). Coaching preferences of adolescent youths and their parents. Journal of Applied Sport Psychology, 11, 247-262. doi:10.1080/10413209908404203
• McGartland, R.D., Berg-Weger, M., Tebb, S.S., Lee, E.S. ve Rauch, S. (2003). Objectifying content validity: conducting a content validity study in social work research. Social Work Research, 27(2), 94-104. doi:10.1093/swr/27.2.94
• Mehrabian, A. ve Stefl, C.A. (1995). Basic temperament components of loneliness, shyness, and conformity. Social Behavior and Personality, 23(3), 253-264. doi:10.2224/sbp.1995.23.3.253
• Mehrabian, A. (1997). Analysis of affiliation-related traits in terms of the PAD temperament model. Journal of Psychology, 131, 101-117. doi:10.1080/00223989709603508
• Munro, B.H. (2005). Statistical methods for health care research. Philadelphia: Lippincott Williams ve Wilkins, 351-76. Erişim adresi: http://jumed15.weebly.com/uploads/5/8/7/5/58753271/munro%C3%A2s-statistical-methods-for-healt-care-research.pdf
• Narimani, M. ve Ahari, S.S. (2008). A study of the relationship between team cohesion, role ambiguity and athletic performance in football team players. Research Journal of Biological Sciences, 3(1), 47-51. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/327405054
• Niemand, J.R. (2006). An empirical investigation of the relationship between existential meaning-in-life and racial prejudice (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). University of Stellenbosch, South Africa.
• Otrar, M. ve Argın, F.S. (2015). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 391-403. Erişim adresi: http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/01.otrar.pdf
• Sarıkaya, O. (2013). Konformizm-nonkonformizm açısından Edip Cansever’in şiiri. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 2, 229-245. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/73015
• Scharfstein, D. ve Stein, J. (1990). Herd behavior and investment. American Economic Review, 80, 465-479. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2006678
• Schumacker, R.E. ve Lomax, R.G. (2010). A beginner's guide to structural equation modeling. New York, Taylor & Francis Group, 85-90. doi:10.4324/9781410610904
• Schwab, D.P. (1980). Construct validity in organizational behavior. Cummings, L.L. and Staw, B.W. (Eds.). Research in Organizational Behavior, JAI Press. Greenwich CT.
• Schwarz, N. ve Clore, G.L. (2007). Feelings and phenomenal experiences. E. T. Higgins, ve A. Kruglanski (Eds.), Social psychology: handbook of basic principles 2nd ed., (s. 385–407) içinde. Guilford Press. doi:10.1080/02699930903274322
• Shuttleworth, M. (2016). Content validity. Erişim adresi: https://explorable.com/contentvalidity.html
• Sias, R. (2004). Institutional herding. Review of Financial Studies, 17, 165-206. doi:10.1093/rfs/hhg035
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel İikeler ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
• Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Allynand Bacon.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Tezbaşaran, A.A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: TPD Yayınları.
• Vallerand, R.J., Deshaies, P., Cuerrier, J.P., Pelletier, L.G., ve Mongeau, C. (1992). Ajzen and Fishbein’s theory of reasoned action as applied to moral behavior: a confirmatory analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 62(1), 98-109. doi:10.1037/0022-3514.62.1.98
• Van der Loo, H. ve Van Reijen, W. (2003). Modernleşmenin paradoksları, (çev. Kadir Canatan), 2.Baskı, İstanbul, İnsan Yayınları, 191-192.
• Veneziano, L. ve Hooper, J. (1997). A method for quantifying content validity of health-related questionnaires. American Journal of Health Behavior, 21(1), 67-70. Erişim adresi: https://www.scienceopen.com/document?vid=8254f3c9-3a49-4e44-b430-1643adfc84ae
• Vuèkoviã, I., Gadziã, A., Sekuliã, Z. ve Lepir, D. (2010). Social characteristics and conformity of basketball players. Exercise and Quality of Life, 2(1), 77-84. Erişim adresi: https://www.eqoljournal.com/wp-content/uploads/2017/06/EQOL_2_1_h.pdf
• Wang, J. ve Wang, X. (2012). Structural equation modeling: applications using mplus: methods and applications. West Susex, John Wiley & Sons, 5-9.
• Wilson, F.R., Pan, W. ve Schumsky, D.A. (2012). Recalculation of the critical values for Lawshe’s content validity ratio. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 45, 197–210. doi:10.1177/0748175612440286
• Yeşilyurt, S. ve Çapraz, C. (2018). A road map for the content validity used in scale development studies. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 251-264. doi: 10.17556/erziefd.297741
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1, 771-774. Erişim adresi: https://yunus.hacettepe.edu.tr/~yurdugul/3/indir/PamukkaleBildiri.pdf