TEMEL BENLİK DEĞERLENDİRMESİ İLE GÜÇ İZLENİM ALGISI ARASINDAKİ İLİŞKİDE DUYGU DÜZENLEMENİN ARACILIK ETKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 651 - 671, 29.12.2019

Fatma Korkmaz , Serdar Yener

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.627272

Öz

 Bu çalışmada, temel benlik değerlendirmesinin güç izlenim algısı üzerindeki etkisinde duygu düzenlemenin aracı rolü incelenmektedir. Bireylerin temel benlik değerlendirmesi algıları, Öz Yeterlilik Kuramı çerçevesinde, duygu düzenlemeyi sağlamada öncülük eden kaynaklar arasında görülmektedir. Bireylerin temel benlik değerlendirmesi sayesinde kendilerine yönelik değerlendirmeleri arttıkça ne yapıp ne yapamayacakları konusunda fikir sahibi olacakları yani öz yeterlilik inançlarının gelişeceği ve bu sayede duygularını olumlu veya olumsuz yönde düzenleyebilecekleri düşünülmektedir. Bununla birlikte bireylerin güç izlenimlerini nasıl algıladıkları kendilerini nasıl tanımladıklarına göre değişebilmektedir. Bireylerde anlam oluşturabilen güç izleniminin fiziksel kaynaklara dayalı bir güç izlenim algısına nazaran daha etkili olabileceği düşünülmektedir. Buradan hareketle, öz yeterlilik, özgüven ve özsaygı  inançlarının katalizör etkisiyle, çalışanların temel benlik değerlendirme algıları arttıkça, duygu düzenlemenin de artacağı bunun sonucunda güç izlenim algılarının içsel kaynaklara dayanacağı düşünülmektedir. Bu kapsamda ilk olarak temel benlik değerlendirmeleri, duygu düzenleme ve güç izlenim algısı hakkındaki kavramsal çerçeve sunulmakta, ardından araştırma kısmında uygulanan anket çalışmasından elde edilen verilere ilişkin bulgu ve sonuçlara yer verilmektedir. Araştırmanın örneklemi Sinop ilindeki 261 çalışandan oluşmaktadır. Araştırma uygulamasında kullanılan anket için 5’li likert tipi ölçekten yararlanılmıştır. Yüz yüze anket yöntemi ile toplanan verilerin analizleri için istatistik paket programları kullanılmıştır. Araştırma bulguları sonucunda; duygu düzenlemenin temel benlik değerlendirmesi ve güç izlenim algısı arasında kısmi aracılık etkisinin olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Temel benlik değerlendirmesi, öz yeterlilik kuramı, güç izlenim algısı, duygu düzenleme

Kaynakça

• Anderson, C., John, O. P. and Keltner, D. (2012). The personal sense of power. Journal of Personality, 80(2), 313-344. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.378.9388&rep=rep1&type=pdf. Erişim tarihi: 20/04/2019.
• Arseven, A. (2016). Öz yeterlilik: bir kavram analizi. Electronic Turkish Studies, 11(19). https://www.researchgate.net/profile/Ayla_Arseven/publication/311690180_Oz_Yeterlilik_Bir_Kavram_Analizi/links/58636eb308aebf17d396c277.pdf. Erişim tarihi: 11/04/2019. Erişim tarihi: 10/03/2019.
• Arslan, A. ve Yener, S. (2015). Temel benlik değerlendirmeleri-girişimci kişilik ı̇lişkisinde ençoklamacı karar verme yaklaşımının aracı değişken rolü: Konya örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(3), 283-310. https://isarder.com/2015/vol.7_issue.3_article013_full_text.pdf. Erişim tarihi: 10/03/2019.
• Astin, J. (1997). Stress reduction through mindfulness meditation. Psychotherapy Psychosomatic, 66, 97-106. http://dx.doi.org/10.1159/000289116. Erişim tarihi: 10/03/2019.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-215. https://doi.org/10.1016/0146-6402(78)90002-4. Erişim tarihi: 10/03/2019.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1989a). Human agency in social cognitive theory. American Psychologist, 44(9), 1175- 1184. https://www.uky.edu/~eushe2/Bandura/Bandura1989AP.pdf. Erişim tarihi: 10/03/2019.
• Bandura, A. (1989b). Regulation of cognitive processes through perceived self- efficacy. Developmental Psychology, 25, 729-735. https://www.uky.edu/~eushe2/Bandura/Bandura1989DP.html. Erişim tarihi: 10/03/2019.
• Bandura, A. and Wood, R. E. (1989). Effect of perceived controllability and performance standards on self-regulation of complex decision making. Journal of Personality and Social Psychology, 56(5), 805-814. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.111.1192&rep=rep1&type=pdf. Erişim tarihi: 10/03/2019.
• Best, R. G. (2003). Are self-evaluations at the core of job burnout? Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kansas State University.
• Bono, J. E. and Judge, T. A. (2003). Core self-evaluations: A review of the trait and its role in job satisfaction and job performance. European Journal of Personality Eur. J. Pers., 17, 5-18. http://m.timothy-judge.com/Bono%20and%20Judge%20EWOP%20published.pdf. Erişim tarihi: 24/03/2019.
• Bouffard-Bouchard, T. (1990). Influence of self-efficacy on performance in a cognitive task. Journal of Social Psychology, 130, 353-63. https://www.researchgate.net/profile/Therese_Bouffard/publication/246467486_Influence_of_Self-Efficacy_on_Performance_in_a_Cognitive_Task/links/53d7e1b10cf2a19eee7fd819/Influence-of-Self-Efficacy-on-Performance-in-a-Cognitive-Task.pdf. Erişim tarihi: 24/03/2019.
• Buchanan, D. and Huczynski, A. (2004). Organizational Behaviour (4th edition). Harlow: Prentice Hall.
• Bugental, D. B. and Lewis, J. C. (1999). The paradoxical misuse of power by those who see themselves as powerless: How does it happen? Journal of Social Issues, 55, 51-64. DOI: 10.1111/0022-4537.00104. Erişim tarihi: 24/03/2019.
• Butler, E. A., Egloff, B., Wlhelm, F. H., Smith, N. C., Erickson, E. A. and Gross, J. J. (2003). The social consequences of expresive suppression. Emotion, 3, 48-67. DOI: 10.1037/1528-3542.3.1.48. Erişim tarihi: 24/03/2019.
• Coopersmith, S. (1967). The antecedents of self-esteem. San Francisco: Freeman.
• Demirtaş, A. S. (2018). Duygu düzenleme stratejileri ve benlik saygısının mutluluğu yordayıcılığı. Electronic Turkish Studies, 13(11), 487-503. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13465. Erişim tarihi: 24/03/2019.
• Donald, M. G. (2003). Handbook of self and identity. Guilford Pres.
• Dou, K., Wang, Y. J., Bin, J. L., and Liu, Y. Z. (2016). Core self-evaluation, regulatory emotional self-efficacy, and depressive symptoms: Testing two mediation models. Social Behavior and Personality: An International Journal, 44(3), 391-399. DOI: 10.2224/sbp.2016.44.3.391. Erişim tarihi: 24.03.2019.
• Eisenberg, A. P. (2000). The search for integrity: A leadership impact study. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Depaul University.
• Erez, A. and Judge, T. A. (2001). Relationship of core self-evaluations to goal setting, motivation, and performance. Journal of Applied Psychology, 86, 1270-1279. DOI: 10.1037//0021-9010.86.6.1270. Erişim tarihi: 24/03/2019.
• French, J. and Raven, B. (1959). The bases of social power. In D. Cartwright (Ed.), Studies in social power (150-165). Ann Arbor, MI: Institute for Social Research.
• Galinsky, A. D., Gruenfeld, D. H. and Magee, J. C. (2003). From Power to Action. Journal of Personality and Social Psychology, 85(3), 453-66. https://www.researchgate.net/profile/Joe_Magee/publication/9089313_From_Power_to_Action/links/00b7d53befb95e97f7000000.pdf. Erişim tarihi: 24/03/2019.
• Goodall, K., Trejnowska, A. and Darling, S. (2012). The relationship between dispositional mindfulness, attachment security and emotion regulation. Personality and Individual Differences, 52(5), 622-626. https://doi.org/10.1016/j.paid.2011.12.008. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Goodstadt, B. and Hjelle, L. (1973). Power to the powerless: Locus of control and the use of power. Journal of Personality and Social Psychology, 27, 190-196. DOI: 10.1037/h0034784. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Grant, A. M. and Wrzesniewski, A. (2010). I Won't Let You Down ... or Will I? Core self evaluations, other-orientation, anticipated guilt and gratitude and job performance. Journal of Applied Psychology, 95(1), 108-121. DOI: 10.1037/a0017974. Erişim tarihi: 24/03/2019.
• Greenberg, L. S. (2010). Emotion-focused therapy: An overview. Turkish Psychological Counselin and Guidance Journal, 4(33), 1-12. https://dergipark.org.tr/download/article-file/200183. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Gross, J. J. (1998). Antecedent and response focused emotion regulation: divergent consequences for experience, expression and phsiology. Journal of Personality and Social Pscyhology, 74(1), 224-237. https://pdfs.semanticscholar.org/8d28/47f27d28b570e7d9f1bd6f723d919f700916.pdf. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Gross, J. J. and John, P. O. (2003). Individual differences in two emotion regulation processes: Implications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Pscyhology, 85(2), 348-362. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.688.115&rep=rep1&type=pdf. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Gross, J. J. and Levenson, R. (1993). Emotional suppression: Physiology, self-report, and expressive behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 64, 970-986. http://www.gruberpeplab.com/teaching/psych131_fall2013/documents/10.2_GrossLevenson1993_Emotionalsuppression.pdf. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Gürbüz, S., Erkuş, A. ve Sığrı, Ü. (2010). İş tatmini ve iş performansının bir öncülü: Temel benlik değerlendirmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 69-76. https://dergipark.org.tr/download/article-file/117234. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Hartman, T. (2010). Mindfulness and well-being: testing for mediation and predictiveness. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Illinois, USA, Eastern Illinois University.
• Judge, T. A., Bono, J. E., Erez, A. and Locke, E. A. (2005). Core self-evaluations and job and life satisfaction: The role of self-concordance and goal attainment. Journal of Applied Psychology, 90(2), 257-268. DOI: 10.1037/0021-9010.90.2.257. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Judge, T. A., Erez, A., Bono, J. E. and Thoresen, C. J. (2003). The core self-evaluations scale: Development of a measure. Personnel Psychology, 56, 303-331. http://www.timothy-judge.com/Judge,%20Erez,%20Bono,%20&%20Thoresen%20(PPsych%202005).pdf. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Judge, T. A. and Bono, J. E. (2001). Relationship of core self-evaluations traits self-esteem, generalized selfefficacy, locus of control, and emotional stability with job satisfaction and job performance: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 86, 80-92. DOI: 10.1037/0021-9010.86.1.80. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Judge, T. A., Locke, E. A., Durham, C. C. and Kluger, A. N. (1998). Dispositional effects on job and life satisfaction: The role of core evaluations, Journal of Applied Psychology, 83, 17-34. http://www.timothy-judge.com/Judge,%20Locke,%20Durham,%20&%20Kluger%20JAP%201998.pdf. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Judge, T. A., Locke, E. A. and Durham, C. C. (1997). The dispositional causes of job satisfaction: A core evaluations approach. Research in Organizational Behavior, 19, 151-188. https://www.timothy-judge.com/Judge,%20Heller,%20&%20Klinger%20(2008).pdf. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Kalokerinos, E. K., Greenaway, K. H. and Denson, T. F. (2014). Reappraisal but not suppression downregulates the experience of positive and negative emotion. Emotion, 1-5. http://dx.doi.org/10.1037/emo0000025. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Kittinger, J. D., Walker, A. G., Cope, J. G. and Wuensch, K. L. (2009). The relationship between core self-evaluations and affective commitment. Institute of Behavioral and Applied Management, 68-92. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.566.4122&rep=rep1&type=pdf. Erişim tarihi: 24/03/2019.
• Koole, S. L. (2010). The psychology of emotion regulation: an integrative review. (In J. D. Houwerand ve D. Hermans (Eds), Cognition and emotion: Reviews of current research and theories (128-167). New York: Taylor & Francis Group.
• Leary, M. R., Tambor, E. S., Terdal, S. K. and Downs, D. L. (1995). Self-esteem as an interpersonal monitor: The sociometer hypothesis. Journal of Personality and Social Psychology, 68, 518-530. http://www.elaborer.org/cours/A12/lectures/Leary1995.pdf. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Lefcourt, H. M. (1966). Internal-external control of reinforcement. Psychological Bulletin, 65(4), 206-220. https://pdfs.semanticscholar.org/c92a/377531f46046b32d6cc8e18c3787caaea310.pdf. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Nezlek, J. and Kuppens, P. (2008). Regulating positive and negative emotions in daily life. Journal of Personality, 76, 561-80. doi: 10.1111/j.1467-6494.2008.00496.x. Erişim tarihi: 21/03/2019.
• Macklam, G. L. (2010). Practitioner’s guide to emotion regulation in school-aged children. New York, NY: Springer Science.
• Marmot, M. (2004). The status syndrome: How social standing affects our health and longevity. New York: Holt.
• McRae, K., Misra, S., Prasad, A. K., Periera, S. C. and Gross, J. J. (2009). Bottom-up and top-down emotion generation: Implications for emotion regulation. Social, Cognitive and Affective Neuroscience, doi:10.1093/scan/nsq103. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research, 66, 543-578. http://www.jstor.org/stable/1170653. Erişim tarihi: 23/03/2019.
• Pajares, F. and Miller, D. M. (1994). Role of self-efficacy and self-concept beliefs in mathematical problem solving: A path analysis. Journal of Educational Psychology, 86, 193-203. https://pdfs.semanticscholar.org/8ff8/5b87dd0984d430934c4c6d0f2b150932f795.pdf. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Pajares. F. and Valiante, G. (1997). Influence of self-efficacy on elementary students’ writing. The Journal of Educational Research, 90, 353-360. https://www.jstor.org/stable/27542117. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Randhawa, S. B., Beamer, E. J. and Lundberg, I. (1993). Role of mathematics self-efficacy in the structural model of mathematics achievement. Journal of Educational Psychology, 85, 41-48. http://dx.doi.org/10.1037/0022-0663.85.1.41. Erişim tarihi: 21/03/2019.
• Raven, B. H. and Kruglanski, A. W. (1970). Conflict and power. In P. Swingle (Ed.), The structure of conflict. New York: Academic Press.
• Park, J. K. and Roedder, J. D. (2014). I think I can, I think I can: Brand use, self-efficacy, and performance. Journal of Marketing Research, 51(2), 233-247. https://doi.org/10.1509/jmr.11.0532. Erişim tarihi: 21/03/2019.
• Parrott, W. G. (1993). Beyond hedonism: Motives for inhibiting good moods and for maintaining bad moods. In D. M. Wegner, & J. W. Pennebaker (Eds.), Handbook of mental control (278-308). New Jersey: Prentice Hall.
• Schunk, H. D. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educational Psychologist, 26, 207-231. https://libres.uncg.edu/ir/uncg/f/D_Schunk_Self_1991.pdf. Erişim tarihi: 21/03/2019.
• Seligman, M. E., Railton, P., Baumeister, R. F. and Sripada, C. (2013). Navigating into the future of driven by the past. Perspectives on Psychological Science, 8(2), 119-141. https://scottbarrykaufman.com/wp-content/uploads/2015/11/Perspectives-on-Psychological-Science-2013-Seligman-119-41.pdf. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Shiota, M. N. and Kalat, J. W. (2012). Emotion. 2. Baskı. Belmont, CA: Wadsworth, Cengage Learning.
• Shoutham-Gerow, M. A. (2014). Çocuklarda ve ergenlerde duygusal düzenleme. Uygulayıcının rehberi (Şahin M. Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Süral, Ö. P. ve Tozkoparan, G. (2013). Tükenmişlik, örgütsel adalet algıları ve öz benlik değerlendirmeleri ilişkisi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 50(583), 65-79. http://www.ekonomikyorumlar.com.tr/sayi/583. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Snyder, C. R. and Lopez, S. (2002). Handbook of positive psychology. Oxford University Pres US.
• Teper, R., Segal, Z. V. and Inzlicht, M. (2013). Inside the mindful mind: How mindfulness enhances emotion regulation through ımprovements in executive control. Association for Psychological Science, 22(6), 449-454. https://pdfs.semanticscholar.org/93df/435efdaf95c5a44445d270418d49892d13c9.pdf. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Teti, M. D. and Gelfand, M. D. (1991). Behavioral competence among mothers of infants in the first year: The mediational role of maternal self-efficacy. Child Development, 62, 918-929. https://www.jstor.org/stable/1131143. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Thompson, R. A. (1994). Emotion regulation: A theme in search of definition. Monographs of the Society for Research in Child Development, 59(2/3), 25-52. DOI: 10.1111/j.1540-5834.1994.tb01276.x. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Thibaut, J. W. and Kelley, H. H. (1959). The social psychology of groups. New York: Wiley.
• Totan, T. (2015). Duygu düzenlenme anketi Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 3, 153-161. https://www.ejmanager.com/mnstemps/77/77-1434977667.pdf?t=1561485232. Erişim tarihi: 19/03/2019.
• Yalçınkaya-Alkar, Ö. (2017). Is self esteem mediating the relationship between cognitive emotion regulation strategies and depression? Current Psychology, 1-9. doi: 10.1007/s12144-017- 9755-9. Erişim tarihi: 21/03/2019.