ULUS DEVLETSİZ DEVLET SİSTEMİ: LÜBNAN MODELİ

Yıl 2012, Cilt: 5 Sayı: 1, 85 - 108, 28.03.2014

Mesut Şöhret

Öz

Günümüz dünyasında çok kültürlü ve ortaklaşmacı siyasal sistemler barış içinde farklı etnik, kültürel ve dinsel kökene sahip insanların bir arada barış içinde yaşamaları için model olarak sunulmaktadır. Bu anlamda Lübnan, Ortadoğu'da farklı mezhebik toplulukların bir arada yaşamlarını sürdürdüğü model bir ülke olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu ülkenin diğer bölge ülkelerinden farkı toplulukların devlet yönetimini kendi mezhebik kimlikleri doğrultusunda paylaşmış olmalarıdır. Lübnan'ın toplumsal yapısındaki bu heterojenliği ve söz konusu heterojenliğin sürekliliğini sağlayan dinsel toplulukların çatışmaları da toplum–devlet ilişkilerini derinden etkilemiş ve bunun sonucunda bölgede modern anlamda ulus devlet olamadan dünyanın en sorunlu bölgelerinden biri olan Ortadoğu coğrafyasında devlet olarak varlığını sürdürebilmiştir. Sürekli olarak siyasi kriz, siyasi, suikastlar ve silahlı çatışmalarla adını duyurarak uluslararası politikada gündemden hiç düşmemiştir. Milliyetçilik kuramları ve kavramları ışığında Lübnan'ı ve Lübnan'ı oluşturan etnik ve dinsel toplululukların siyasal sisteme etkilerini inceleyen bu çalışma giriş ve sonuç bölümleri hariç iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Lübnan'daki çok etnikli yapının devlet oluşumuna etkisi kuramsal terimler ışığında incelenmiştir. İkinci bölümde ise Lübnan'ın çok mezhepli toplumsal yapısının politik yansımaları ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Lübnan, Etnisite, Ortaklaşmacı Siyasal Sistem, Çok Kültürlülük

Kaynakça

• ABUKHALIL, As'ad. (1989), “The Society and Enviroment”, (Ed) Thomas Collelo, Lebanon: A Country Study, Headquarters Department of Army, 1989,Washington.
• ALKAN, Haluk. (2000), “Lübnan Ulus Devlet Olabilir mi?”, Avrasya Dosyası, Cilt: 6, Sayı: 3.
• ARMAOĞLU, Fahir. (1991), 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
• BATES, Daniel and RASSAM, Amal. (2001), People and Culture of the Middleeast, Prentice Hall, New Jersey.
• BHABHA, Homi. (2001), “Culture's in Between”, (Ed) David Bennett, Multicultural States, Routledge, London.
• BOSTANCI, M. Naci. (1998), “Etnisite, Modernizm ve Milliyetçilik”, Türkiye Günlüğü, Ankara, No: 50.
• COLLELO, Thomas. (1989), Lebanon, A Country Study, The Secretary of Army, US Government Printing Office, USA.
• CRAGG, Kenneth. (1992), The Arab Christian: History in The Middle East, London, Mowbray.
• DEKMEJIAN, Richard Hrair. (1978), “Consociational Democracy in Crisis: Case of Lebanon”, Comparative Poltics, Volume: 10, No: 2, 1978.
• DİNÇ, Artum. (2007), Millet ve Milliyetçiliğin Doğuşu Üzerine Kuramsal Yaklaşımlar, http://www.gunaskam.com/tr/index.php?option=com_content&task=view&id=68&Itemid=1 (27.11.2012).
• ESGİN, Ali. (2001), “Ulus-Devlet Ve Küreselleşmeye İlişkin Bazı Tartışmalar”, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi Aralık Cilt: 25 No: 2.
• FIĞLALI, Ethem Ruhi. (1990), Çağımızda İtikadi İslam Mezhepleri, Selçuk Yayınları, Ankara.
• FIRRO, Kais M. (1992), A History of The Druzes, E.J. Brill, Leiden.
• GORIA, Wade R. (1985), Sovereignty and Leadership in Lebanon 1943–1976, Ithaca Press, London.
• GOTTFRIED, Paul Edward. (2002), Multiculturalism and the Politics of Guilt Toward a Secular Theocracy, University of Missouri Press, Columbia.
• GUBSER, Peter. (1973), “The Zu'ama of Zahlah: The Current Situation in a Lebanese Town” Middle East Journal Volume: 27, No: 2 1973, s. 173 pp. 173–189 (20.06.2012).
• GURR, Ted Robert. (2000), People Versus States: Minorities At Risk In The New Century, United States Institute of Peace Press, Washington D.C.
• HEYWOOD, Andrew. (2007), Siyaset, (Çev, Bekir Berat Özipek vd.) Adres Yayınları, 2007, Ankara.
• HOROWITZ, Donald.(1984), Ethnic Groups in Conflict, University of California Press, Berkeley.
• HUDSON, Michael. (1976), “Lebanese Crisis: The Limits of Consociation Democracy”, Journal of Palestsine Studies, Volume: 5, No: 3/4, 1976, s. 111, pp. 109 – 122, (18.06.2012).
• IŞIK, Ramazan. (2005), “Marunîleri Memluklar Döneminde Fransisken Misyoner Rahiplerin Katolikleştirme Faaliyetleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1, Sivas.
• JOHNSON, Michael. (1986), Class and Client in Beirut: The Sunni Muslim Community and the Lebanese State, Ithaca Press, London&Atlantic Highlands.
• KYMLICKA, Will. (1995), Multicultural Citizenship: A Liberal Theory of Minority Rights, Oxford University Press, 1995, Oxford.
• KYMLICKA, Will. (2000), “Modernity and National Identity”, (Ed) Shlomo Ben – Ami, – Yoav Peled - Alberto Spektorowski), Ethnic Challenges to the Modern Nation State, Mcmillan Press, London.
• LIJPHART, Arent. (2002), “The Wave of Power Sharing Democracy” (Ed) Andrew Reynolds), The Architecture of Democracy, Oxford University Press, Oxford.
• MAKTABI, Rania. (1999), “The Lebanese Census of 1932 Revisited. Who Are the Lebanese?” British Journal of Middle Eastern Studies, Volume: 26, No: 2, pp. 219–241 (20.06.2012).
• NORTON, Augustus Richard. (1987), Amal And The Shi'a: Struggle for the Soul of Lebanon, University of Texas Press, Austin.
• PREECE, Jennifer Jackson. (2001), Ulusal Azınlıklar ve Avrupa Ulus-Devlet Sistemi, Donkisot Yayınları.
• PIPES, Daniel. (1990), Greater Syria: History of An Ambition, Oxford University Press, New York.
• QASSEM, Naim. (2005), Hizbullah: The Story from Within, SAQI, London.
• RAFAEL, Ben-Rafael ve PERES, Yochanan. (2005), Is Israel One? Religion, Nationalism, and Multiculturalism Confounded, Brill, Leiden.
• SAĞ, Vahap ve ASLAN, Mehmet. (2001), “Ulus, Uluslaşma ve Ulus Devlet”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2001 Cilt: 25 No: 2.
• SALEH, Fauzan. (2001), Modern Trends in Islamic Theological Discourse in 20th Century Indonesia: A Critical Survey, Brill, Leiden-Boston-Köln.
• SULLIVAN, Daniel P. (2005), “The Missing Pillars: A Look At the Failure of Peace in Brundi Through the Lens of Arent Lijphart's Theory of Consociational Democracy”, Journal of Modern African Studies, Volume: 43, No: 1, pp. 75 – 95.
• WINSLOW, Charles. (1996), Lebanon: War & Politics In A Fragmented Society, Routledge, London and New York.
• ZAMIR, Meir. (1988), The Formation of Modern Lebanon, Cornell University Press, Ithaca and London.
• İnternet Kaynakları:
• http://books.google.com.tr/books?id=mdrqhFpLkC8C&pg=PP1&lpg=PP1&dq (erişim tarihi: 20
• http://en.wikipedia.org/wiki/Parliament_of_Lebanon#Allocation_of_seats (erişim tarihi: 21 Haziran 2012)
• http://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eiilik (erişim tarihi: 20 Haziran 2012)
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Ermeni_Apostolik_Kilisesi (erişim tarihi: 21 Haziran 2012)
• http://www.ekrembugraekinci.com/pdfs/lubnanteskilattarihcesi.pdf (erişim tarihi:19 Haziran 2012)
• http://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eiilik (erişim tarihi: 20 Haziran 2012)
• http://www.hermetics.org/Druziler.html (erişim tarihi: 20 Haziran 2012)