ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN MESLEKİ YÖNELİMLERİNE GÖRE KİŞİSEL VE SOSYAL ERDEMLERİNDEKİ FARKLILIKLAR

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 53, 1 - 19, 30.06.2024

Elif Müzehher Uluer , İbrahim Kısaç

Öz

Araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin sahip olduğu kişisel ve sosyal erdemlerinin mesleki yönelimlerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesidir. Araştırmanın çalışma grubu farklı fakültelerde öğrenimine devam eden 149 erkek, 385 kadın öğrenci olmak üzere toplamda 534 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın bağımsız değişkeni öğrencilerin mesleki yönelimlerini belirleyebilmek amacıyla fakülte tercihi olarak belirlenmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni olan üniversite öğrencilerinin kişisel ve sosyal erdemlerine ilişkin bilgiler Kişisel ve Sosyal Erdemler Ölçeği ile elde edilmiştir. Kişisel ve Sosyal Erdemler Ölçeği sekiz alt boyuttan oluşmaktadır. Bunlar affedicilik, sadakat, çevreye duyarlılık, kişisel haklara duyarlılık, objektif bakış açısına sahip olmak, sorumluluk sahibi olmak, çalışma azmine sahip olmak ve beden ve ruh sağlığına önem vermektir. Verilerin analizinde araştırmanın amacına uygun olarak tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinin beden ve ruh sağlığına önem vermek, sadakat ve kişisel haklara duyarlılık düzeyleri puan ortalamalarının mesleki yönelimlerine göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Üniversite öğrencilerinin toplam erdemlilik düzeyleri, affedicilik, çevreye duyarlılık, sorumluluk sahibi olmak, çalışma azmine sahip olmak ve objektif bakış açısına sahip olmak düzeyleri puan ortalamalarının ise öğrencilerin mesleki yönelimlerine göre anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Araştırma bulgularına göre öğretmenlik mesleğine yönelim gösteren eğitim fakülteleri öğrencileri erdemliliğe diğer fakültelerde öğrenim görmekte olan öğrencilerden daha fazla önem vermektedir. Öğretmen, akademisyen, teknik eleman, muhasebeci, sigortacı gibi mesleklere yönelim gösteren eğitim, edebiyat ve İİBF öğrencilerinin diğer fakülte öğrencilerine göre çevreye daha duyarlı oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Erdem, Kişisel ve Sosyal Erdemler, Mesleki Yönelim, Üniversite Öğrencileri

DIFFERENCES IN PERSONAL AND SOCIAL VIRTUES OF UNIVERSITY STUDENTS ACCORDING TO THEIR PROFESSIONAL ORIENTATION

Öz

The aim of the research is to determine whether the personal and social virtues of university students differ according to their professional orientation. The study group of the study consists of 534 university students, including 149 male and 385 female students who continue their education at different faculties. The independent variable of the research has been determined as faculty preference in order to determine the professional orientation of the students. Information about the personal and social virtues of university students, which is the dependent variable of the research, was obtained using the Personal and Social Virtues Scale. The Personal and Social Virtues Scale consists of eight sub-dimensions. These are forgiveness, loyalty, environmental sensitivity, sensitivity to personal rights, responsibility, determination to work, having an objective point of view and giving importance to physical and mental health. In the analysis of the data, one-way variance analysis was performed in accordance with the purpose of the research. As a result of the research, it was found that the average score of university students loyalty, sensitivity to personal rights, and giving importance to physical and mental health levels did not differ significantly according to their professional orientation. It was found that the total levels of university students virtue, forgiveness, environmental sensitivity, responsibility, determination to work and having an objective point of view significantly differed according to the students professional orientation. According to the research findings, the students of the faculties of education who are oriented towards the teaching profession attach more importance to virtuosity than the students of other faculties. It has been found that education, literature and economics and administrative sciences students who are oriented towards professions such as teachers, academicians, technical staff, accountants, insurers aremore sensitive to the environment than other faculty students.

Anahtar Kelimeler

Virtue, personal and social virtues, professional orientation, university students

Kaynakça

• Aristoteles. (2014). Nikomakhos'a etik. (F. Akderin, Dü.) istanbul: Say.
• Arslanoğlu, İ. (2016). Bilimsel yöntem ve araştırma. Ankara: Gazi.
• Aydın, D. (2007). Grup rehberliğinin lise 1. sınıf öğrencilerinin alan tercihlerinde gerçekçi davranmalarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(1), 137-155.
• Aydın, M. (2018). Genç yetişkinlerde mutluluğun özgünlük ve kişisel erdemler açısından incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 1023-1030. doi:http://dx.doi.org/10.18506/anemon.424118
• Ayten, A. (2009). Affedicilik ve din: Affetme eğilimi ve dindarlıkla ilişkisi üzerine ampirik bir araştırma. M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 37(2), 111-128.
• Ayten, A. (2015). Erdeme dönüş psikoloji ve mutluluk yolu. İstanbul : İz.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Balay, R. (2011). The applicability of the moral virtues scale in higher education [Moral erdemler ölçeğinin yükseköğretimde uygulanabilirliği]. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi ‐ Journal of Educational Sciences Research, 1(2), 99-118. http://ebad‐jesr.com/. adresinden alındı
• Baumeister, R. F., & Exline, J. J. (2001). Virtue, personality, and social relations: Self‐control as the moral muscle. Journal of Personality, 67(6), 1165-1194. doi:DOI: 10.1111 / 1467-6494.00086
• Baykan, Ö. (1998). Lise öğrencilerinin mesleki yönelimler ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Blasco-Belled, A., Alsinet, C., Torrelles-Nadal, C., & Ros-Morente, A. (2018). The study of character strengths and life satisfaction: A comparison between affective-component and cognitive-component traits. Anuario de Psicología, 48(3), 75-80. doi:https://doi.org/10.1016/j.anpsic.2018.10.001
• Coşkun, Y., & Yıldırım , A. (2009). Üniversite öğrencilerinin değer düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 311-328.
• Çüm, S., & Koç, N. (2013). Türkiye'de psikoloji ve eğitim bilimleri dergilerinde yayımlanan ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarının incelenmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 12(24), 115-135.
• Çalışkur, A., Demirhan, A., & Bozkurt, S. (2012). Değerlerin belirli meslek alanları ve demografik değişkenlere göre incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 219-236.
• Çarkcı, J. (2020). Sosyal bilimlerde ölçek geliştirme kılavuzu. İstanbul: Çizgi.
• Demirci , İ. (2017). Huzurlu ve mutlu yaşamın değerler ve karakter güçleri bağlamında karma bir araştırmayla incelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• DeVellis, R. F. (2021). Ölçek geliştirme kuram ve uygulamalar. (T. Totan, Çev.) Ankara: Nobel.
• el-Farabi, E. Z. (1997). ideal devlet/el-medinetü'l-fazıla. (A. Arslan, Dü.) Ankara: Vadi.
• el-Gazali, E. H. (1992). İhya-u ulumu'd-din. (A. Serdaroğlu, Dü.) İstanbul: Bedir.
• Erkuş, A. (2007). Ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarında karşılaşılan sorunlar. Türk Psikoloji Bülteni, 13(40), 17-25.
• Fowers, B. J. (2009). Virtue ethics. İçinde S. J. Lopez, The encyclopedia of positive psychology (Cilt 2, s. 1011-1016). Oxford, UK: Wiley-Blackwell.
• Fromm, E. (1994). Erdem ve mutluluk. (A. Yörükân, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Geyer, L. A., & Baumeister, R. F. (2013). Din, Ahlak ve Öz-Denetim Değerler, Erdemler ve Kötü Alışkanlıklar. İçinde R. F. Paloutzian, & C. L. Park , Din ve Maneviyat Psikolojisi Yeni Yaklaşımlar ve Uygulama Alanları (s. 241-191). Ankara: Phoenix.
• İbni Miskeveyh. (1983). Ahlakı olgunlaştırma. (A. Şener, C. Tunç, & İ. Kayaoğlu, Dü) Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Kabakçı, Ö. F. (2016). Karakter güçleri ve erdemli oluş: Güçlü yanlara-dayalı psikolojik danışma ve değerler eğitimine yeni bir yaklaşım. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(45), 25-40. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/42745/515925 adresinden alındı
• Karakoç, F. Y., & Dönmez, L. (2014). Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası(40), 39-49.
• Kepçeoğlu, M. (1994). mesleki yönelim envanteri el kitabı. Ankara: 7.
• Korkmaz, S. (2020). Ölçülülük ve aşkınlık erdemi: Affetme, alçakgönüllülük ve dindarlık ilişkisi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(1), 240-252. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1174126 adresinden alındı
• Kuşdil, E., & Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
• Kulaksızoğlu, A. (2011). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi.
• Kuzgun, Y. (1986). Mesleki rehberlik gereksinmesi, uygulamalar ve sorunlar. Eğitimde psikolojik hizmetler ve sorunlar. Ankara: Ted.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı kuramlar uygulamalar. Ankara : Nobel.
• Lamsa, A., Sakkinen, A., & Turjanmaa, P. (2000). Values and their change during the business education- a gender perspective. International Journal of Value-Based Management, 13, 203-213.
• Lashway, L. (1997). Ethical leadership. İçinde S. C. Smith, & P. K. Piele, School leadership handbook for excellenge (s. 103-130). University of Oregon.
• Lian, L., You, X., Huang, J., & Yang, R. (2016). Who overuses Smartphones? Roles of virtues and parenting style in Smartphone addiction among Chinese college students. Computers in Human Behavior, 65, 92-99. doi:https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.08.027
• Liu, Q., & Wang, Z. (2021). Associations between parental emotional warmth, parental attachment, peer attachment, and adolescents’ character strengths. Children and Youth Services Review, 120, 1-9. doi:https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.105765
• Martin, M. W. (2007). Happiness and virtue in positive psychology. Journal for the Theory of Social Behaviour, 37(1), 89-103. doi:https://doi.org/10.1111/j.1468-5914.2007.00322.x
• Maslow, A. H. (1970). Motivation and personality. New York: Harper&Row .
• McCullough, M. E., & Snyder, C. R. (2000). Classical source of human strength: Revisiting an old home and building a new one. Journal of Social and Clinical Psychology, 19(1), 1-10. doi:https://doi.org/10.1521/jscp.2000.19.1.1
• Myyry, L., & Helkama, K. (2001). Universty students’ value priorities and emotional empathy. Educational Psychology, 21(1), 25-40.
• Özasma, H. İ. (2016). Pozitif Psikoloji ve İslam Düşünürlerinde Erdemler. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Özcan, A. O. (1985). Ülkemiz için isabetli olabilecek bir mesleğe yöneltme denemesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
• Özden, M. S. (2007). 20-24 Yaş arası üniversite öğrencilerinin ve nevrotik öğrencilerin değerler açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özlem , D. (2002). Kavramlar ve tarihleri. İstanbul: İnkılap.
• Padilla-Walker, L. M., Millett, M. A., & Memmott-Elison, M. K. (2020). Can helping others strengthen teens? Character strengths as mediators between prosocial behavior and adolescents’ internalizing symptoms. Journal of Adolescence, 79, 70-80. doi:https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2020.01.001
• Park, N. (2009). Character strengths (VIA). İçinde S. J. Lopez, The encyclopedia of positive psychology (s. 135-141). Oxford, UK: Wiley-Blackwell.
• Park, N., & Peterson, C. (2008). Positive psychology and character strengths: Application to strengths-based school counseling. Professional School Counseling, 12(2), 85-92. doi:10.5330/PSC.n.2010-12.85
• Peterson, C., & Seligman, M. E. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification. New York: Oxford University.
• Sandage, S. J., & Hill, P. C. (2001). The virtues of positive psychology: The rapprochement and challenges of an affirmative postmodern perspective. Journal for the theory of social behaviour, 31(3), 241-260. doi:10.1111 / 1468-5914.00157
• Seki, T., & Dilmaç, B. (2015). Ergenlerin sahip oldukları değerler ile öznel iyi oluş ve sosyal görünüş kaygı düzeyleri arasındaki yordayıcı ilişkiler: Bir model önerisi. Eğitim ve Bilim, 40(179), 57-67. doi:10.15390/EB.2015.3663
• Spinoza, B. (1965). Etika. (H. Z. Ülken, Dü.) İstanbul: Milli Eğitim Basınevi.
• Super, D. E., Starishevsky, R., Matlin, N., & Jordaan, J. P. (1963). Career development: Self concept theory. Essays in vocational development. New York: Teachers Colege, Columbia University.
• Thorpe, K., & Loo, R. (2003). The values profile of nursing undergraduate students: implications for education and professional development. Journal of Nursing Education, 42(2), 83-90.
• Uyguç, N. (2003). Cinsiyet, bireysel değerler ve meslek seçimi. D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi, 18(1), 93-103.
• Verhaeghen, P. (2021). There is virtue in mindfulness: The relationship between the mindfulness manifold, virtues, and eudemonic wellbeing. Personality and Individual Differences, 176, 1-8. doi:https://doi.org/10.1016/j.paid.2021.110767