ORGANIZATION OF PRE-HOSPITAL EMERGENCY HEALTH SERVICES IN TERRORIST ATTACKS IN TERMS OF DISASTER MEDICINE AND THE RESPONSIBILITIES OF PRE-HOSPITAL EMERGENCY HEALTHCARE PROFESSIONALS

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 109 - 121, 27.04.2022

Lütfi Mert Güler Gül Özlem Yıldırım

https://doi.org/10.54409/hod.1060671

Öz

The basic ideology in terrorist attacks is to create mass events by rendering the country's local resources insufficient. Terrorists are mostly expected to use CBRN agents or conventional explosives as a method in mass incident terror attacks. As in all mass incidents, one of the first responders at the scene and to work in terror attacks is the pre-hospital emergency health services teams. Another strategy of terror attacks is to harm the emergency workers who came to the scene, by charging a secondary attack following the first one. Therefore, pre-hospital emergency health services teams should be ready for CBRN agents and conventional explosions that can be used in mass events such as terror attacks, and improve themselves with training and exercises. At the same time, they should be able to manage the emerging pathologies with a perspective of disaster medicine in awareness of their roles and responsibilities, in association with different disciplines such as disaster management, emergency medicine and public health. In this study, it is aimed to evaluate the organization of pre-hospital emergency health services and the roles and responsibilities of pre-hospital emergency health workers in terror incidents from the perspective of disaster medicine, which includes many disciplines such as disaster management, emergency medicine and public health.

Anahtar Kelimeler

Disaster Medicine, Paramedic, Pre-Hospital Emergency Health Services, Tactical Medicine, Terrorist Attacks

AFET TIBBI AÇISINDAN TERÖR SALDIRILARINDA HASTANE ÖNCESİ ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ ORGANİZASYONU VE HASTANE ÖNCESİ ACİL SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SORUMLULUKLARI

Öz

Terör saldırılarındaki temel ideoloji ülkenin yerel kaynaklarını yetersiz bırakarak kitlesel olay yaratmaktır. Teröristlerin, kitlesel olay oluşturan terör saldırılarında yöntem olarak en çok Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) ajanları veya konvansiyonel patlayıcıları kullanmaları beklenmektedir. Tüm kitlesel olaylarda olduğu gibi terör saldırılarında da olay yerine ilk ulaşan ve görev yapan ekiplerden birisi hastane öncesi acil sağlık hizmetleri ekipleridir. Terör saldırılarında bir diğer amaç ise ilk patlamadan sonra ikincil bir patlama yaparak olay yerine gelen acil yardım çalışanlarına zarar vermektir. Bu yüzden hastane öncesi acil sağlık hizmetleri ekipleri, terör saldırıları gibi kitlesel olaylarda kullanılabilecek KBRN ajanlarına ve konvansiyonel patlamalara hazır olmalı, kendilerini eğitim ve tatbikatlar ile geliştirmelidir. Aynı zamanda oluşan patolojileri rol ve sorumluluklarının bilincinde afet yönetimi, acil tıp, halk sağlığı gibi farklı disiplinler ile iş birliği halinde olan afet tıbbı bakış açışıyla yönetebilmelidir. Bu çalışmada, kitlesel olaylara afet yönetimi, acil tıp ve halk sağlığı gibi pek çok disiplinini kapsayan afet tıbbının bakış açısıyla, terör olaylarında hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinin organizasyonu ve hastane öncesi acil sağlık çalışanlarının rol ve sorumluluklarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Afet Tıbbı, Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri, Paramedik, Taktik Tıp, Terör Saldırıları

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Başkanlığı, (2022). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu, 09.03.2022.
• Amiresmaili, M, Talebian, A, Miraki, S. (2020). Pre-hospital emergency response to terrorist attacks: A scoping review. Hong Kong Journal of Emergency Medicine, 27(4), 187-254.
• Altay, SU. ve Ekşi, A. (2020). Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetlerinde İletişim. Hastane Öncesi Dergisi, 5(1), 67-77.
• Bloch, YH, Schwartz, D, Pinkert, M, Blumenfeld, A, Avinoam, S, Hevion, G, Ören, M, Goldberg, A, Levi, Y, Dayan, YB. (2007). Distribution of casualties in a mass-casualty incident with three local hospitals in the periphery of a densely populated area: lessons learned from the medical management of a terrorist attack. Prehospital and disaster medicine, 22(3), 186-192.
• Coppola, DP. (2006). Introduction To İnternational Disaster Management Book. Elsevier – United States of America.
• Demirağ, H, Hintistan, S, Doğan, ES, Cin, AA, Tuncay, B. (2019). Paramedik Öğrencilerinin Biyoterörizm İle Biyolojik Ajanlara İlişkin Bilgi ve Görüşlerinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2), 49-56.
• Ekşi, A. ve Kahraman, BY. (2016) Terör Olaylarında Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Yönetimi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 111-119.
• Ekşi, A. (2016). KBRN Terörizminde Risk Değerlendirmesi ve Yönetimi. Journal of International Social Research, 9(42), 1489-1498.
• Ekşi, A. (2017). Kitlesel Olaylarda Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Yönetimi Kitabı. Kitapana Yayınları – İzmir.
• Güner, Y. (2016). Çanakkale ili 112 Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonlarında Çalışan Personelin Afet Tıbbı Konusundaki Bilgi Düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Denizli.
• Holgersson, A, Strandh, V. (2016). Emergency organizations diverging perceptions of terrorist attacks. International Journal of Emergency Services, 5(1), 82-94.
• Hurriyet Haber, (2016 10 Ocak). Ankara’daki Patlamada İkinci Canlı Bombanın Kimliği Belirlendi. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ankaradaki-patlamada-ikinci-canli-bombanin-kimligi-belirlendi-40038532,18.01.2022.
• Karcıoğlu, Ö. ve Topaçoğlu, H. (2017). Savaş ve Terör Afetlerinde Acil Servis Triajı. Okmeydanı Tıp Dergisi, 33(1), 1-8.
• Mathews, ZR, Koyfman, A. (2015). Blast injuries. The Journal of emergency medicine, 49 (4), 573-587.
• Ortatatlı, M, Sezigen, S, Ayan, HA, Balandız, H, Kenar, L. (2015). Terörizm kapsamında kimyasal, biyolojik, nükleer ve radyasyona bağlı yaralanmaların değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri J Foren Med Special Topics, 1(2), 44-52.
• Prairie, J, Corbeil, P. (2014). Paramedics on the job: Dynamic trunk motion assessment at the workplace. Applied ergonomics, 45(4), 895-903.
• Ramasamy, A, Midwinter, M, Mahoney, P, Clasper, J. (2009). Learning the lessons from conflict: pre-hospital cervical spine stabilisation following ballistic neck trauma, Injury, 40(12), 1342-1345.
• Raux, M, Carli, P, Lapostolle, F, Langlois, M, Yordanov, Y, Feral-Pierssens, AL, Woloch, A, Ogereau, C, Gayat, E, Attias, A, Pateron, D, Castier, Y, François, A, Ludes, B, Dolla, E, Tourtier, JP, Riou, B. (2019). Analysis of the medical response to November 2015 Paris terrorist attacks: resource utilization according to the cause of injury. Intensive care medicine, 45(9), 1231-1240.
• Rosenfeld, JV, Mitra, B, Smit, DV, Fitzgerald, MC, Butson, B, Stephenson, M, Reade, MC. (2018). Preparedness for treating victims of terrorist attacks in Australia: Learning from recent military experience. Emergency Medicine Australasia, 30(5), 722-724.
• Smith, E, Burkle, F, Gebbie, K, Ford, D, Bensimon, C. (2019). A qualitative study of paramedic duty to treat during disaster response. Disaster medicine and public health preparedness, 13(2), 191-196.
• Singer, AJ, Singer, AH, Halperin, P, Kaspi, G, Assaf, J. (2007). Medical lessons from terror attacks in Israel. The Journal of emergency medicine, 32(1), 87-92.
• Sözcü Haber, (2015 10 Ekim). Ankara’da ki Barış Mitingini Kim Düzenledi ve Kimler Katıldı? https://www.sozcu.com.tr/2015/gunun-icinden/ankaradaki-baris-mitingini-kim-duzenledi-ve-kimler-katildi-956109/, 18.01.2022.
• Şimşek, P, Günaydın, M, Gündüz, A. (2019). Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri: Türkiye Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 120-127.
• TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, (2013). Terör ve Şiddet Olayları Kapsamında Yaşam Hakkı İhlallerini İnceleme Raporu. TBMM Basımevi – Ankara.
• Tanık, FA, ve Davas, A. (2021). Kitlesel Travmalar ve Afetlerde Ruhsal Hastalıkları Önleme, Müdahale ve Sağaltım Kılavuzu Kitabı. Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları, Ankara.
• Tansü, YE, Yılmaz, A. (2020). Terör, Medya ve İnternet Sorunsalı, SmartJournal, 6(28), 202-210.
• Terörizm ve Radikalleşme İle Mücadale Araştırma Merkezi, (2020). Terör Eylemleri ve Can Kayıpları. https://teram.org/Icerik/teror-eylemleri-ve-can-kayiplari-50, 21.02.2022.
• Titiz, G. (2021). KBRN Tehditleri Yönetimine Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Açısından Bir Değerlendirme: Swot Analizi. İskenderun Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü. Hatay.
• Tokuda, Y, Kikuchi, M, Takahashi, O, Stein, GH. (2006). Prehospital management of sarin nerve gas terrorism in urban settings: 10 years of progress after the Tokyo subway sarin attack. Resuscitation, 68(2), 193-202.
• Toprak Karaman, Z. (2016). Bütünleşik Afet Yönetimi: Afet Yönetiminde Erken Uyarı ve Afet Tipleri Kitabı. İlkem Yayınları, İzmir.
• Tu, AT. (2007). Toxicological and chemical aspects of sarin terrorism in Japan in 1994 and 1995. Toxin Reviews, 26(3), 231-274.
• Yazgan, C, Aksu, NM. (2016). Imaging features of blast injuries: experience from 2015 Ankara bombing in Turkey. The British journal of radiology, 89(1062), 20160063.
• Yumru, M. (2019).Kitlesel Travmalarda Kayıt. Klinik Psikiyatri, 22(3), 252-253.