Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Hadis Rivâyetlerinde Görme Engelliler

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 1, 8 - 26, 30.06.2022

Halil İbrahim Kutlay

Öz

Engelliler içerisinde İslâmî ilimlerde en çok hizmet verenler, görme engelliler olmuştur. Kur’an-ı Kerim tilâvetiyle meşhur olan görme engelliler gibi, hadis rivâyetiyle meşgul olmuş, seçkin pek çok görme engelli şahsiyet bulunmaktadır. Bu ilim erbabından bir kısmı doğuştan görme engelli, bir kısmı da sonradan görme engelli olarak tespit edilmiş, ama bu durumları onların ilim sahibi olmalarına hatta ilimde derinleşmelerine engel olmamıştır. Bu makalede; görme engelliler arasında İslam Tarihi’ndeki ilk üç nesil arasında hadis rivâyetinde bulunan şahsiyetlerden en tanınmış olanları zikredilmekte, ayrıca görme engelli olan güvenilir râvinin hadis rivâyetinin –sağlam hafızaya sahip olması şartıyla- gören kimse ile aynı konumda değerlendirildiği belirtilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hadis Rivâyet Görme engelliler Güvenilir Râvi Hâfızı.

Kaynakça

  • Abdülaziz b. Muhammed el-Buhârî el-Hanefî, Keşfü’l-esrar Şerhu Usûli’l-Pezdevî, Dâru’l-Kitabi’l-İslâmî, ts.
  • Abdürrezzak b. Hemmam es-San’anî, el-Musannef, thk. Habiburrahman el-A’zamî, nşr. el-Mektebü’l-İslâmî, Beyrut, 2. bsk., 1403/1983
  • Açıkel, Yusuf, “Hadisler Işığında Görme Engelliler ve Bazı Öneriler”, SDÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2010/2, sy.25, ss.15-44,
  • http://isamveri.org/pdfdrg/D01535/2010_25/2010_25_ACIKELY.pdf
  • Ebu Abdillah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel, el-Müsned, Kahire, 1313/1985
  • Akyüz, Ali, “Abdürrezzak es-San‘ânî, DİA (Diyanet İslâm Ansiklopedisi)
  • Ebu’l-Hasen Ali b. Ebî Ali b. Muhammed el-Âmidî, el-İhkâm fî usûli’l-ahkâm, thk. Abdürrezzak Afifî, nşr. el-Mektebü’l-İslâmî, Beyrut,
  • Aycan, İrfan, “Ebu Süfyan”, DİA (Diyanet İslâm Ansiklopedisi)
  • Aydınlı, Abdullah, “İbn Ümmi Mektum”, DİA (Diyanet İslâm Ansiklopedisi)
  • el-A’zamî, Muhammed Mustafa, Küttâbü’n-nebî, Riyad, 1401/1981
  • Ahmed b. Yahya b. Cabir el-Belâzürî, Fütûhu’l-büldan, thk. Abdullah Enîs et-Tabba’, Ömer Enîs et-Tabba’, Müessesetü’l-Maarif, Beyrut, 1407/1987
  • Ebu’l-Fazl Muhammed b. Hüseyin b. Ali el-Beyhakî eş-Şafiî, es-Sünenü’l-kübrâ, thk. Muhammed Abdülkadir Ata, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut,1414/1994
  • Nasıruddin Ebu Said Abdullah b. Ömer eş-Şirazî el-Beyzavî, Envâru’t-tenzil ve esrâru’t-te’vil,
  • thk. Muhammed Abdurrahman el-Meraşlî, Dâru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, I.bsk, 1418/1998
  • Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail el-Buhârî, el-Camiu’s-Sahih (bkz. Fethu’l-barî şerhu Sahihi’l-Buhârî, thk. Muhammed Fuad Abdulbakî, tsh. Abdulaziz b. Baz, Dâru’l-Fikr, Beyrut, ts.)
  • Tahir b. Salih b. Ahmed el-Cezairî, Tevcihü’n-nazar ilâ usûli’l-eser, thk. Abdülfettah Ebu Gudde, Mektebü’l-Matbûati’l-İslâmiyye, Haleb, 1. bsk. 1416/1996
  • Çakan, İsmail Lütfi, “Ali b. Müshir”, DİA (Diyanet İslâm Ansiklopedisi)
  • Çakın, Kâmil, “İtban b. Malik”, DİA (Diyanet İslâm Ansiklopedisi)
  • Demir, Ömer; Aysoy, Mehmet; Engelli Tanımı ve Sınıflaması, Türkiye Özürlüler Araştırması, DİE (Devlet İstatistik Enstitüsü), 2002
  • Ebu Nuaym, Ahmed b. Abdillah el-Isbehânî, Hılyetü’l-evliyâ ve tabakâtü’l-asfiyâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1. bsk, 1409/1988
  • Ebu’s-Suud, Muhammed b. Muhammed b. Mustafa el-İmâdî, İrşadü’l-akli’s-selîm ilâ mezâye’l-Kur’âni’l-Kerîm, nşr. Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut, ts.
  • Erul, Bünyamin, Engelliler İle İlgili Hadislerin Analizi “Hz. Peygamber’in Sünnet ve Hadislerinde Engellilerle İlişkiler”,
  • Ülkemizde Engelliler Gerçeği ve İslam, s. 67-85, DİB Yay. Ankara, 2005
  • Erzurumlu İbrahim Hakkı, Tefvîzname, https://www.antoloji.com/tefvizname-siiri/ (Erişim Tarihi: 12.02.2018)
  • Ebu Hamid, Muhammed b. Hamid el-Gazzâlî et-Tûsî, el-Mustasfâ min ilmi’l-usûl, el-Mektebetü’t-Ticariyyetü’l-Kübrâ, Kahire, 1356
  • Zekeriya Güler, “Umeyr b. Adî”, DİA (Diyanet İslâm Ansiklopedisi)
  • Hatib, Ebû Bekr Ahmed b. Ali b. Sabit el-Bağdadî, Tarihu Bağdad, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, ts.
  • Hatib el-Bağdadî, el-Kifaye fî ilmi’r-rivaye, takdim: Muhammed el-Hafız et-Tîcanî, Daru'l-Kütübi'l-Hadise, Kahire, 2.bsk. ts
  • el-Hayyânî, Muhammed b. Abdullah, “Hukmu rivâyeti’l-a’mâ ınde’l-muhaddisîn/Muhaddislere Göre Görme Engellinin Rivâyeti”, Taybe Üniversitesi Dergisi, 1426/2005, yıl 1, sy.1, ss.79-117
  • http://repository.taibahu.edu.sa/handle/123456789/5671 (Erişim traihi: 12.02.2018)
  • Zeynüddin Ebu’l-Fadl Abdürrahim b. Huseyn el-Irakî, Şerhu’t-Tabsıra ve’t-Tezkira (Şerhu Elfiyyeti’l-Irakî), thk. Abdullatif el-Humeym ve Mahir Yasin el-Fahl, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1423/2002
  • Itr, Nureddin, Menhecü’n-nakd fî ulûmi’l-hadis, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1418/1997
  • Ebu Ömer Yusuf b. Abdillah b. Muhammed b. Abdilber en-Nemirî el-Kurtubî, el-İstîâb fî ma’rifeti’l-ashab, thk. Muhammed Ali el-Bicavî, 1412/1992
  • İbn Asakir, Ebu’l-Kasım Ali b. Hasen b. Hibetullah, thk. Amr b. Garâme el-Amravî, Tarihu Dimaşk, Dâru’l-Fikr, 1415/1995
  • İbnü’l-Cevzî, Abdurrahman b. Ali b. Muhammed, el-İlelü’l-mütenâhiyefi’l-ehâdîsi’l-vâhiye, thk. İrşadü’l- Hak el-Eserî, İdaretü’l-Ulûmil-Eseriyye, Faysalâbâd, Pakistan, 2. bsk., 1401/1981
  • İzzüddin Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Esîr el-Cezerî, Üsdü’l-gabe fî ma’rifeti’s-sahabe, Dar İbn Hazm, Beyrut, ts.
  • İbnü’l-Esîr, el-Kâmil fi’t-tarih, thk. Ebu’l-Fidâ Abdullah el-Kadî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1407/1987
  • Ebu’l-Fadl Ahmed b. Ali b. Muhammed b. Hacer el- Askalânî el- Mısrî eş-Şafiî, Hedyü’s-sarî mukaddimetü Fethi’l-barî,
  • thk. Muhammed Fuad Abdulbakî, tsh. Abdulaziz b. Baz, Dâru’l-Fikr, Beyrut, ts.
  • İbn Hacer, el-İsâbe fî Temyizi’s-Sahabe, Kalkuta/Hindistan, 1270/1853
  • İbn Hacer, Nüzhetü’n-nazar fî tavzîhi Nuhbeti’l-fiker, thk. Nureddin Itr, Dâru’l-Hayr, 1. bsk, Beyrut, 1414/1993.
  • İbn Hacer, Takribu’t-Tehzîb, thk. Muhammed Avvame, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, Beyrut, 1. bsk. 1406/1986
  • İbn Hacer, Tehzibu’t-Tehzîb, Haydarâbad/Hindistan, 1327/1909
  • Abdülmelik b. Hişam b. Eyyub el-Hımyerî, es-Sîretü’n-nebeviyye, thk. Ömer Abdüsselâm Tedmürî, Dâru’l-Kitabi’l-Arabî, 1410/1990
  • Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer b. Kesîr el-Kuraşî ed-Dimaşkî, İhtisaru Ulûmi’l-hadis (Ahmed Muhammed Şakir,
  • el-Bâısü’l-Hasis Şerhu İhtisâri ‘Ulûmi’l-Hadîs, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, (1415/1994)
  • Ebu Muhammed Muvaffakuddin Abdullah b. Ahmed b. Muhammed b. Kudame el-Makdisî, el-Muğnî, thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Dâru Âlemi’l-Kütüb, 1417/1997.
  • Ebu Abdillah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî, es-Sünen, thk. Muhammed Fuad Abdülbaki, el-Mektebetü’l-İlmiyye, Beyrut, 1373/1954
  • İbn Neccar, Muhammed b. Ahmed b. Abdilaziz el-Fütûhî el-Hanbelî, Şerhu’l-Kevkebi’l-münîr, Kral Abdülaziz Üniversitesi, İlmî Araştırmalar Merkezi, Mekke, 1300/1980
  • Zeynüddin Abdurrahman b. Ahmed b. Receb el-Hanbelî, Şerhu İleli’t-tirmizî, thk. Nureddin Itr, Dâru’s-Salah, ts.
  • Ebu Abdillah Muhammed b. Sa’d b. Meni’ ez-Zührî, et-Tabakatü’l-kübrâ, thk. Muhammed Abdülkadir Atâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1. bsk, 1410/1990
  • Ebu Amr Osman b. Abdirrahman b. Salah eş-Şehrezûrî, Ulûmu’l-hadis, thk. Nureddin Itr, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 3. bsk, 1418/1997
  • M. Yaşar Kandemir, “Ka’b b. Malik”, DİA (Diyanet İslâm Ansiklopedisi)
  • Kurtubî, Muhammed b. Ahmed b. Ebîbekr, el-Câmi’ li-Ahkâmi’l-Kur’an, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1408/1988
  • Ebu Abdirrahman, Ahmed b. Şüayb b. Ali en-Nesaî (ö.303/915), es-Sünen, (bi-şerhi’s-Süyûtî ve haşiyeti’s-Sindî), Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1. bsk, 1348/1930
  • Nesaî, Tesmiyetü men lem yervi anhu gayru racülin vahıd (Bu risale, Nesaî’nin Kitabu’d-duafâ ve’l-metrûkîn kitabının sonunda bu kitapla birlikte basılmıştır.) thk. Mahmud İbrahim Ebu Zayid, Dâru’l-Marife, Beyrut, 1406/1986
  • Ebu Zekeriyya Muhyiddin Yahya b. Şeref en-Nevevî, et-Takrîb ve’t-teysîr li-ma’rifeti süneni’l-beşîri’n-nezîr, (bkz. Süyûtî, Tedrîbü’r-Ravî fî Şerh Takrîbi’n-Nevâvî, thk. Muhammed
  • Avvame, Dâru’l-Minhac, Cidde, 1437/2016)
  • Nevevî, el-Mecmû şerhu’l-Mühezzeb, nşr. Dâru’l-Fikr, Beyrut, ts. Özsoy, Yahya, Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar ve Özel Eğitim, Özel Eğitime Giriş, s.6 (Editör: Özsoy, Yahya vd., Karatepe Yayınları, 2. bsk, Ankara, 1989)
  • Sancaklı, Saffet, “Hz. Peygamber’in Engellilere Karşı Bakış Açısının Tespiti”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, VI (2006), sy.2, ss.37-72, (Erişim tarihi: 12.02.2018)
  • http://www.dinbilimleri.com/Makaleler/1332908630_0602030358.pdf
  • Şemseddin Muhammed b. Abdirrahman es-Sehavî, Fethu’l-mugîs bi-şerhi Elfiyyeti’l-hadis li’l-Irakî, thk. Ali Hüseyin Ali, Dâru’l-İmami’t-Taberî, 1412/1992
  • es-Serahsî, Ahmed b. Ebî Sehl el-Usûl, thk. Ebu’l-Vefâ el-Efganî, nşr. İhyâu’l-Maâarifi’l-Usmaniyye, Haydarâbâd, 1414/1993
  • Celâlüddin Abdurrahman b. Ebîbekr es-Süyûtî, ed-Dürrü’l-mensûr fi’t-tefsir bi’l-me’sûr, thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, nşr. Merkezü Hecer li’l-Buhûs, Kahire, 1424/2003
  • Süyûtî, Tedrîbü’r-ravî fî şerh Takrîbi’n-Nevâvî, thk. Muhammed Avvame, Dâru’l-Minhac, Cidde, 1437/2016
  • Ebu’l-Kasım Süleyman bin Ahmed bin Eyyub eş-Şâmi el-Lahmî et-Taberanî, el-Mu’cemu’l-kebîr, thk. Hamdi Abdülmecid es-Selefî, Dâru İhyâi’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, II.bsk. 1405/1985.
  • Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd et-Taberî el-Bağdâdî, Tarihu’l-ümem ve’l-mülûk, nşr. Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye, thk. Muhammed Ebu'l-Fadl İbrahim, Beyrut, ts.
  • Tezcan, Münir, “Kur’anın Bedensel Engellilere Yaklaşımı”, KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(2007), s.137-186; http://dergipark.gov.tr/download/article-file/213230 (Erişim tarihi: 12.02.2018)
  • Huseyn b. Abdillah et-Tîbî, Hulâsa fî usûli’l-hadis, Âlemü’l-Kütüb, Beyrut, 1405/1985
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). (2015). Dünya Nüfus Günü TUİK Haber Bülteni (sayı: 18617). Tarih: 06.07.2015
  • Ebu İsa Muhammed b. İsa et-Tirmizî, Sünen, c.I-II thk. Ahmed Muhammed Şakir, c.III thk. Muahmmed Fuad Abdülbakî, c.IV-V thk. İbrahim Atva Ivad, Dâru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, ts.
  • Topaloğlu, Nuri, “Harise b. Numan”, DİA (Diyanet İslâm Ansiklopedisi)
  • Vakıdî, Muhammed b. Ömer b. Vakıd el-Medenî, el-Megazî, nşr. Dâru’l-A’lemî, 3. bsk., Beyrut, 1989/1409
  • Şemsüddin Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Osman ez-Zehebî, el-Kâşif fî ma’rifeti men lehu rivaye fi’l-kütübi’s-sitte, thk. Muhammed Avvame, Dâru’l-Kıble, Cidde, 1413/1992
  • Zehebî, Mizanü’l-i’tidal fî nakdi’r-rical, thk. Ali Muhammed el-Bacî, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, 1382/1963
  • Zehebî, Siyeru a’lâmi’n-nübelâ, thk. Şuayb el-Arnaût vd., Müessesetü’r-Risale, 4. bsk, Beyrut, 1406/1986
  • Zehebî, Tezkiretü’l-huffaz, Dâru’l-Fikri’l-Arabî, Beyrut, (Haydarâbâd/ Hindistan 1376/1956 baskısından tasvir edilmiştir.)
  • Zekeriya b. Muhammed el-Ensarî, Fethu’l-bakî şerhu Elfiyeti’l-Irakî, (bkz. Irakî, Şerhu’t-Tabsıra), thk. Abdullatif el-Humeym ve Mahir Yasin el-Fahl, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1423/2002
Toplam 78 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din Araştırmaları
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Halil İbrahim Kutlay Bu kişi benim 0000-0002-3318-2977

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 20 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Kutlay, H. İ. (2022). Hadis Rivâyetlerinde Görme Engelliler. Hadis Tetkikleri Dergisi, 20(1), 8-26.
AMA Kutlay Hİ. Hadis Rivâyetlerinde Görme Engelliler. HTD. Haziran 2022;20(1):8-26.
Chicago Kutlay, Halil İbrahim. “Hadis Rivâyetlerinde Görme Engelliler”. Hadis Tetkikleri Dergisi 20, sy. 1 (Haziran 2022): 8-26.
EndNote Kutlay Hİ (01 Haziran 2022) Hadis Rivâyetlerinde Görme Engelliler. Hadis Tetkikleri Dergisi 20 1 8–26.
IEEE H. İ. Kutlay, “Hadis Rivâyetlerinde Görme Engelliler”, HTD, c. 20, sy. 1, ss. 8–26, 2022.
ISNAD Kutlay, Halil İbrahim. “Hadis Rivâyetlerinde Görme Engelliler”. Hadis Tetkikleri Dergisi 20/1 (Haziran 2022), 8-26.
JAMA Kutlay Hİ. Hadis Rivâyetlerinde Görme Engelliler. HTD. 2022;20:8–26.
MLA Kutlay, Halil İbrahim. “Hadis Rivâyetlerinde Görme Engelliler”. Hadis Tetkikleri Dergisi, c. 20, sy. 1, 2022, ss. 8-26.
Vancouver Kutlay Hİ. Hadis Rivâyetlerinde Görme Engelliler. HTD. 2022;20(1):8-26.

İlim Tasavvurumuz Üzerine…

İslâm ilim geleneği, ihtiva ve temsil ettiği zâhirî, aklî, felsefî ve irfânî zenginliği ile küllî bir gerçekliği yansıtmaktadır. Söz konusu zenginlik alanlarının her birisi meşrûiyyetini, kendi usûlü dairesinde hakikat arayışı süreci içerisinde bulunuşuyla temellendirmektedir. Başlı başlarına müstakil birer ilim dalı olmaları ve bunun neticesinde tarifi, gayesi ve mesâili itibariyle sınırları belirgin olsa da, ortak bir tasavvura aracılık etmeleri dolayısıyla kaçınılmaz biçimde, bünyesinde sair ilimlerle kendi zaviyelerinden müştereklikler barındırır. Ne var ki, kendine has mesâildeki farklılaşmalar, bütünün temsil ettiği küllî tasavvurun varlığına engel değildir.
Geçmişte ve günümüzde, geleneğin bu yönü gözden kaçırıldığında, ilimler arası irtibat, sözü edilen müştereklikler üzerinden değil, ayrışmalardan hareketle kurulmaya çalışılmıştır. Esasen İslâm ilim geleneğini, ilimler arası iç çekişmelerin ve tartışmaların odağı olarak görmek böyle bir yaklaşım neticesinde ortaya çıkmıştır. Kadîm ilim geleneğimizi fikrî karışıklığın odağı olarak görme zafiyetini sadece şarkiyat geleneğinin bir refleksi imiş gibi kabul etmek kolaycı bir yaklaşımdır. Şarkiyat geleneği ‘ötekinin duruşunu’ temsil ettiği için dikkate alınması ve zafiyetlerine odaklanılması gereken, ‘öteki’lerin dışında kalanlar, yani ‘biz’ olmalıyız.
İlim ehli taifeyi teşkil eden bizlerin bu süreçte yapması gereken, dışardan ve çatışma odaklı yaklaşımı bir yana bırakıp; kendilerini İslâm tasavvurunu zayıflatmaya adamış kişilerin yöntemlerinin üst dilini keşfederek, benzer hatalara düşmekten kurtulmak, muhtelif ilimleri aynı müştereklikte cem eden kadîm geleneğimizin üst tasavvuruna odaklanmaktır.
İslâm toplumu olarak, fikrî hamlemizi gerçekleştirmemiz, körü körüne taklîdi bir yana bırakıp, bize ait değerler manzumemizi keşfetmemize bağlıdır. Modern çağın bilgi üzerindeki bizi kuşatan tahakkümü ve kendi değerlerini bize taşıyan imkânlarını ‘mihengimize’ vurmadan özümseme, bizi sürekli olarak kimliğimizden uzaklaştırmaktadır. Günümüzde öğrendiğimiz en önemli esas, ‘bilginin/ma‘lûmâtın’ kutsallığı iddiasıdır. Oysa her dönemde, mukaddes olan hakikat ve ma‘rifettir. Bir başka ifade ile varlığımız meşrûiyyetini bilgi peşinde koşmamızdan değil, hakikat yolcusu olmamızdan almalıdır.
Doğru yanlış her türlü bilginin kutsanması sebebiyledir ki, arama motorları ve sosyal medya plâtformaları üzerinden paylaşılan veriler, tıpkı, geçmişte ilimler ve ilim ehli arasında sadece ma‘lûmâta odaklanıldığında, ilimler arasındaki müşterek zeminin fark edilememesi ve İslâm tarihinin çatışmalar tarihi şeklinde algılanması gibi, bir ölçüye vurulmaksızın yaygınlığı nisbetinde doğru ve tayin edici bir konum ihrâz etmiştir. Bizler geçmişin ve günümüzün tecrübesinden istifade ederek, tekrar aynı hataya düşmediğimizden emin olmalıyız.
Şu halde, ilim ehline düşen, öncelikle ilimlerin usûlleri ve telif tarzlarının müşterekliğini temin eden ‘üst dilini’; bir başka ifade ile ‘küllî tasavvurunu’ keşfe yönelik gayretlerini arttırmaktır. İlmin bugünkü temsilcilerinin, İlâhî hakîkati zâhirî, aklî, rûhî, kalbî, irfânî plânda idrak için ömür tüketen geçmiş âlim, hakîm ve ârifler ile eserler üzerinden bağ kurmak suretiyle, onların arayış tecrübelerinden istifade etmeleri, ilimleri kuşatan küllî tasavvurun idrâkini mümkün kılacaktır. Bizi küllî tasavvura ulaştıracak olan vasıta, bazen dilin sunduğu imkânlar, bazen akıl, mantık ve felsefenin hâsıl ettiği kazanımlar, bazen de kalbin ve irfânî geleneğin ulaştığı hakikatler olabilecektir.
Bütün bu hususların arayışı içerisinde olan, Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) aracılığı ile de, bize ait duruşa ve müşterek tasavvuru keşfin zaruretine dikkat çekmeyi kaçınılmaz görüyoruz. Bir başka ifade ile, tedbirimizi alıp, tedârikimizi ikmâl ederek seyrimize devam etmenin mutlak ihtiyacımız olduğunu fark ederek, ‘cihet-i vahdemizi’ yeniden hatırlamalı, uydu olmaktan, ezilmişlikten kurtulmalı, kendimize ait usûl, ulemâ ve kitâbiyâta dönmeli, ilmî düşünüşümüzü yeniden ‘âlî tasavvurumuza’ uygun hâle getirmeliyiz.
Kırk ikinci sayımızla, akademik dergicilikte kemâle erdiğimizin göstergesi olarak, kesintisiz yayın hayatını sürdürerek, geride bıraktığımız ilk yirmi yılın ardından, Hadis Tetkikleri Dergisi’nin bu nüshasında; hadis ilimlerinin muhtelif alanlarında ilginizi çekecek tetkiklere yer verdik. İslâm coğrafyasının uzak diyarlarının tasavvurlarını bize sunan makaleler, eser tetkikleri, bilimsel etkinlik ve kitap tanıtımları bu sayımızda sizlerin ilgisine arz ettiğimiz içeriğimizdir.
Destekleriniz sayesinde muhteviyâtı daha da zenginleşecek olan Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) işaret edilen hususlarda bize iletilen her türlü talebe açık olup, bütün imkânlarını kullanarak arzu edilen hususlarda yazarlarımızın yanında olmaya çalışacaktır.
Geride bıraktığımız yirmi yıl ve kırk iki sayı boyunca Hadis Tetkikleri Dergisi’ne (HTD) destek olan, sahip çıkan, bizleri cesaretlendiren, yazılarıyla bizi onurlandıran hayatta olan ve ahirete irtihal eden bütün hoca ve kardeşlerimize şükranlarımızı sunarken, bundan sonra da HTD’nin imkânlarının, araştırmacılarımızın hizmetinde olduğunu te’yîden ifade istiyoruz. Gelecek sayılarımızda görüşmek dileğiyle...
Saygılarımızla...

İbrahim HATİBOĞLU